Tổ Chức Quan Sát Nhân Quyền
Nỗ lực mới nhất nhằm bịt miệng và trừng phạt các nhà vận động nhân quyền
Hôm nay, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền phát biểu rằng chính quyền Việt
Nam cần hủy bỏ các cáo buộc hình sự nhưng có nguyên do chính trị đối với
ba nhà hoạt động sau đây, đồng thời phóng thích họ ngay lập tức.
Vào ngày 26 tháng Tám năm 2014, Tòa án Nhân dân Tỉnh Đồng Tháp có
lịch xét xử vụ Bùi Thị Minh Hằng, Nguyễn Thị Thúy Quỳnh và Nguyễn Văn
Minh, bị bắt từ tháng Hai năm 2014 và bị truy tố về tội danh “gây rối
trật tự công cộng” bằng hành vi “gây cản trở giao thông nghiêm trọng.”
Theo điều 245 của Bộ luật hình sự Việt Nam, họ có thể phải đối mặt với
mức án bảy năm tù nếu bị kết án.
“Chính quyền Việt Nam giờ đây đã dùng tới cả lỗi giao thông ngụy tạo
để truy tố hình sự các nhà hoạt động,” ông Phil Robertson, Phó Giám đốc
phụ trách Châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền phát biểu. “Đáng lẽ
chính quyền Việt Nam nên nhận thấy rằng vụ này không đáng để phải chịu
sự chỉ trích của quốc tế mà nó có thể gây ra, và hủy bỏ các cáo buộc
ngay lập tức.”
Ngày 11 tháng Hai, một nhóm 21 nhà hoạt động Phật giáo Hòa Hảo và
blogger đi xe máy từ Thành phố Hồ Chí Minh về huyện Lấp Vò thuộc tỉnh
Đồng Tháp để thăm cựu tù nhân chính trị Nguyễn Bắc Truyển và vợ chưa
cưới của ông là Bùi Thị Kim Phượng, một tín đồ Phật giáo Hòa Hảo độc
lập, những người vừa bị công an sách nhiễu, câu lưu và thẩm vấn ngày hôm
trước. Khi cả nhóm gần đến nơi, công an chặn xe họ với lý do được cho
là có vi phạm giao thông, rồi đứng sang một bên để một nhóm côn đồ không
biết từ đâu, mặc thường phục, đánh đập một số người trong nhóm. Sau đó
công an bắt cả nhóm, nhưng rồi chỉ truy tố 3 người là blogger nổi tiếng
Bùi Thị Minh Hằng, 50 tuổi, nhà hoạt động nhân quyền Nguyễn Thị Thúy
Quỳnh, 28 tuổi và tín đồ Phật giáo Hòa Hảo độc lập Nguyễn Văn Minh, 34
tuổi.
Các nhà hoạt động nói trên đã bị mất tự do lại còn phải chịu nhiều vi
phạm về quy trình pháp lý trong thời gian bị giam giữ, theo Tổ chức
Theo dõi Nhân quyền. Ngay sau khi bị bắt, Bùi Thị Minh Hằng và Nguyễn
Thị Thúy Quỳnh lập tức tuyệt thực trong hai tuần để phản đối cách thức
chính quyền bắt giữ họ. Ban đầu, chính quyền còn cản trở khi luật sư Hà
Huy Sơn, người bào chữa cho họ, tìm cách tiếp cận hồ sơ vụ án. Ngày 22
tháng Bảy, ông Hà Huy Sơn gửi thư khiếu nại về việc công an tỉnh Đồng
Tháp không cung cấp cho ông bản kết luận điều tra theo như luật định.
Ngày 22 tháng Ba, chính quyền sách nhiễu và đe dọa những người trong gia
đình Bùi Thị Minh Hằng, trong đó có con trai bà là Trần Bùi Trung và
con gái bà là Đặng Thị Quỳnh Anh, khi họ đi vận động tìm kiếm sự hỗ trợ
cho mẹ mình ở Hà Nội.
