Ccorrectorr / Nice Cowboy
1. Về câu hỏi và trả lời thứ nhất liên quan đến:
Bình ổn thị trường – Bình ổn giá – Giữ mức chênh lệch thấp và ổn định
giữa giá vàng VN và giá vàng thế giới (khoảng 500.000VNĐ/lượng)
Thật sự, 3 khái niêm này có khác nhau, nhưng bình ổn giá chính là mục
tiêu quan trọng nhất của bình ổn thị trường, và ngược lại chính nó cũng
là một tác nhân để bình ổn thị trường. Ô. Bình có lần đã nói là ‘bình ổn thị trường, chứ không bình ổn giá’ là sai, muốn bình ổn thị trường thì quan trọng nhất là phảỉ bình ổn giá!
Nhưng đúng là không thể vừa muốn bình ổn thị trường vàng trong nước,
vừa muốn giữ giá vàng VN chênh lệch thấp cố định với giá vàng thế giới.
Hai mục tiêu này khó đạt cùng lúc, nhất là trong tình hình giá vàng thế
giới biến động liên tục.
Ví dụ như vừa qua, giá vàng thế giới giảm thẳng đứng từ 1700USD/ounce
xuống 1350USD/ounce. Nếu muốn giữ chênh lệch giá vàng thế giới và VN
thấp, ổn định (khoảng 500.000VNĐ/lượng) thì giá vàng VN sẽ tương ứng
giảm sốc từ 44triệu xuống khoảng 36 triệu. Thực tế, giá vàng trong nước
chỉ giảm từ 44 triệu đến quanh quẩn 42 triệu.
Vậy thì, giữa 2 mục tiêu: ‘giữ chênh lệnh giá vàng thế giới và VN ổn định ở mức thấp’ vả ‘bình ổn thị trường vàng trong nước’ Ngân hàng nhà nước đã chọn mục tiêu thứ nhì.
TUY NHIÊN, CHÍNH SÁCH BÌNH ỔN THỊ TRƯỜNG VÀNG TRONG NƯỚC NÀY CHỈ
ĐÚNG, CÔNG BẰNG VÀ HÔP LÝ KHI NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC PHẢI CÙNG LÚC THỰC HIỆN
CÁC VIỆC SAU:
a. Khi giá vàng thế giới lao xuống dốc, NHNN đã bình
ổn giá vàng trong nước (bằng cách cho giảm ít, từ từ) thì NGƯỢC LẠI,
nếu giá vàng thế giới tăng mạnh, NHNN phải kìm hảm đà tăng giá vàng
trong nước (không để tăng nhanh và mạnh như giá vàng thế giới lúc đó).
Nếu ông Bình dám mạnh dạn nói ra điều này, và thực hiện bằng được
việc bình ổn giá vàng trong nước khi giá thế giới tăng nhanh và mạnh,
thì chắc chắn ngưởi dân sẽ không phản đối chính sách bình ổn giá vàng
như vừa rồi (bình ổn kiểu lợi về phía mình, nhưng không thực hiện bình
ổn nếu thiệt cho mình? tiêu chuẩn kép trong một chính sách!)
b. Làm được điểu này (bình ổn trong cả 2 trường hợp) cũng không phải
là quá khó nếu thành lập QUỸ BÌNH ỔN VÀNG (như quỹ bình ổn xăng dầu).
Nghĩa là, tất cả những siêu lợi nhuận NHNN thu được khi đã bán ra 20 tấn
vàng theo giá chênh lệch quá cao so với giá thế giới (chệnh lệch khoảng
6 triệu, trong khi chênh lệch chỉ khoảng 500.000 VNĐ là hợp lý) thì
phải đưa vào quỹ bình ổn này:
20 tấn = 20.000kg x 26,2 lượng = 524.000 lượng.
