Tin từ HÀ NỘI, (Reuters) - Trường hợp một gia đình nông dân tại Việt
Nam, đã sử dụng súng và mìn tự chế trong một nỗ lực nhằm ngăn chặn các
quan chức địa phương tịch thu đất đai của họ trong tháng này đã làm dấy
lên sự chỉ trích công khai hiếm có về biện pháp mạnh tay của chính
quyền, buộc chính phủ phải hành động để giảm bớt thiệt hại.
Các tường thuật về sự kiện này trên phương tiện truyền thông nhà nước
đã tạo nổi bật về một điểm nóng tiềm năng tại quốc gia độc đảng này,
đất nước từng thu hút đầu tư nước ngoài một phần nhờ sự ổn định chính
trị tương đối dưới ách cai trị cộng sản.
"Trong những năm gần đây, Việt Nam đã chứng kiến sự việc các công dân
bị thiệt thòi gia tăng bạo lực chống lại các cơ quan nhà nước", giáo sư
Carlyle Thayer thuộc trường Đại học New South Wales cho biết.
"Tần số của họ là một dấu hiệu cho thấy không hề có những con đường
dẫn đến việc xét xử và bồi thuờng".
Cũng như ở Trung Quốc, nơi việc chiếm đoạt đất đai đã dấy lên một
cuộc nổi dậy ở các làng phía nam của Wukan kéo dài trong nhiều tháng,
vấn đề đất đai là một nguyên nhân hàng đầu của sự ma sát giữa công chúng
và các quan chức. Tất đất đai thuộc quyền sở hữu của nhà nước và quyền
được sử dụng không phải lúc nào cũng rõ ràng hoặc được bảo vệ.
Ở vùng ngoại ô Hải Phòng, thành phố lớn thứ ba của Việt Nam, báo chí
và các trang mạng cho biết, cuộc tranh chấp đất đai nổ ra dữ dội vào
ngày 5 tháng 1 đã từng nhen lửa từ hơn bốn năm trước.
Sáu công an và binh lính bị thương, bốn người - gồm nông dân Đoàn Văn
Vươn, anh trai và hai người thân khác đã bị bắt giữ.
Những người chỉ trích, gồm cả một cựu chủ tịch nhà nước, đã nhanh
chóng chê trách chính quyền quá nặng tay trong việc đòi lại mảnh đất mà
Vươn đã chuyển đổi để nuôi trồng thủy sản, nói rằng việc sử dụng các lực
lượng an ninh là không thịch hợp và bất hợp pháp.
"Đuổi nhà là sai. Hơn nữa, triển khai quân đội và công an để đuổi một
người nào đó thậm chí còn sai hơn", Lê Đức Anh, chủ tịch nước của Việt
Nam từ 1992-1997 và là một vị tướng cao cấp quân đội đã nói như thế với
tờ Giáo dục Việt Nam.
Đặng Hùng Võ, người từng là Thứ trưởng Bộ tài nguyên thiên nhiên và
môi trường, cho biết quyết định lấy lại mảnh đất "là đối nghịch cả với
pháp luật và đạo đức, là cố ý tước đoạt đi các quyền của họ",
VNExpress.vn cổng thông tin tin tức tường thuật như vậy..
Những người ủng hộ tại Hà Nội đã tặng 60 triệu đồng (2857 USD) cho
Vươn và người anh trai của mình, 6 triệu cho người nhân viên an ninh bị
thương, và còn có khoảng 200 triệu hoặc hơn nữa, blogger Nguyễn Xuân
Diện cho biết trên trực tuyến.
Thêu dệt lên Sự Thật
Trong tuần này, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đáp trả bằng cách ra
lệnh cho chính quyền thành phố Hải Phòng mở cuộc điều tra.
Tuy nhiên, thật khó mà biết được câu chuyện thực hư như thế nào.
"Bắn công an là sai, và chắc chắn họ sẽ bị bỏ tù " một phóng viên
Việt Nam theo dõi vụ việc đã cho biết hôm thứ Sáu.
"Nhưng những gì mà báo chí muốn biết là điều gì đã đưa đẩy những
người này phản ứng như vậy. Cho dù các chính quyền địa phương có thừa
nhận họ đã sai hay không vẫn còn là một điều không rõ ... Tại các tỉnh,
các cơ quan có thẩm quyền có thể nghĩ rằng mình có thể làm những gì mà
họ muốn".
Thayer cho biết không hề có phương tiện độc lập để xét xử các tranh
chấp về sử dụng đất. "Chính quyền địa phương tự do thêu dệt các sự kiện
của bất kỳ trường hợp nhất định nào miễn sao phù hợp được với mục đích
của mình" ông nói.
Một nền kinh tế nở lớn đã đẩy giá đất đai lên cao, khiêu dụ các quan
chức di chuyển nông dân ra khỏi đất đai của họ để mở đường cho các dự án
sinh lợi như các căn hộ và khu công nghiệp. Các quan chức địa phương
cho biết khu đất của Vươn sẽ trở thành một sân bay.
Bộ Ngoại giao cho biết chính quyền địa phương đã từ chối không cho
một phóng viên Reuters truy cập vào hiện trường tranh chấp. Phóng viên
nước ngoài phải được sự cho phép của chính phủ để làm tin ở vùng ngoại
thành của Hà Nội.
Báo chí Việt Nam tường thuật rằng trong năm 2007, các cán bộ huyện đã
tìm cách đòi lại đất của Vươn và một người hàng xóm, nhưng các gia đình
đã đệ đơn thưa. Một cuộc phân xử đã diễn ra và trong năm 2010 các gia
đình bãi nại để đổi lấy việc được kéo dài hợp đồng thuê đất.
Tuy nhiên, không lâu sau đó, các quan chức địa phương cho biết thỏa
thuận thuê là không hợp lệ và bắt đầu thúc đẩy việc đòi lại mảnh đất một
lần nữa.
Những gì đưa đến hành động thì không rõ ràng. Vươn không có mặt tại
hiện trường nhưng đã bị nghi là hoạch định cuộc phục kích.
Ngay sau cuộc đụng độ, một ngôi nhà thuộc quyền sở hữu của gia đình
nơi các tay súng ẩn náu đã biến thành đống gạch vụn. Một quan chức chính
phủ cho biết là lực lượng an ninh đã tiến hành cuộc phá dỡ ấy. Sau đó,
một viên chức khác nói rằng không phải.
(Tin được Biên tập bởi Alan Raybould và Ed Lane).
Nguồn: Huffington
Post