Về các nhà hoạt động
Bùi Thị Minh Hằng là một nhà hoạt động nổi tiếng, thường đi đầu trong
các cuộc biểu tình chống Trung Quốc tuyên bố chủ quyền các đảo thuộc
Hoàng Sa và Trường Sa, tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh từ tháng Sáu
đến tháng Tám năm 2011. Ngày 27 tháng Mười ột năm 2011, công an bắt Bùi
Thị Minh Hằng bên ngoài Nhà thờ Đức Bà ở Thành phố Hồ Chí Minh với lý do
được cho là “gây rối trật tự công cộng” khi bà đang biểu tình thầm lặng
để phản đối việc bắt bớ những người tham gia biểu tình ôn hòa. Ngày hôm
sau, chính quyền ra lệnh quản chế không cần xét xử và đưa bà tới Cơ sở
Giáo dục Thanh Hà ở tỉnh Vĩnh Phúc để quản chế hành chính 24 tháng.
Do nhiều làn sóng phản đối từ trong nước và quốc tế, chính quyền trả
tự do cho Bùi Thị Minh Hằng vào tháng Tư năm 2012. Ngay sau khi được
thả, bà lập tức tiếp tục cuộc vận động cho nhân quyền. Bà viết và công
bố trên mạng một hồi ký ghi lại những kinh nghiệm bản thân ở Cơ sở Giáo
dục Thanh Hà. Bà tiến hành biểu tình tại nhà riêng ở thành phố Vũng Tàu
bằng cách gắn các bản phản đối tình trạng lạm quyền của công an và chính
quyền trên cổng nhà và phân phát miễn phí các bản sao cho những người
đi qua. Bà phân phát cuốn “Cẩm nang thực thi quyền làm người” cho những
ai muốn đòi các quyền con người của mình thông qua các hoạt động ôn hòa.
Bà cũng luôn cố gắng tới tham dự các phiên xử những nhà hoạt động nhân
quyền khác.
Bùi Thị Minh Hằng và những người trong gia đình từ lâu đã phải chịu
sự đe dọa, sách nhiễu và theo dõi gắt gao của công an. Báo chí và các
kênh truyền hình nhà nước từng nhiều lần công kích bà. Công an cũng
không làm gì khi có những kẻ lạ mặt hành hung bà và con trai, và những
kẻ không rõ danh tính ném đồ thối rữa vào sân trước nhà bà trong đêm.
“Chính quyền càng cố dập tắt tiếng nói của Bùi Thị Minh Hằng, bà càng
lên tiếng mạnh hơn đòi các quyền tự do cơ bản,” ông Robertson nói.
“Chính quyền nên bắt đầu lắng nghe những gì bà Hằng và các nhà hoạt động
khác muốn nói, thay vì nhốt họ vào xà lim.”
Nguyễn Văn Minh là một nhà hoạt động Phật giáo Hòa Hảo độc lập, vận
động cho tự do tôn giáo và lương tâm. Vợ anh, Bùi Thị Diễm Thúy, cũng là
một nhà hoạt động tôn giáo, có cha là Bùi Văn Trung và em trai Bùi Văn
Thâm đang phải thi hành án tù vì bị xử trong các vụ án có nguyên do
chính trị, theo điều 257 bộ luật hình sự với tội danh “chống người thi
hành công vụ.” Tổ chức Theo dõi Nhân quyền tin rằng họ bị truy tố vì họ
theo và ủng hộ một nhóm Phật giáo Hòa Hảo độc lập chứ không theo giáo
hội được nhà nước bảo trợ.
Có rất ít thông tin về người thứ ba, Nguyễn Thị Thúy Quỳnh, hiện đang bị tạm giam.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nhận định, việc Việt Nam được bầu vào Hội
đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc trong năm 2013 chưa mang lại tiến bộ
quan trọng nào về thành tích nhân quyền của quốc gia này.
“Việt Nam được một ghế trong Hội đồng Nhân quyền, nhưng hành động đàn
áp các nhà hoạt động nhân quyền trong nước vẫn chưa chấm dứt,” ông
Robertson phát biểu. “Các nhà tài trợ song phương và các cơ quan Liên
Hiệp Quốc cần gây sức ép để Việt Nam tuân thủ các nghĩa vụ quốc tế của
mình và chấm dứt bỏ tù những thường dân mà tội duy nhất của họ chỉ là
kêu gọi cải cách dân chủ và nhân quyền.”
