nước Nga nguy hiểm

Russia Grozny 

Ivan Grozny giết con trai. Tranh: Repin

Thời trẻ con, nếu ai chơi trò nguy hiểm như ném đá, cầm dao đâm, thường bị để ý và không có bạn. Họ bị loại khỏi cuộc chơi, không cách này hay cách khác.

Chiếm Crimea, mang quân áp sát biên giới Ukraine, sẵn sàng chiếm đóng, thách đố với EU, Mỹ và thế giới còn lại, nước Nga của Putin đang trở thành mối nguy toàn cầu. Russia Grozny – nước Nga dưới thời Putin nguy hiểm không còn là điều không thể thấy.

Ivan Grozny – Ivan Bạo chúa

Du khách thăm Quảng trường Đỏ sẽ thấy Nhà thờ Saint Basil  (người Việt gọi là nhà thờ củ hành) sừng sững, một biểu tượng của đế chế Sa hoàng kéo dài 300 năm. Vị vua Nga đầu tiên trong lịch sử có tên là Ivan Grozny (Ива́н Гро́зный​ – Ivan Bạo chúa) bởi tính cách thất thường và tàn nhẫn, có thú vui ném vật nuôi trong nhà qua cửa sổ cung điện, giết người như ngóe, một lần cãi nhau, ông lấy gậy đánh chết cả con trai của mình.

Nhà thờ Saint Basil được dựng lên theo lệnh của Ivan Grozny để kỷ niệm Nga chiếm được Kazan từ Mông cổ. Đó là một công trình hùng vĩ về nghệ thuật và kiến trúc. Nhìn vẻ đẹp ấy, Bạo chúa Ivan ra lệnh đâm mù mắt tất cả kiến trúc sư và kỹ sư xây dựng để không còn ai có thể xây được một kiệt tác tương tự thứ 2.

Lên ngôi Sa hoàng và cầm quyền suốt 53 năm (1547 đến 1584), Ivan Bạo chúa đã chinh phục Kazan, Astrakhan miền đông bắc Nga rồi quay xuống Crimee, ngược về Siberia, lấn chiếm lãnh thổ các nước xung quanh và tạo nên nước Nga rộng lớn ngày nay.

Đế chế Sa hoàng tồn tại 174 năm (1547-1721) cho đến khi Pier Đại đế (Пётр Великий) đổi từ Sa hoàng thành Hoàng đế.

Có chuyện vui kể rằng, nếu đi hỏa xa từ Moscow về Peterburg, thấy con đường thẳng tắp, nhưng có một đoạn vòng nho nhỏ mà không hiểu tại sao. Peter đại đế thấy các công trình sư vẽ ngoằn ngoèo, ông cáu, lấy thước kẻ một đường, nối hai thành phố, nhưng cái móng tay vướng nên hơi vòng ra một chút. Quân dưới quyền thấy vô lý, nhưng do sợ ,vẫn làm đường ray theo vòng cung của cái móng tay.

Hoàng đế tồn tại đến 1917 thì bị Lê Nin và những người Bolsheviks lật đổ.

Hung thần Gruzia trên đất CCCP

Lễ SN 70 của Stalin. Ảnh: Wiki

Sự sụp đổ của Hoàng tộc Romanov (1917) là cơ hội cho nước Nga mở rộng thành CCCP – Liên Xô (1922), bao gồm các nước Trung Á, phía tây có Ukraine, Belorussia, Gruzia, Estonia, Litva, tổng cộng tới 15 nước cộng hòa.

Sau khi Lê Nin mất (1924), Stalin lên cầm quyền, dù ông là người Gruzia. Dưới ngọn cờ đỏ cộng sản, búa liềm, nhưng thực tế vẫn là một đế chế Nga mang nặng tư tưởng nước lớn và chủ nghĩa dân tộc đại Nga.

Hành xử không khác với Bạo chúa, Stalin đã gây bao tội ác, giết rất nhiều người chống đối, thật khó mà thống kê đế chế của ông đã giết mấy chục triệu người.

Tham vọng của nước Nga không dừng ở 15 nước cộng hòa mang tên CCCP, Stalin còn lấn sân sang Ba Lan, Tiệp Khắc, Nam Tư, Hungary, một nửa nước Đức, Bulgaria, biến thành chư hầu của người Nga. Nhớ những năm 1960-1980, người Nga vênh váo đi lại trên khắp Đông Âu và cả ở Hà Nội.

Gọi Stalin là hung thần của CCCP mang tên nước Nga cũng không sai.

Putin mafia cũng nguy hiểm không kém

Sau 73 năm tồn tại, vì hệ thống chính trị mang đặc tính đàn áp, kinh tế tập trung quan liêu, trì trệ, không phù hợp với thực tế, đế chế Nga cộng sản mang danh CCCP đã biến khỏi mặt đất. Những nước dưới trướng đã đổi cờ, theo phương tây, và 14 nước cộng hòa còn lại đòi độc lập, đường ai nấy đi.

