Hoài Vũ, phóng viên RFA
Cô dâu Thanh Thảo cùng chồng và con trai ba tháng tuổi.
Trong thời đại phụ nữ được tự do tìm bạn đời theo ý muốn, nhiều cô
gái Việt Nam phải cất bước ra đi lấy chồng ngoại quốc dù một chữ ngoại
ngữ bẻ đôi cũng không biết. Có người may mắn tìm được người chồng hiền
lành, tử tế, có người không may tới mức bị chồng đánh chết. Hoài Vũ tìm
hiểu các cuộc hôn nhân vợ Việt chồng Hàn trong tạp chí phụ nữ tuần này.
Nghỉ học từ năm lớp 7, Thanh Thảo bỏ nhà ở Kiên Giang đến Buôn Mê
Thuột làm việc. Năm 24 tuổi, cô giấu gia đình, đi lên Sài Gòn tìm chồng
Hàn Quốc. Cô chỉ nói với bố mẹ về quyết định cưới chồng vào buổi sáng
của ngày cưới:
“Ba mẹ em khóc nhiều lắm. Em thì nói không có gì phải khóc cả. Mẹ
em bảo đâu có đến nỗi gì mà phải qua tới bên đó. Em bảo ở đâu mà chẳng
có chồng nên mẹ đừng có lo.”
Thấm thoắt đã hai năm trôi qua, Thảo trải qua đủ chuyện chìm nổi.
Giờ cô định cư ở thành phố Taegu, miền đông nam Hàn Quốc, với người
chồng hơn cô 18 tuổi và cậu con trai vừa gần ba tháng tuổi.
Thảo là một trong số hàng chục nghìn phụ nữ Việt Nam lấy chồng Hàn
Quốc. Kể từ năm 2004 tới năm 2009, có tới 40.000 phụ nữ Việt sang đất
nước này làm dâu. Con số dâu Việt ở Hàn được cho là cao nhất trong số
các phụ nữ xuất thân từ các nước Đông Nam Á.
Cuộc trao đổi tiền-tình
Các cô dâu Việt đa phần trẻ tuổi, sinh ra ở các vùng quê nghèo, còn
chồng của họ đều ít nhất 40 tuổi, và làm nghề lao động chân tay. Theo
các thống kê từ Hàn Quốc, trong năm 2010, hơn nửa số đàn ông trung niên
vẫn còn độc thân, phần lớn là những anh trai nghèo. Thanh Thảo cho biết:
“Người ta lớn tuổi, người ta nghèo, người ta không có tiền nên
mới về Việt Nam để cưới vợ. Nếu họ giàu, họ đã cưới vợ Hàn Quốc, chứ
cưới vợ Việt Nam làm gì. Người ta cưới mình chẳng qua là để duy trì nòi
giống thôi.”
Thảo cho biết kể từ khi biết sinh con trai, gia đình đối xử với cô tốt hơn trước:
“Sinh con gái thì không được như vậy đâu vì chồng em là con
trưởng. Nhà chồng em có 5 anh chị em, trong đó có 2 anh em trai. Cậu út
không được thờ cha mẹ, tổ tiên.”
Phần lớn các cô dâu Việt sang Hàn Quốc mong dành dụm được tiền để
gửi về cho gia đình. Theo số liệu năm 2010, trung bình các cô dâu này
gửi về Việt Nam khoảng 3.000 USD một năm, gấp ba thu nhập trung bình đầu
người trong nước khi đó.
Thảo cũng cho hay khi chưa sinh con, cô đi làm 12 tiếng mỗi ngày ở
một công ty lắp ráp xe hơi. Mỗi tháng cô gửi về nhà 1.200 đôla, và giữ
lại chỉ 300 đôla để tiêu vặt.
Những cô dâu mới, chưa đi làm thì không được như vậy. Phần lớn họ
chỉ dành dụm từ số tiền mà chồng cho để chi tiêu hàng ngày. Một cô dâu
mới đến Hàn Quốc được 5 tháng cho biết cô dành dụm được khoảng 200 - 300
đôla để gửi về cho gia đình.
