Nguyễn Vạn Phú
Tuần trước TBKTSG có đăng bài “Chính trường Hoa Kỳ và viên thuốc ngừa thai”
kể chuyện một nhà báo (Rush Limbaugh) đã nhục mạ cô sinh viên trường
luật (Sandra Fluke) như thế nào chỉ vì cô này chủ trương bảo hiểm y tế
Mỹ phải chi trả tiền mua thuốc ngừa thai. Limbaugh đã dùng chương trình
phát thanh của mình để chửi thẳng Fluke là “đồ đĩ điếm”, là “đồ lăng
loàn” với nhiều cụm từ xúc phạm không tiện nhắc lại ở đây.
Điều mà bài báo chưa nói đến là ngay sau các chương trình chửi rủa
mang tính hạ cấp của Limbaugh hàng loạt nhà quảng cáo trên đài phát
thanh này đã tuyên bố ngưng quảng cáo, tẩy chay chương trình của
Limbaugh. Sau đó dưới áp lực của người tiêu dùng thông qua các phương
tiện mạng xã hội, nhiều nhà quảng cáo khác theo chân, bỏ rơi Limbaugh.
Có công ty phải treo thông báo trên trang web của họ: “Các nhận xét của
ông Limbaugh không còn là chuyện tranh luận chính trị nữa mà đi vào chỗ
tấn công cá nhân và không phản ánh giá trị doanh nghiệp chúng tôi tôn
trọng”. Limbaugh sau đó phải xin lỗi nhưng đã muộn.
Ước gì các nhà quảng cáo nước ta cũng hành động như thế với các tờ
báo mạng, cứ chăm chăm khai thác chuyện đời tư để câu khách một cách
trắng trợn. Ví dụ chung quanh câu chuyện đáng buồn cô dâu bị nhà trai
trả về vì chuyện trinh tiết, hàng loạt tờ báo nhảy vào khai thác đủ
kiểu, đủ góc cạnh nhưng toàn là góc cạnh có chi tiết hấp dẫn câu khách.
Đáng giận nhất là tờ báo đã dành nguyên hai ba bài cho tay chồng coi
thường phụ nữ, tay cha chồng coi trọng đồng tiền lên để bêu xấu cô gái
đáng thương kia bằng đủ chi tiết chỉ có thể tìm thấy trong các truyện
khiêu dâm ngày xưa.
Các nhà quảng cáo Việt Nam nên lưu ý đến thanh danh của họ khi quảng
cáo của doanh nghiệp họ xuất hiện trên những trang báo như thế. Có thể
chưa thấy tác động ngay nhưng dần dà người đọc sẽ đánh đồng doanh nghiệp
thế nào mới đi theo quảng cáo tại những nơi ấy. Hơn nữa, trách nhiệm xã
hội của doanh nghiệp không chỉ gói gọn ở các lần đi làm từ thiện, phát
học bổng; đó còn là sự từ chối dù trực tiếp hay gián tiếp, tiếp tay cho
các loại báo lá cải đang làm băng hoại xã hội, phá vỡ các giá trị truyền
thống. Tẩy chay quảng cáo trên các tờ báo lá cải chính là doanh nghiệp
đang đóng đúng vai trò một công dân có trách nhiệm với xã hội.
Người tiêu dùng, phẫn nộ trước những bài báo kiểu “tôi có nên lấy bố
chồng không?”, có thể kêu gọi, gây áp lực để doanh nghiệp buộc phải rút
quảng cáo của họ khỏi những trang web chuyên đăng bài loại đó. Đó là sức
mạnh của người tiêu dùng, tại sao không tận dụng.