Luật sư Hà Huy Sơn
Tình trạng cán bộ, nhân viên của các cơ quan điều tra có hành vi mớm
cung, dụ cung, ép cung, bức cung, nhục hình…đối với người bị tạm giữ, bị
bắt đang là nỗi bức xúc, nhức nhối trong xã hội.
Các quy định hiện hành của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 và các
Thông tư của Bộ Công an quy định, hướng dẫn về hoạt động điều tra đã tạo
ra kẽ hở làm nảy sinh tình trạng này. Để hạn chế tình trạng này, có
người đã yêu cầu lắp camera trong phòng hỏi cung để giám sát. Tôi cho
rằng biện pháp này là không thực tế và không giải quyết được tận gốc của
vấn đề vì cái camera đó do ai quản lý, băng hình đó có đảm bảo ghi đầy
đủ hay không, công tác lưu trữ băng hình sẽ rất phiền toái…hay lại giao
cho chính cơ quan điều tra.
Tôi cho rằng cần phải ban hành Luật về hoạt động điều tra hình sự,
trong đó quy định mọi trường hợp tạm giữ người, bắt người theo thủ tục
tố tụng hình sự khi hỏi cung đều bắt buộc phải có luật sư tham gia. Hiện
nay, số lượng luật sư trên toàn quốc là hơn 20.000 người đủ khả năng
đáp ứng yêu cầu của các cơ quan điều tra. Nếu có luật sư tham gia trong
mọi hoạt động điều tra còn giúp giảm bớt hoạt động kiểm sát tố tụng của
kiểm sát viên. Để đảm bảo cho người bị tạm giữ, bị bắt được cung cấp
dịch vụ luật sư thì nhà nước phải có trách nhiệm thanh toán chi phí, thù
lao cho luật sư; người bị tạm giữ, bị bắt và gia đình họ không phải
thanh toán chi phí này. Quy định này không gì khác chính là biện pháp
bảo vệ, nâng cao nhân quyền. Để có nguồn kinh phí bù đắp chi phí cho
luật sư trong tố tụng hình sự thì nhà nước có thể nâng mức án phí, lệ
phí trong các vụ việc, vụ án dân sự cao hơn so với hiện nay. Việc nâng
mức án phí, lệ phí dân sự có tác dụng khuyến khích, buộc người dân trong
đời sống xã hội, giao dịch dân sự phải có ý thức pháp luật hơn và sử
dụng dịch vụ pháp lý ngay từ đầu để tránh thiệt hại về sau; hạn chế
những bất cập cho hoạt động thi hành án dân sự.
Tôi cho rằng đây sẽ là biện pháp triệt để góp phần xóa bỏ tận gốc án
oan, kiềm chế sự lạm dụng quyền hành của các nhân viên, cán bộ, cơ quan
điều tra và đây cũng chính là những quy định pháp luật đang áp dụng của
các nước tiên tiến trên thế giới.
Hà Nội, ngày 21/08/2014