Chênh lệnh 5.5 triệu/lượng x 524.000 lượng = 2.900 tỷ đồng
Chênh lệnh 5.5 triệu/lượng x 524.000 lượng = 2.900 tỷ đồng
Nếu làm được như vậy, đưa 2.900 tỷ đồng này vào quỹ bình ổn giá vàng,
thì mỗi khi giá vàng thế giới tăng đột biến khoảng trên 5 triệu đồng
thì NHNN có thể dùng quỹ bình ổn này để kềm giữ giá vàng trong nước lên
rất ít, chỉ khoảng 2 triệu đồng! Việc này lý tưởng quá, không biết NHNN
có sẵn sàng làm thế hay không ? Mỗi đợt vàng thế giới lên giá sốc, NHNN
chỉ cần bán ra 10.000 lượng vàng theo giá bình ổn thì thị trường sẽ hạ
nhiệt ngay. Và có thể làm như thế đến 50 đợt luôn!
Nói thế thôi, chứ các chuyên gia như Ô. Bình thừa hiểu rằng muốn bình
ổn giá trong nước, trong lúc giá thể giới nhiều biến động thì phải lập
Quỹ Bình Ổn. Nhưng trong bài trả lời phỏng vấn, tôi không hề nghe ông
Bình nói gì về chuyện dùng siêu lợi nhuận vừa qua để lập quỹ bình ôn giá
cho tương lai, mà ông lại rất xảo ngôn khi cho rằng phần siêu lợi nhuận
đó là “thuộc về đất nước, thuộc về nhân dân” như tôi đê cập ở điểm 3 dưới đây!
c. Chính sách bình ổn giá vàng trong nước này, bằng cách độc quyền
nhập khẩu vàng cũng là con dao hai lưỡi! Nếu không cho phép bất kỳ đơn
vị nào khác được nhập khẩu chính thức nhưng lại (vô tình hoặc cố ý) để
xảy ra tình trạng nhập lậu vàng, thì đây lại là cách tạo siêu, siêu lợi
nhuận cho bọn buôn lậu vàng! Chính vì thế nên vừa qua có rất nhiều nghi
vấn trong dư luận về việc này: khi giá vàng VN quá chênh lệch bất hợp lý
so với giá thế giới (nhằm để bình ổn giá trong nước, theo cách nói của
ông Bình) thì việc buôn lậu vàng thay vì lãi 500.000 VNĐ/lượng bình
thường, thì sẽ lãi được gấp 10 lần hơn, lãi đến 5 triệu/lượng! Siêu lợi
tức, lãi ròng 12% cho một đọt vàng nhập lậu
Tóm lại, để cho người dân tin vào chuyện Bình ổn giá vàng, thì ông
Bình phải cam kết 3 điều: bình ổn cả khi giá thế giới lên, dùng siêu lợi
nhuận để lập quỹ bình ổn giá, kiểm soát tuyệt đối việc buôn lậu (ở đây
chưa nói đến cái nghi vấn là buôn lậu từ nội bộ, hoặc buôn lậu cấu kết
với nội bộ…)
2. Ô Bình còn nói: “Nhưng chúng ta phải thấy
rằng nếu mua giá vàng cao hơn thì cũng bán giá cao, do vậy sự chênh lệch
ở đây không phải là cái thiệt thòi của người mua và bán, mà chỉ là cái
giá chênh lệch giữa giá mua và giá bán thôi. Còn nếu anh mua giá cao,
anh cũng bán được giá cao thì sự chênh lệch ở đây không ảnh hưởng đến
lợi nhuận của người mua bán vàng trong nước”
Ô. nói vậy là hoàn toàn sai! Điều trên chỉ đúng khi sự chênh lệch
giữa giá vàng thế giới và giá vàng VN được cố định. Còn đàng này, mục
tiêu của NHNN là bình ổn giá trong nước chứ không phải là ổn định mức
chênh lệch. Vì vậy, mức lãi trong mua bán trong nước sẽ chênh lệch không
đồng bộ với mức lãi mua bán trên thế giới. Sao ông Bình lại dám nói là
không ảnh hưởng đến lợi nhuận?
Ví dụ: khi giá vàng thế giới tăng trở lại từ 1300USD/ounce lên
1450/ounce (người mua rồi bán sẽ được lãi khoảng 150 USD/ounce), nhưng
do chính sách bình ổn giá trong nước, thì vàng trong nước lúc đó chỉ
tăng tương ứng từ 41 triệu lên 42,5 triệu (người mua rồi bán chỉ được
lãi 1,5 triệu mà thôi).