Thân gái 12 bến nước
Chân ướt chân ráo sang Hàn Quốc, cô dâu nào cũng gặp đủ khó khăn
giống nhau như không hiểu tiếng, không nói chuyện được với chồng, bó
buộc trong cuộc sống do chưa được đi làm. Cô Thanh Thảo còn bị cảnh trớ
trêu là chồng của cô đổ bệnh sau khi vợ sang đoàn tụ mới được có hai
tháng:
“Chồng em bị bệnh đúng mùa tuyết rơi nên cũng buồn lắm. Mẹ chồng
đổ lỗi cho em là cưới em mất nhiều tiền quá nên chồng em đổ bệnh. Mình
qua đây vì đồng tiền, vì cha mẹ. Bà mẹ chồng nói thì em chỉ biết khóc
thôi.”
Gia đình chồng của Thảo gây sức ép quá nhiều, khiến cô phẫn uất, bỏ
ra ngoài ở nhờ một người bạn ở một thành phố khác. Sau gần một tháng,
chồng cô đến tận nơi đón cô về nhà. Cô nói:
“Cuộc sống của dâu Hàn thì ai cũng khổ hết, không ai có cuộc sống màu hồng đâu.”
Ngoài những mâu thuẫn bình thường do không hiểu ngôn ngữ, nhiều cô
dâu Việt cũng cảm thấy bị chính người dân Hàn Quốc phân biệt đối xử,
khiến cuộc sống của họ càng thêm ngột ngạt. Thanh Thảo chia sẻ:
“Đa phần là 70% người ta không thích mình chị ạ. Người ta mà
không thích mình thì dễ biết lắm: Nhìn ánh mắt, cử chỉ là biết mà. Em
cũng cảm thấy hơi ngột ngạt một chút. Em nghĩ cô dâu nào cũng là cô dâu,
có khổ thì họ mới qua đây. Họ cũng đi lao động chứ có nằm ngửa mà xin
tiền đâu.”
Minh Thu, 29 tuổi, lấy chồng được 5 tháng nay. Cô đã có một con trai
với người chồng cũ. Anh chồng của cô qua đời hai năm trước sau tai nạn
khiến anh phải nằm liệt giường cả năm trời. Tiền thuốc trị bệnh cho
chồng cũ quá lớn khiến Thu và gia đình chồng lâm vào cảnh nợ nần chồng
chất.
Thu sang Hàn Quốc với hy vọng đổi đời. Tuy nhiên, người chồng 47
tuổi dù bỏ ra nhiều tiền để cưới cô qua môi giới, không hề đoái hoài đến
vợ vì đã có một cô bồ ở bên ngoài. Chồng cô lại rất gia trưởng, thỉnh
thoảng quát cô mà mắt “trợn trừng lên” khiến cô “rùng rợn hết cả người”.
Minh Thu cho biết:
“Nó coi em như người hầu. Ví dụ như 4 hôm trước, nó bắt em phải
lấy khăn lau người cho nó. Mà nó đi chơi về chứ có phải đi làm đâu.”
Thu cũng đã nghĩ tới chuyện bỏ ra ngoài sinh sống và làm việc bất
hợp pháp. Tuy nhiên, cô nói rằng cô không thể sống chui lủi ở đất khách
quê người. Vì vậy, cô cắn răng chịu đựng để học tiếng Hàn, sau một thời
gian sẽ thi quốc tịch và làm việc ở Hàn Quốc. Cô nói sau này nếu có quốc
tịch, nếu chồng tốt thì cô sẽ ở lại với anh, còn không cô sẽ ly dị.
Chốn nương náu xa nhà
Nhân viên hỗ trợ cho cô dâu Việt Nam tại Trung tâm Hỗ trợ người nhập cư tỉnh An San. Photo courtesy of PNO.
Dự tính tới năm 2020, các cuộc hôn nhân đa văn hoá ở Hàn Quốc sẽ lên
tới 1,5 triệu tới năm 2020, trên tổng dân số 50 triệu người ở quốc gia
vốn tự hào với truyền thống đồng chủng. Chính phủ Hàn Quốc mở ra 200
trung tâm gia đình giúp các cặp vợ chồng như thế này. Mục đích là giúp
đỡ những cô dâu mới hoà nhập vào đời sống ở Hàn hay hoà giải mâu thuẫn
giữa con dâu nước ngoài và gia đình nhà chồng.