Năm 1991, nước Nga trở lại gần đúng với ranh giới mà Ivan Bạo chúa đã tạo nên cách đó hơn 400 năm.

Bắt đầu là Elsin và sau là Putin, cả hai cùng cố đưa nước Nga trở lại vị thế quốc tế của CCCP, mà Putin từng than “Mất Liên xô là một thất bại về địa chính trị kinh hoàng trong thế kỷ 20”. Người Nga đi lại ở Vũng Tầu đã nhẹ gót giầy hơn, và ở Đông Âu thì Ivan khó còn cửa làm ăn.

Cứ tưởng rằng cuộc đảo chính năm 1991 sẽ giúp nước Nga trở thành một quốc gia dân chủ thực sự, vì người dân đã chán ngán thời Liên Xô nghèo đói và bao cấp.

Tiếc thay, lẽ ra phải thay đổi theo hướng văn minh, dân chủ, Putin đã chọn cách mà Ivan Grozny đã làm cách đây hơn 400 năm. Đó là cố tạo ra một nước Nga mà cả dân trong nước sợ hãi và thế giới nghiêng mình kính nể bởi có hai thứ bảo bối: dầu hỏa và khí đốt.

Putin trên máy bay ném bom TU160

Không ném chó mèo qua cửa sổ ở điện Kremli như Ivan hay sai KGB giết người như ngóe như Stalin, Putin chọn cách thầm lặng và nguy hiểm hơn. Vẫn cho đối lập hoạt động, miễn là không ảnh hưởng tới nền chính trị độc tôn. Nếu ai tỏ ra nguy hiểm, sẽ bị ghép vào tội trốn thuế, hay bỗng nhiên biến mất.

Chấp chính đúng vào lúc giá dầu thế giới lên cao do chiến tranh Iraq và Afganistan, Putin của người Nga thu lợi lớn từ xuất khẩu dầu mỏ và khí đốt, nên tiền nhiều như đất. Nước Nga mạnh lên vì tài nguyên thiên nhiên, không phải vì chất xám.

Những oligarch giầu có nổi lên do cuộc tư nhân hóa vội vã, bán tống tháo tài sản nhà nước của Elsin, rồi nhiều kẻ bỗng có quyền, tự nhiên có tiền bởi sở hữu trời cho một khu mỏ ở Siberia.

Muốn chứng tỏ cho thế giới sức mạnh cơ bắp, Putin bỏ 60 tỷ đô la cho Sochi chỉ để cho thế giới biết, Ivan Grozny xây được Saint Basil thì ông cũng có Sochi Winter hoành tráng, muốn làm “mù mắt” cả thế giới về sự xa hoa của Sa hoàng kiêm hoàng đế Nga thời hội nhập.

Lẳng lặng chiếm Crimea trước mũi phương Tây, mưu đồ chia đôi Ukraine và làm bất ổn phần còn lại, Putin còn con bài Moldova, Balan, Tiệp và các nước lân cận. Với lính bịt mặt, lý do bảo vệ kiều dân, người Nga Ivan Grozny sẵn sàng đi xa hơn.

Vĩ thanh

Như một sự trùng hợp kỳ lạ, tuần tới có ngày kỷ niệm Ivan Bạo chúa qua đời cách đây 430 năm, khi ông đang chơi cờ với người cố vấn của mình là Bogdan Belsky (28-3-1584).

Từ ngày bạo chúa băng hà, nước Nga tiếp tục sinh ra những Ivan Grozny khác, chưa kể những hung thần ở các nước mà chính quốc gia này dung dưỡng.

Từ đế chế Sa hoàng tàn bạo, chuyển sang cộng sản của Stalin không kém hung ác, nước Nga dưới thời Putin có thêm đức tính mafia. Từ thủ tướng thành tổng thống, rồi thủ tướng, rồi lại tổng thống, Putin Grozny đang ôm ghế của Ivan hung thần trong bóng tối đặc chất mafia.

Thời nay, Putin vẽ đường hỏa xa đi Crimea, nếu nhầm quệt bút chỉ vào móng tay thì quân dưới quyền cũng làm theo như thời Pier Đại đế. Ngày xưa, muốn làm gì người Nga phải hỏi Ivan Bạo chúa, ngày nay, họ tham vấn Putin mafia.

Các đế chế Nga không bỏ qua được một tính từ: Гро́зный – nguy hiểm. Russia Grozny – đó không phải là con đường vinh quanh cho người Nga ở phía trước. Bởi những gì thuộc về grozny thường bị để ý và loại trừ khỏi cuộc chơi, một thứ luật đơn giản mà bất kỳ đứa bé nào cũng hiểu.

HM. 20-3-2014

Video Nhà thờ Saint Basil

Saint Basil. Ảnh: Internet