Kami
Cuối cùng việc Quốc hội công bố kết quả bỏ phiếu tín nhiệm 47 lãnh
đạo cao cấp do cơ quan dân cử cũng đã được công bố vào sáng 11.06.2013.
Kết quả này phần nào cho thấy các đại biểu quốc hội ở Việt nam đã được
thực hiện quyền lực của họ được ghi nhận trong Hiến pháp. Đáng chú ý,
đây là việc làm xảy ra lần đầu tiên trong lịch sử 67 năm của Quốc hội
Cộng hòa XHCN Việt nam và sau 12 năm khi quyền bỏ phiếu tín nhiệm này
được chính thức đưa vào Luật Tổ chức Quốc hội.
Cái được
Phải thừa nhận, kết quả của cuộc lấy phiếu tín nhiệm lần này chính là
biểu hiện một xu thế dân chủ trong Quốc hội, phần nào nó cũng xóa ta
nỗi ngờ vực của không ít người khi cho rằng đây là một trò hề nhằm lừa
bịp dư luận của chính quyền. Cho dù chúng ta đều đều biết rằng 90% các
đại biểu Quốc hội là đảng viên và họ có trách nhiệm phải thông qua các
quyết định của đảng chỉ đạo. Tuy nhiên, có người cho rằng với ba cấp lựa
chọn tín nhiệm là một lựa chọn bắt buộc cần phải có trong môi trường
chính trị nhạy cảm như ở Việt Nam. Thì đây được đánh giá rằng là một
bước tiến về phía dân chủ. Vì kể từ khi quyền bỏ phiếu tín nhiệm này
được chính thức đưa vào Luật Tổ chức Quốc hội, từ tháng 11.2001 đến nay,
thì đây là lần đầu tiên Quốc hội mới có cơ hội thực hiện của mình. Và
kết quả công bố chính thức đã cho thấy các đại biểu đã thể hiện được
chính kiến, vai trò của mình thông qua việc bầu chọn. Cũng với kết quả
số phiếu tín nhiệm thấp của một số các nhân vật lãnh đạo cao cấp "nổi
cộm" đã phần nào thể hiện đúng sự tín nhiệm của dư luận xã hội đối với
từng cá nhân trong số 47 vị về vai trò, kết quả công việc của họ với
chức trách mà họ đang đảm nhiệm.
Như trường hợp có tới 209 đại biểu không tín nhiệm Thống đốc Nguyễn
Văn Bình, hay là 160 đối với ông Nguyễn Tấn Dũng – Thủ tướng Chính phủ
những ví dụ. Điều đó cho thấy Quốc hội đã thể hiện quyền lực của mình và
không hề nương tay đối với các cán bộ lãnh đạo từ cơ quan Hành pháp.
Đồng thời phần nào cũng giúp chúng ta thấy được góc nhìn của các đại
biểu Quốc hội phần nào cũng gần với cách đánh giá của dư luận xã hội.
Hay nói cách khác, một phần nào đó thể hiện sự nhìn nhận của Quốc hội và
của người dân đối với những việc các thành viên chính phủ và Thủ tướng
Nguyễn Tấn Dũng đã làm được cũng như chưa làm được. Điều này cho thấy,
đây là một cuộc bỏ phiếu kín hầu như không chịu áp lực chính trị và định
hướng của người cầm đầu như đã từng xảy ra trước đây. Đó là một dấu
hiệu đáng mừng, vì dù sao việc làm này cũng là lời cảnh báo của Quốc hội
đến những người có tên trong danh sách bỏ phiếu về những việc làm của
họ trong thời gian qua.
Cái chưa được
Việc các lá phiếu của các đại biểu Quốc hội được chia làm ba loại:
tín nhiệm cao, tín nhiệm và tín nhiệm thấp cũng là một điều đáng bàn.
Đây là một cách lựa chọn không giống ai và không thấy bất kỳ ở đâu.
Nghĩa là tất cả các phiếu đều là tín nhiệm, không có phiếu bất tín
nhiệm. Với cách làm này, nhiều người cho rằng đây là một sự tránh né có
chủ ý của chính quyền, qua đó nhằm tạo điều kiện cho một số người có số
phiếu tín nhiệm thấp có lối thoát hiểm. Và đây cũng là cách để chính
quyền có thể tránh những đánh giá bình luận không hay sau khi kết quả
bỏ phiếu tín nhiệm được công bố. Cuối cùng để cho thấy kết quả của cuộc
lấy phiếu tín nhiệm đạt được là hoàn toàn tốt nhằm tạo sự tin tưởng cho
dư luận xã hội và người dân. Mà họ không nghĩ rằng, đây là sự thể hiện
việc vô trách nhiệm của ban lãnh đạo đảng CSVN. Điều này cho thấy họ
không muốn kỷ luật ai về trách nhiệm để tình trạng kinh tế đất nước rơi
vào suy thoái, khủng hoảng trầm trọng và vấn nạn tham nhũng đang diễn ra
tràn lan như hiện nay. Cho dù trước đây không lâu, nền kinh tế Việt nam
đã từng là một nền kinh tế hoạt động vào loại tốt nhất châu Á
Một điểm rất đáng được nhắc tới là, dù Quốc hội có tới 498 đại biểu
tham gia bỏ phiếu, song kết quả kiểm phiếu đợt “lấy phiếu tín nhiệm” đầu
tiên này cho thấy, có rất nhiều đại biểu không bày tỏ chính kiến. Vì
hầu hết trong số 47 cá nhân được đưa ra lấy phiếu tín nhiệm, nếu cộng
toàn bộ số phiếu cả 3 loại mà các đại biểu Quốc hội đã bỏ cho mỗi vị,
thì có thể thấy tổng số không đạt con số 498. Có nghĩa là có một số đại
biểu Quốc hội không bày tỏ chính kiến của họ đối với các nhân vật này.
