Dân Luận: Theo Tiến sỹ Nguyễn Đình Thắng (BPOS)
thì các bản tin quốc tế về buổi họp báo của TNS John McCain và TNS
Sheldon Whitehouse ngày 8 tháng 8 ở Hà Nội đã không nêu lên hai điểm
quan trọng: cải thiện nhân quyền phải ở mức căn bản và tiến trình phát
triển quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam mang tính cách tiệm tiến, tuỳ
thuộc mức cải thiện nhân quyền. Một số bản tin Việt ngữ phạm thiếu sót
vì lấy tin từ các bản tin quốc tế. Vì vậy Dân Luận xin công bố nguyên
văn bản lời phát biểu của TNS John McCain tại Hà Nội hôm 08.08.2014 để
độc giả tham khảo.
Phát biểu báo chí của TNS John McCain ở Hà Nội ngày 8 tháng 8, 2014
Tôi là Thượng Nghị Sĩ John McCain, và luôn luôn cảm thấy hân hoan mỗi
khi trở lại Việt Nam. Có Thượng Nghị Sĩ Sheldon Whitehouse của tiểu
bang Rhode Island đi cùng tôi.
Chúng tôi đến Hà Nội vào một thời điểm quan trọng: Sang năm sẽ đánh
dấu 20 năm từ ngày bình thường hoá quan hệ giữa chúng ta. Đối với những
người trong chúng ta đã góp phần trong tiến trình này, tiến triển mà
chúng ta đạt được trong thời gian ấy là đáng ngạc nhiên. Cùng lúc, chúng
tôi ghi nhận rằng chúng ta còn có thể làm thêm nhiều hơn biết bao như
là những thành phần đối tác, và chúng ta cần một chương trình nghị sự
đầy tham vọng khi tiến vào năm tới, đặc biệt là trong bối cảnh của những
sự kiện đáng lo gần đây ở Biển Đông. Tóm lại, bây giờ là thời gian cho
Việt Nam và Hoa Kỳ cùng nhau thực hiện một bước nhảy vọt chiến lược lớn.
Đó là lý do tại sao chúng tôi có mặt ở đây.
Về phần chúng tôi, Hoa Kỳ đã sẵn sàng để đáp ứng thách đố này với suy
nghĩ và hành động mới. Chúng tôi đã sẵn sàng để hoàn tất một Hiệp Ước
Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương ở tiêu chuẩn cao, với Việt Nam là một đối
tác trọn vẹn. Chúng tôi đã sẵn sàng, trong bối cảnh của TPP, làm việc
với Việt Nam để đáp ứng các tiêu chí để được Hoa Kỳ công nhận là nền
kinh tế thị trường. Chúng tôi sẵn sàng tăng cường hợp tác quân sự giữa
chúng ta và số lần chiến thuyền Hoa Kỳ cặp bến Việt Nam theo như Việt
Nam cho phép - không phải bằng cách thiết lập các căn cứ, đó không là
điều chúng tôi mưu cầu, mà là thông qua các thỏa thuận để tăng sự tiếp
cận, như chúng tôi đang hoàn tất thương thảo với các nước khác trong khu
vực. Chúng tôi cũng đã sẵn sàng để tăng cường hỗ trợ an ninh nhằm giúp
Việt Nam nâng cao khả năng theo dõi trong lĩnh vực hàng hải và xây dựng
năng lực bảo vệ quyền chủ quyền của mình.
Trong mục đích ấy, tôi tin rằng đã đến lúc Hoa Kỳ bắt đầu nới lỏng
lệnh cấm vận vũ khí sát thương đối với Việt Nam. Điều này sẽ không, và
không nên, xảy ra toàn bộ cùng một lúc. Thay vào đó, nó nên được giới
hạn trước hết trong phạm vi khả năng phòng thủ, chẳng hạn như bảo vệ bờ
biển và các hệ thống hàng hải, hoàn toàn thuộc về an ninh đối ngoại.
Chúng ta có thể làm đến bao nhiêu trong lĩnh vực này, cũng giống như
trong các mục tiêu thương mại và an ninh tham vọng nhất khác của chúng
ta, tuỳ thuộc nhiều vào hành động thêm nữa của Việt Nam về nhân quyền.
Chúng tôi đánh giá cao những tiến bộ gần đây Việt Nam đã thực hiện, bao
gồm việc ký Công Ước Chống Tra Tấn và đăng ký sinh hoạt cho nhiều nơi
thờ phượng.
Đồng thời, các nhà lãnh đạo của Việt Nam thừa nhận còn nhiều việc
phải làm, vì một lý do trên hết: Nó là điều tốt cho Việt Nam - cho sự ổn
định, thịnh vượng và thành công của Việt Nam. Như Thủ Tướng Chính Phủ
cho biết trong lời phát biểu đầu năm của mình, "Dân chủ là xu hướng tất
yếu trong quá trình phát triển của nhân loại." Chế độ ở Việt Nam, ông
nói, "phải làm tốt hơn về dân chủ, và đảng phải giương cao ngọn cờ dân
chủ."