3. Ô. Bình nói: “nếu như trước đây chúng ta cho
nhập vàng: Tư nhân nhập vàng, các tổ chức kinh tế nhập vàng hoặc nhập
lậu vàng thì toàn bộ sự chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới
là do các đối tượng kinh doanh này được hưởng và người dân không được
hưởng.“.
Nói vậy thì không chính xác! Trước đây, nếu nhập khẩu không bị độc
quyền thì chênh lệch giá thế giới và VN không nhiều, ổn đinh ở mức thấp,
có tự do cạnh tranh thì không có siêu lợi nhuận. Và cũng không kích
thích buôn lậu nhiều như khi có siêu lợi nhuận như hiện nay. Lúc đó,việc
các đơn vị kinh doanh nhập khẩu vàng có lãi từ việc kinh doanh nhập
khẩu là bình thường như mọi ngành nghề khác. Ngoài ra, người dân còn
được hưởng lợi ở chỗ là sẽ phải trả ít tiền lãi hơn khi mua vàng lúc đó,
so với việc mua vàng do NHNN độc quyền nhập khẩu như hiện nay phải trả
mức lãi quá cao! Nói như trên là ngụy biện cho độc quyển, là mị dân, và
gián tiếp đổ tội cho những người kinh doanh nhập khẩu vàng hợp pháp lúc
đó!
Ô. Bình nói: “Nhưng đến nay toàn bộ hoạt động này do nhà nước đảm
nhiệm cho nên toàn bộ chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng
thế giới là thuộc về ngân sách nhà nước để đầu tư lại cho nền kinh tế,
thực hiện các công trình phúc lợi xã hội.
Trong giai đoạn hiện nay, chênh lệch giá vàng là thuộc về đất nước, thuộc về nhân dân.”
Về lý thuyết, thì siêu lợi nhuận đó nộp ngân sách. Nhưng:
- ai bảo đảm là sẽ tính đủ nộp đủ? vì NHNN sẽ tính và trích mọi chi
phí, lãi, hoa hồng cho mình vì đã thực hiện tất cả các khâu từ tạm xuất,
vận chuyển, kiểm định, tinh lọc, tái nhập, gia công dập, tổi chức đấu
thầu… Chỉ nội tinh đúng các khoản naỳ (chưa nói là tính thêm) thì cũng
quá ngon cho các vị ở NHNN.
- ai bảo đảm là sẽ dùng để đầu tư lại cho nển kinh tê, thực hiện thêm
phúc lợi xã hội cho dân? hay là để bù cho những khoản chi, thâm hụt
ngân sách của chính phủ, trong những khoản đầu tư công thiếu hiệu quả,
lãng phí, không kiểm soát?
- siêu lợi nhuận đó từ đâu ra? do bán ra cho dân, cho người mua cái
giá quá cao so với mức hợp lý, chứ không phải là giá trị gia tăng thêm
già cả. Vậy tiền vào thêm túi của người bán cũng là móc từ túi người
mua. Vì vậy, cái câu cuối cùng ông Bình nói rất là xảo ngôn, và chính là
câu bị người dân phản ứng nhất: chênh lệch giá vàng là thuộc vể nhân
dân! Thà là ông cứ nói nó thuộc về Nhà Nước
Chính sách bình ổn giá vàng trong nước, về mặt nào đó cũng có thể xem
là hợp lý, và phải chờ xem nó phát huy hiệu quả thế nào (nhất là khi
vàng thế giới lên giá). Nhưng như đã nói trên, chính sách này phải được
thực hiện công bằng, hợp lý và nhất là không tạo điều kiện ưu thế cho
một số nhóm lợi ích, thậm chí không được tạo điều kiện cho những kẻ buôn
lậu nội bộ, hoặc nội bộ tiếp tay với buôn lậu vàng.
(Riêng Ô. Bình thì đúng là khả năng ăn nói kém quá, vụng vể quá, lại
hay bất nhất! Xưa thì nói mục tiêu là giảm và ổn định mức chênh lệch giá
vàng thế giới và VN, nay thì nói mục tiêu là bình ổn thị trường chứ
khôing phải bình ổn giá!… Nhớ lại lần ông ta tự trào mình xứng đáng được
nửa giải Nobel mà tội nghiệp cho cái óc hài hước vô duyên của ông.)
