Jonathan London
Dạo này có nhiều người đang lo về tình hình tại Ukraine. Trong đó có tôi. Là một nhà quan sát chính trị ở Việt Nam tôi cũng khá quan tâm đến những quan điểm của người Việt Nam, cả trong và ngoài nước. Nói chung, tôi cảm thấy những người ủng hộ Putin vô điều kiện là những người rất hạn chế về tư duy và gần như là thuộc nhóm chưa biết tư duy độc lập có thể tồn tại.
Song tôi cũng thừa nhận, dù tôi có quan điểm của tôi, Ukraine không phải là một trường hợp đơn giản. Hơn nữa, đại đa số người, trong đó có tôi, rất có thể chưa có đủ thông tin. Trong khi đó, tôi phải chia sẻ với các bạn đọc một hiện tượng làm cho tôi bất bình mà xin bàn ở dưới này.
Hôm qua tôi đã gửi email tới một người bạn, cũng là một giáo sư, và cũng là một người Mỹ, về một hiện tượng tôi thấy khá lạ thậm chí khó chịu. Đó chính là không ít nhân vật và báo chí nổi tiếng thuộc phái tả của Mỹ (như The Nation) đang bày tỏ sự thông cảm của họ đối với nhà độc tài Putin về hồ sơ Ukraine. Tôi đặc biệt quan tâm đến ý kiến của bạn này vì ông ta đã sống nhiều năm cả ở Châu Âu lẫn Đồng Nam Á và, nói chung, là một người mà biết nhiếu. Trả lời câu hỏi của tôi, bạn này có viết:
Hi Jonathan,Không chỉ là phái tả ở bên Mỹ, mà phái tả ở Châu Âu (cũng có vài tiếng nói nổi danh ủng hộ Putin ở Anh Quốc, chẳng hạn). Một lý thuyết có thể là như này: Sự căm ghét của một số bộ phận trong phái tả tâp chung chủ yếu vào ‘đế quốc chủ nghĩa Mỹ’ hậu Iraq/Aghanistan. Họ coi Nga là một lực lượng chống lại.Thứ hai, (một số bộ phận trong) phái tả (ở Mỹ, Tây Âu) đã chấp nhận luận điểm (không hoàn toàn không đúng) rằng (nền chính trường) của Ukraine đang bị những phe quốc gia chủ nghĩa “phát xít" đô hộ. Nếu đó là sự thật, dù chỉ là một phần nhỏ và nhất định, Putin sẽ lấy cớ đó để ép Ukraine. Tất nhiên đó cũng là vô lý - vì chính kiểu chính trị chủ nghĩa quốc gia của Nga còn tệ hơn (nếu không muốn nói "phát xít").Thứ ba, phái tả không thích “quyền lực nhân dân” (những phong trào “people power”). Tôi đã thấy điều này xảy ra đối với Philippines hồi năm 1986, mà cánh tả thấy là một âm mưu của Mỹ (lại, không hoàn toàn sai nhưng là một phóng đại cực lớn). Đối với những cuôc nổi dậy ở Đông Âu năm 1989 cũng vây: Ví dụ, có một chuyên gia về Romani, một học giả khá giỏi, thậm chí trách mắng Mỹ về sụp đổ của Ceausescus. Điên. Và tất nhiên Georgia và Ukraine trong những năm 2000s. Thấy người dân của những nước này ‘bị lỡ độ đường vì đêm tối,’ không hề tự đúng lên chống lại độc tài chính trị, mà luôn luôn là con rối của quyền Mỹ. Cũng có lúc phái tả thật là kỳ lạ.
Tại sao tôi lo về những quan điểm của cánh tả phương Tây về hồ sơ Ukraine/Putin? Lý do đơn giản là tôi là một người rất thông cảm với chính trị cánh tả. Tôi rất quan tâm đến những vấn đề như công bằng xã hội v.v... Tôi cũng là một người chống đề quốc, dù sự đế quốc chủ nghĩa đó là của Mỹ hay Nga hay Trung Quốc. Cái mà tôi không thể nào chấp nhận được là ủng hộ cho một chế độ độc tài không tôn trọng nhân quyền hay một lãnh đạo chính trị mà đã được bâu cử môt cách dân chủ mà lại không chơi theo những luật chơi dân chủ.
Dù không theo đạo và dù gia đình của tôi đã ở Mỹ hơn 100 năm trời, tôi là một người gốc Do Thái; cụ ngoại sinh ra ở Odessa và cụ nội ở Lithuania. Trong gia đình đã có người chết vì cả Hitler lẫn Stalin. Vậy, tôi không coi nhẹ chủ nghĩa phát xít hay chủ nghĩa đế quốc. Tôi phải thừa nhận, kiến thức của tôi đối vối Đông Âu không cao. Nhưng, nó dủ cao để khẳng định như sau: Chúng ta phải ủng hộ một nền chính trị dân chủ ở Đông Âu. Phải chống lại những quan điểm thực sự mang tính đế quốc và phát xít ở mọi phía. Chỉ còn ba năm nữa trước kỷ niệm 100 năm chiến tranh thế giới thứ nhất. Chúng ta đã học cái gì?
Là một người khá thông cảm với chính trị cánh tả, tôi đặc biệt hổ thẹn khi những người “đòi công lý” lại ủng hộ những kẻ mà chẳng tôn trọng dân chủ và nhân quyền một chút nào. Trong thời gian tới, tôi sẽ cố gắng hiểu rõ hơn về tình hình ơ Ukraine và ủng hộ những Anh Chị Em Ukraine mà đang đấu tranh cho một tương lai dân chủ, công bằng, và phi cả phát xít lẫn đế quốc. Đó là kiểu chính trị cánh tả duy nhất tôi có thể ủng hộ được.
JL
