Các nhà hoạt động "đưa nhân quyền Việt Nam ra thế giới"

Phạm Lê Vương Các

Theo blog Cùi Các

Trong một chiến lược đưa vấn đề nhân quyền Việt Nam ra thế giới, một trang tin bằng Anh ngữ mang tên Vietnamrightnow.com ra đời nhằm cung cấp và phổ biến thông tin về tình trạng nhân quyền tại Việt Nam vào đúng dịp Liên Hiệp Quốc kỷ niệm cho ngày của “Quyền được biết” 24/3.

Sự ra đời của trang tin này cũng đúng vào ngày giỗ lần thứ 88 của cụ Phan Châu Trinh - người đã đề xướng tư tưởng nhân quyền và dân quyền đầu tiên tại Việt Nam,

Theo như tuyên bố, Vietnam right now được thành lập bởi một mạng lưới xuyên quốc gia của các nhà hoạt động và các tổ chức xã hội dân sự độc lập trong và ngoài nước.

Nói về lý do ra đời, Tiến sĩ Nguyễn Công Huân cho biết "chúng tôi đã thực hiện rất nhiều bài thuyết trình và báo cáo về nhân quyền trên các diễn đàn quốc tế, nhưng điều đó là không đủ để cho thế giới hiểu đầy đủ về những gì đang diễn ra ở đất nước chúng tôi".

Qua đó ông Huân nhận định, Vietnam right now sẽ đóng một vai trò quan trọng và cần thiết trong thời điểm này để cung cấp tin tức và tập hợp dữ liệu về tình hình nhân quyền Việt Nam, là một trong các quốc gia có tình trạng nhân quyền tồi tệ nhất thế giới.

Cảm hứng từ Irrawaddy

Qua việc phân tích dữ kiện và ghi nhận lại những gì đang xảy ra tại Việt nam, sau đó phổ biến bằng tiếng Anh ra thế giới, tiến sỹ Huân còn cho biết "chúng tôi hy vọng biến dự án này thành một nỗ lực chung của người Việt trên toàn thế giới nhằm khắc phục tình trạng vi phạm nhân quyền nghiêm trọng đang diễn ra trong nước."

Có cùng tiếng nói với tiến sỹ Huân, Luật sư Trịnh Hữu Long cho biết "các nhóm nhân quyền ở các nước Đông Nam Á đều có trang web tin tức và dữ liệu bằng tiếng Anh".

Lấy dẫn chứng từ trang Irrawaddy của Miến Điện mà luật sư Long đánh giá là "đã có đóng góp rất nhiều vào quá trình cải cách ở nước này”.

Được biết, Irrawaddy là một trang tin bằng Anh ngữ được thành lập vào năm 1993 bởi các nhà hoạt động trẻ của Miến Điện.

Những người này buộc phải chạy sang Thái Lan để trốn khỏi cuộc đàn áp của chế độ quân phiệt ở Miến Điện trong cuộc nổi dậy dân chủ năm 1988. Tại đây, các nhà hoạt động này đã thành lập Irrawaddy để loan báo với cộng đồng quốc tế về những tội ác xảy ra tại quê hương của họ.

Với sự năng động và lòng nhiệt huyết của các nhà hoạt động trẻ, tờ Irrawaddy nhanh chóng thu hút được sự chú ý của cộng đồng thế giới tập trung đến Miến điện vào thời điểm mà khu vực Đông Nam Á đang tồn tại khá nhiều chế độ độc tài toàn trị vi phạm nhân quyền đáng báo động.

Sau gần 20 năm ghi lại tất cả các vụ vi phạm nhân quyền của chính quyền Miến Điện để loan báo ra thế giới, họ đã góp phần làm nên lộ trình đi tới dân chủ cho Miến Điện như ngày hôm nay.

Đưa thế giới đến Việt nam

Sau khi Miến điện cải cách đi đến dân chủ, những nhà hoạt động ở Việt nam đang có hy vọng thu hút được sự chú ý của thế giới vào tình hình tại Việt Nam.

Vietnam right now được mở ra như là “cánh cổng đưa thế giới đến với Việt nam hiện tại”, bằng cách “cung cấp thông tin khách quan, chính xác, và kịp thời về tình hình chính trị-xã hội tại Việt Nam”.

Đóng góp vào những tiếng nói đầu tiên cho Vietnam Right Now, một nhà hoạt động nổi bật là Luật sư Lê Công Định trong một cuộc trả lời phỏng vấn hiếm hoi kể từ khi ra tù, phát biểu trên web này rằng: “Tại Việt Nam người giàu có thể mua công lý bằng cách trả tiền hối lộ cho các thẩm phán để có một kết quả của phiên tòa mà họ muốn thấy.... Phòng xử án bây giờ trở thành một nơi bán đấu giá, nơi mà bất cứ ai trả giá cao nhất thì sẽ có cơ hội tốt hơn để giành được chiến thắng pháp lý”.