Do đó không thể xác định được con số chính xác cho “tín nhiệm cao”, “tín
nhiệm”, hoặc “tín nhiệm thấp”.
Nếu hiểu 3 tiêu chí trong lá phiếu tín nhiệm là: tín nhiệm cao, tín
nhiệm và tín nhiệm thấp được thay bằng việc đánh giá một cách thông
thường mà chúng ta vẫn thấy trong các phiếu thăm dò là: tín nhiệm, bất
tín nhiệm và không có ý kiến thì sẽ thấy rõ được nhiều vấn đề qua công
việc này. Cũng bằng các kết quả rõ ràng như thế sẽ giúp cho việc quyết
định các chức danh lãnh đạo cao cấp do cơ quan dân cử bầu ra ai sẽ đi và
ai sẽ ở. Đây là mục đích cuối cùng của việc bỏ phiếu tín nhiệm. Nếu dựa
trên nguyên tắc, những người có quá bán số phiếu đại biểu Quốc đánh giá
tín nhiệm thấp có thể xin từ chức. Ai có trên 2/3 đại biểu đánh giá là
tín nhiệm thấp (bất tín nhiệm) thì Quốc hội có quyền bỏ phiếu để bãi
chức. Tuy nhiên tính hình thức của việc làm này vẫn bao trùm, trong lần
lấy phiếu tín nhiệm này, tất cả 47 chức danh lãnh đạo đều "thoát hiểm",
kể cả khi họ không đạt tỷ lệ quá bán để có thể phải chịu những hình thức
kỷ luật.
Đằng sau việc lấy phiếu tín nhiệm là gì?
Như trên đã nói, đây là lần đầu tiên sau 12 năm các đại biểu Quốc hội
thực hiện trách nhiệm của mình kể từ khi quyền này được đưa vào Luật Tổ
chức Quốc hội, 11-2001. Đây hoàn toàn không phải là một vấn đề ngẫu
nhiên, mà chắc chắn việc bỏ phiếu tín nhiệm không thể bỏ qua một mục
đích khác của việc bỏ phiếu tín nhiệm và phục vụ cho một mưu đồ của một
vài thế lực trong đảng là điều có thể khẳng định. Vì thông thường muốn
hạ bệ nhau, thì trong chính trị người ta sẽ dùng chiêu lấy phiếu tín
nhiệm để hợp pháp hóa ý đồ của mình. Trong bối cảnh chính trị Việt nam
hiện nay, người ta cho rằng trước đây phe bảo thủ muốn mượn diễn đàn
Quốc hội để bôi nhọ cơ quan Hành pháp và hạ bệ ông Thủ tướng Nguyễn Tấn
Dũng. Đấy chính là lý do vì sao việc lấy phiếu tín nhiệm lại được đồng
thuận cao sau khi kết thúc Hội nghị TW 6 - tháng 10.2012. Đó là lúc có
thể coi là đỉnh điểm của mâu thuẫn trong đảng.
Khi đó, sau khi kết thúc Hội nghị TW 6 người ta thấy ở Hà nội Tổng Bí
thư Nguyễn Phú Trọng và ở Sài gòn Chủ tịch Nước Trương Tấn Sang đồng
loạt tiến hành gặp gỡ các cử tri và cán bộ lão thành cách mạng để "bêu"
xấu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Như việc Chủ tịch Nước Trương Tấn Sang
sách mé khi ám chỉ Thủ tướng Dũng là đồng chí X, hay việc ông Tổng Bí
thư Nguyễn Phú Trọng đã không tin tưởng kết quả lấy phiếu tín nhiệm, khi
nói với cử tri Hà Nội rằng “Có khi người tốt bị loại, anh cơ hội lại có
phiếu cao”. Đây là một vấn đề hoàn toàn không phải tình cờ hay bình
thường, mà là những việc làm có chủ ý Điều đó cho thấy, khi đó phe bảo
thủ rất hy vọng ở cuộc bỏ phiếu này sẽ hạ bệ được Thủ tướng Nguyễn Tấn
Dũng. Và mâu thuẫn bộc lộ càng gay gắt, thể hiện rõ nhất gần đây, khi Uỷ
ban Dự thảo Sửa đổi Hiến pháp ra thông báo về ý kiến thống nhất của Bộ
Chính trị và Chủ tịch Quốc hội về việc đưa ra bản Dự thảo Hiến pháp Sửa
đổi sẽ không có gì thay đổi nhiều so với bản Dự thảo Hiến pháp Sửa đổi
(lần thứ 1). Thì phía Chính phủ vẫn khẳng định bảo lưu ý kiến của mình,
đó là Hiến pháp phải sửa đổi theo chiều hướng quyền lực cao nhất phải
thuộc về nhân dân. Tuy nhiên cũng có ý kiến cho rằng Quốc hội đã tránh
việc châm ngòi cho cuộc khủng hoảng chính trị sắp tới bằng cách sẽ vẫn
để cho ông Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại vị. Cho dù điều đó vẫn thấp hơn
nhiều so với tham vọng ghê gớm của ông Dũng hiện nay.