Chúng tôi hy vọng rằng Việt Nam sẽ chuyển những lời đáng ghi nhận này
thành những hành động mạnh dạn, chẳng hạn như trả tự do cho các tù nhân
lương tâm, tạo không gian cho xã hội dân sự, và cuối cùng làm rõ trong
pháp luật và chính sách rằng quyền lực nhà nước là hạn chế và các nhân
quyền phổ quát -- các tự do phát biểu, lập hội, thờ phượng, xuất bản, và
truy cập thông tin -- được bảo vệ cho tất cả công dân.
Trong thế kỷ cạnh tranh này, tất cả các nước phải đối mặt với cùng
một câu hỏi: Điều gì khiến chúng ta khác biệt? Những gì chúng ta có để
cống hiến? Tôi tin rằng Việt Nam có thể cống hiến một câu trả lời đầy uy
lực - mẫu mực về một nhà nước đáp ứng những kỳ vọng gia tăng của người
dân về một nền dân chủ, quản trị tốt và pháp quyền, sự thịnh vượng và
phát triển xã hội, môi trường trong lành, và sức mạnh dân tộc để bảo vệ
độc lập. Đó là một mẫu mực mà sẽ truyền cảm hứng cho những dân tộc khác
trong khu vực, bao gồm cả láng giềng của các bạn ở phương bắc, để phải
tự hỏi: tại sao chúng ta không thể giống như Việt Nam hơn?
Trong gần hai thập kỷ, Việt Nam và Hoa Kỳ đã xây dựng được một mối
quan hệ vững chãi dựa trên các mục tiêu chung và các lợi ích chung.
Chúng tôi hy vọng trong những năm tới chúng ta sẽ có thể xây dựng một
quan hệ đối tác chiến lược dựa trên những giá trị chung - vì đó là quan
hệ hữu nghị chặt chẽ nhất, vững mạnh nhất và lâu bền nhật mà hai quốc
gia có thể có.
-----
Nguyên bản tiếng Anh:
Washington, D.C. – U.S. Senator John McCain (R-AZ) today delivered
the following statement at a press conference in Hanoi, Vietnam:
“I am Senator John McCain, and it is always a pleasure to be back in
Vietnam. I am joined by my colleague Senator Sheldon Whitehouse of Rhode
Island.
“We have come to Hanoi at an important time: Next year is the 20th
anniversary of the normalization of our relations. For those of us
involved in that process, the progress we have made in this time has
been astounding. At the same time, we recognize that we can do so much
more together as partners, and that we need an ambitious agenda as we
head into next year, especially in light of troubling recent events in
the East Sea. In short, now is the time for Vietnam and the United
States to take a giant strategic leap together. That is why we are here.
“For our part, the United States is ready to meet this challenge with
new thinking and action. We are ready to conclude a high-standard
Trans-Pacific Partnership, with Vietnam as a full partner. We are ready,
in the context of TPP, to work with Vietnam to meet the criteria for
U.S. recognition as a market economy. We are ready to increase our
military cooperation and ship visits as much as Vietnam permits – not by
establishing bases, which we do not seek, but through agreements for
increased access, as we are concluding with other countries in the
region. We are also ready to increase our security assistance to help
Vietnam improve its maritime domain awareness and build its capacity to
defend its sovereign rights.
“To that end, I believe the time has come for the United States to
begin easing our lethal arms embargo on Vietnam. This will not, and
should not, happen all at once. Rather, it should be limited at first to
those defensive capabilities, such as coast guard and maritime systems,
that are purely for external security.
“How much we can do in this regard, as with our other most ambitious
trade and security objectives, depends greatly on additional action by
Vietnam on human rights. We appreciate the recent progress Vietnam has
made, including signing the Convention Against Torture and registering
more places of worship.
“At the same time, Vietnam's leaders acknowledge there is more to be
done, for one reason above all: It is good for Vietnam – for its
stability, prosperity, and success. As the Prime Minister said in his
New Year's address, ‘Democracy is the inevitable trend in the
development process of humankind.’ The Vietnamese regime, he said, ‘must
be much better in terms of democracy, and the party must hold high the
banner of democracy.’
“It is our hope that Vietnam will translate these remarkable words
into bold actions, such as releasing prisoners of conscience, creating
space for civil society, and ultimately by making it clear in law and
policy that state power is limited and universal human rights – the
freedom to speak, associate, worship, publish, and access information –
are protected for all citizens.
“In this competitive century, all countries face the same question:
What sets us apart? What do we have to offer? I believe Vietnam can
offer a powerful answer – the example of a state that delivers on its
peoples' rising expectations for democracy, good governance and rule of
law, prosperity and social development, a clean environment, and the
national strength to defend its independence. That is an example that
would inspire others in this region, including your neighbors to the
north, to ask: why can't we be more like Vietnam?
“Over nearly two decades, Vietnam and the United States have built a
strong relationship based on common goals and shared interests. We hope
in the years to come to be able to build a strategic partnership based
on shared values as well – for that is the closest, strongest, and most
enduring friendship two nations can have.”