Một khi hệ thống tư pháp không còn là nơi bảo vệ cho công lý, mà là nơi bao che và tiếp tay cho các hành vi chà đạp vào phẩm giá con người, thì tiếng gọi công lý sẽ được chuyển tải tới cộng đồng quốc tế.

Đây là một biểu hiện khách quan khi mà các tiếng nói đóng góp cho chính quyền không được tôn trọng.

Mở đầu cho chiến lược này là “Tuyên bố xóa bỏ điều luật 258” được các bạn trẻ trong nước mang đến Văn phòng Cao ủy Nhân quyền, cùng với đó là các cuộc gặp gỡ tiếp xúc với các cơ quan ngoại giao như EU, Thụy Điển, Đức... để loan báo thực trạng nhân quyền tại Việt Nam, qua đó vận động quốc tế áp lực lên chính quyền để xóa bỏ các điều luật nhằm hạn chế quyền con người.

Và cũng là lần đầu tiên các hội đoàn xã hội dân sự từ trong nước sang Gieneva đóng đóp tiếng nói của mình vào quá trình Kiểm điểm Định kỳ Phổ quát Nhân quyền dành cho chính quyền Việt Nam tại trụ sở của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc.

Hay mới đây nhất là hai buổi “Cafe nhân quyền” diễn ra tại Sài Gòn và Hà Nội với sự tham dự của báo chí quốc tế và các cơ quan ngoại giao là chỉ dấu cho thấy thế giới đang cần thông tin, cũng như sự ủng hộ nhiệt thành cho các phong trào nhân quyền Việt Nam.

Bên cạnh đó, nhiều người đã biết đưa câu chuyện của mình lên báo chí quốc tế, cũng như sử dụng đến cơ chế nhân quyền của Liên Hiệp Quốc để bảo vệ cho các hoạt động nhân quyền của mình.

Từ các hoạt động này cho thấy, các phong trào nhân quyền đã biết vận dụng tối đa sự ảnh hưởng và hỗ trợ của cộng đồng quốc tế trong vấn đề thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền cho Việt Nam.

Quốc tế đáp lời

Sau nhiều năm, cộng đồng thế giới bắt đầu tỏ ra hoài nghi cho tính hiệu quả từ việc “đối thoại nhân quyền” với chính quyền Việt Nam qua con đường ngoại giao.

Các cam kết cải thiện nhân quyền được nhà cầm quyền đưa ra không đồng hành cùng các biện pháp tổ chức thực hiện, mà thay vào đó là sự bóp nghẹt các quyền tự do dân chủ của người dân.

Từ việc đối thoại, giờ đây thế giới đã có phần mệt mỏi cho quá trình này và đã bắt đầu tính đến việc “trừng phạt”.

Các “Dự luật nhân quyền Việt Nam” được đưa ra như là biểu thị thái độ quyết liệt đối với các hành vi vi phạm nhân quyền có hệ thống, được các dân biểu từ các quốc gia đệ trình lên Quốc hội nhằm trừng phạt chính quyền Việt Nam.

Trong đó tiêu biểu là Dự luật HR 4254 vừa mới được công bố, với các biện pháp trừng phạt nhắm vào các quan chức chính quyền bao gồm ngăn chặn tài sản, hạn chế hoặc cấm giao dịch tài chính cá nhân, và nhập cảnh vào Hoa Kỳ.

Dự luật này còn nêu rõ, không chỉ những quan chức có tên trong danh sách vi phạm nhân quyền bị trừng phạt, mà cả những người thân trong gia đình của họ có thể không được nhập cảnh hoặc di trú vào Hoa Kỳ, không được nhận nhập cư hợp pháp trong bất kỳ tình trạng nào, kể cả lý do du học hoặc đủ điều kiện tài chánh để định cư.

Có thể nhiều quan chức Việt nam cho rằng đây là những Dự luật “dở hơi” vì một đời họ và người thân của mình không cần đến Mỹ. Nhưng dù gì thì nó cũng sẽ là một gánh nặng tâm lý và đè bẹp thanh danh đến muôn đời.

Nếu Liên minh Châu Âu cùng chung tay góp sức như Dự luật này, thì điều đó đồng nghĩa với việc các quan chức Việt Nam vi phạm nhân quyền sẽ “kết thúc hy vọng đi tới tương lai”, cũng như cánh cổng bước vào thế giới văn minh sẽ bị đóng lại đối với họ.

Qua đó minh chứng cho một điều xác thực rằng, tương lai của cộng đồng nhân loại sẽ không dung thứ cho bất kỳ hành vi vi phạm nhân quyền nào mang tính hệ thống từ quan chức chính quyền nhắm vào người dân.