Tuy vậy, phải thừa nhận kết quả của cuộc lấy phiếu tín nhiệm lần này,
người đứng đầu là ông Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã bị 30% đại biểu bỏ
phiếu tín nhiệm thấp, một kết quả của sự thất bại. Phân loại phiếu đánh
giá, thì ông Dũng được 160 phiếu tín nhiệm thấp, so với 28 phiếu của ông
Trương Tấn Sang và 25 phiếu của ông Nguyễn Sinh Hùng. Nếu theo cách của
những người làm poll (thăm dò dư luận xã hội) thì Quốc hội đã cho điểm
đối với ông Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng là: tín nhiệm với số phiếu 210,
bất tín nhiệm 160 và không có ý kiến là 122. Với con số bất tín nhiệm và
không có ý kiến là 282 phiếu, chiếm khoảng 66,4%. Đây là một chuyện
không nhỏ đối với một chính khách có lòng tự trọng. Đó là còn chưa nói
tới việc họ đánh giá rằng bốn người đội sổ, theo thứ tự, là Thống đốc
Nguyễn Văn Bình, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Vũ Luận, Thủ
tướng Nguyễn Tấn Dũng, và Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến. Nhưng
nhờ kết quả ngoạn mục của ông Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và phe nhóm lợi
ích thu được qua kết quả của Hội nghị TW 7 vừa qua cũng khiến các phe
phái bất đồng cũng phải chấp nhận. Vì Quốc hội là cơ quan quyền lực cao
nhất cũng chỉ là cái danh hão, quan trọng là Ban Chấp hành TW mà ông
Dũng chiếm đa số ghế sẽ quyết định những vấn đề gì.
Kết
Qua kết quả bỏ phiếu tín nhiệm vừa công bố, là thắng lợi của các ông
Chủ tịch Nước, Tổng Bí thư đảng và Chủ tịch Quốc hội sau những thất bại
trong các hội nghị Trung ương đảng gần đây. Đồng thời nó là một thất bại
đau đớn đã làm tổn hại uy tín đáng kể của ông Thủ tướng Nguyễn Tấn
Dũng. Đây là mục đích cao nhất khi người ta đồng thuận chấp nhận cho
việc lấy phiếu tín nhiệm từ năm 2012. Nhưng cho dù kết quả này cũng
không thể nào thay đổi thế và lực cũng như tầm ảnh hưởng của ông ta và
phe nhóm đối với chính trường Việt nam trong lúc này. Nhưng đó là một
vết thương không dễ mà lành. Chắc chắn ông Thủ tướng Dũng sẽ tìm cách
rửa hận trong thời gian ngắn nhất có thể được. Vì thù dai nhớ lâu là một
trong những nhược điểm của Thủ tướng Dũng.
Cuộc đấu đá nội bộ giữa các phe nhóm lãnh đạo cao cấp trong đảng nhằm
tranh giành quyền lực sẽ tiếp tục tiếp diễn, hầu như sẽ không có hồi
kết. Nhóm lợi ích do ông Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng sẽ phải xử lý các
thành viên chính phủ có số phiếu tín nhiệm quá thấp thế nào là vấn đề
nan giải. Mọi vấn đề xử lý các thành viên chính phủ nói trên đồng nghĩa
với việc chấp nhận sai, là sự thất bại của cả phe nhóm. Không dễ gì mà
ông Thủ tướng sẽ xuống tay chặt tay chân của mình. Ngược lại nếu cứ lờ
đi không giải quyết thì nghiễm nhiên là một hành động đổ dầu vào lửa, sẽ
khiến mâu thuẫn giữa các phe nhóm ngày càng sâu sắc hơn.
Người Việt có câu "Ba đánh một chẳng chột cũng què", bây giờ trong tứ
trụ đã xảy ra chuyện ba ông liên kết để cùng nhau phang đồng chí X.
Dù keo này có chột hay què, hoặc không chột không què thì dứt khoát cũng có bên phải thua.
Ngày 12 tháng 6 năm 2013
© Kami