Hầu hết các cô dâu Việt khi mới sang đất Hàn đều phải nhờ tới những
người phiên dịch tại trung tâm gia đình đa văn hoá. Phương, 25 tuổi, làm
phiên dịch viên cho trung tâm ở thành phố Taegu cũng gần hai năm nay.
Phương cho hay trung bình mỗi tuần cô cũng đứng ra giúp đỡ cho khoảng 15
vụ hiểu lầm giữa các cặp vợ chồng Việt - Hàn.
Chẳng hạn như trường hợp một cô dâu khi vừa mới sang liên tục gửi
tiền về nhà bố mẹ đẻ. Phương giải thích cho cả hai vợ chồng hiểu về hoàn
cảnh của hai bên, đồng thời đưa ra một giải pháp là chỉ gửi tiền về
Việt Nam trong một thời gian nhất định. Cô khuyên người vợ cũng phải
biết chăm lo cho gia đình bên này, chứ không chỉ lo cho nhà vợ.
Phương cho hay trung tâm này cũng được coi như “nhà ngoại” của các
cô dâu Việt. Trung tâm có nhà tạm lánh, mỗi khi vợ chồng cơm không lành,
canh không ngọt, các cô dâu Việt có chỗ nương náu. Phương kể về trường
hợp một cô dâu người miền Tây tới tạm lánh vì bị chồng đánh:
“Hồi đó cô ấy đến nhà tạm lánh. Bố mẹ chồng cũng lên đây, cũng
nhận lỗi. Con của cô ấy lúc đó có sáu tháng. Bây giờ thì sống không có
chuyện gì cả.”
Phương cho biết trung tâm của cô giúp đỡ cho khoảng 1.000 phụ nữ
ngoại lấy chồng Hàn Quốc, trong số đó người Việt là nhiều nhất và cũng
kém cỏi nhất:
“Mình kém nhiều vì trình độ kém, nhiều người còn chưa học xong
cấp 1. Thành ra sang bên nước tư bản này, nơi mà trình độ phổ cập giáo
dục là cấp 3, phụ nữ mình hoà nhập chậm, nắm bắt thông tin kém. Phụ nữ
Việt Nam mình còn nhiều thiệt thòi lắm.”
Phương nói cũng có người biết phấn đấu, học hành chăm chỉ và kiếm
được việc làm ổn định. Bản thân Phương cũng lấy chồng Hàn Quốc 4 năm
trước. Khi đó, cô đang học ngành kế toán ở Đại học Công nghiệp Hà Nội.
Mẹ cô đã ở Hàn Quốc cả chục năm nay vì thế cô cũng muốn sang Hàn sinh
sống.
Sau hai năm học tiếng, cô tự tìm hiểu về các tiêu chuẩn cho nghề
phiên dịch và thi đỗ vào trung tâm hỗ trợ gia đình đa văn hoá của quận.
Cô cũng chuẩn bị học thêm về ngành xã hội học, mong có việc tốt hơn.
Chồng Phương làm nghề thiết kế cửa nội thất. Bản thân cô được gia đình
chồng hết sức coi trọng. Cô chia sẻ:
“Nhà chồng đối xử với em như một người con dâu Hàn thôi. Kinh tế
thì em quản lý, mọi việc trong gia đình đều phải có sự đồng ý của hai vợ
chồng.”
Còn như Thanh Thảo quê ở Kiên Giang thì cho biết cô chỉ học nói
tiếng Hàn chứ không đọc và viết được do cứ nhìn vào chữ là cô “choáng
váng”. Cô mong đón bố mẹ sang Hàn Quốc bế cháu hộ để đi làm ca đêm ở
công ty điện thoại. Làm như thế, lương sẽ được hơn mức tối thiểu một
chút.
Tạp chí phụ nữ tuần này xin tạm dừng tại đây. Hoài Vũ xin cảm ơn quý
vị đã quan tâm theo dõi. Xin quý vị chia sẻ các thông tin và đóng góp
về các vấn đề phụ nữ đến trang tạp chí phụ nữ tại email hoaivu@rfa.org hoặc www.facebook.com/hoaivurfa
Hoài Vũ xin chào tạm biệt quý vị và hẹn gặp lại vào tuần sau
