HarryJ. Kazianis/National Interest
Lê Quốc Tuấn dịch Việt Ngữ
Trong khi vô số bài được viết trên các trang mạng về sức mạnh quân sự
ngày càng tăng và chiến thuật “xắt lát”chia nhỏ của Trung Quốc đang làm
thay đổi nguyên trạng ở Biển Đông, chúng ta hiếm khi nhìn sau hậu
trường, để hiểu rõ các chiến thuật và chiến lược mà Bắc Kinhđang sử
dụng. Tuy nhiên, nhờ một bài báo gần đây của Reuters, chúng ta biết thêm
phần nào về những nỗ lực gia tăng của Trung Quốc hầu làm thay đổi điều
kiện ở vùng biển này. Và bài viết rõ ràng cho thấy, vũ khí lớn nhất của
Bắc Kinh là các tàu đánh cá chứ không phải là quân đội của họ.
Bài viết này cho thấy đầy đủ chi tiết vềchiến lược đa diện của Trung
Quốc để khẳng định yêu sách thông qua việc đánh bắt cá tại các khu vực
khác nhau vốn đang tranh chấp về chủ quyền trong Biển Đông -nhằm khẳng
định chủ quyền không qua chiến thuật ngoại giao “cây gậy nhỏ”mà qua
những gì mà chúng ta có thể gọi tên là “ngoại giao cần câu cá”.Không
điều gì có thể nói lên “chủ quyền của một nước” rõ ràng hơn là những
việc bình thường, đơn giản như câu cá trong lãnh thổ của mình. Chiến
lược của Trung Quốc một phần là vô cùng khôn khéo, phần khác còn đặt nền
tảng cho cuộc đối đầu có thể bạo lực với các nước láng giềng ở Biển
Đông trong tương lai gần. Lẽ tất nhiên chiến lược này là một phần của
các chiến thuật khác như việc phát hành bản đồ chín đoạn bao quanh khu
vực để trắng trợn khẳng định chủ quyền và đặt giàn khoan dầungoài bờ
biển bên tranh chấp, cũng như hình thành một quân đội có đẳng cấp thế
giới với năng lực chống truy cập mạnh mẽ trong khu vực để ngăn chặn một
đối thủ mạnh hơn rất nhiều trong trường hợp xảy ra khủng hoảng.
Theo bài viết của Reuters:
Vềphía nam đảo Hải Nam của Trung Quốc, một thuyền trưởng tàu cá
cho một phóng viên Reuters thấy những gì trên con tàu già nua của mình.
Ông có một bộ công nghệ cao cấp: đó là một hệ thống định vị vệ tinh cho
phép ông kết nối trực tiếp đến lực lượng bảo vệ bờ biển của Trung Quốc
để có thể chạy vào bờ khi thời tiết xấu hoặccó tàu tuần tra của
Philippines, Việt Nam khi đang đánh bắt cá trong vùng biển tranhchấp.
Đến cuối năm ngoái, theo tin truyền thông chính thức, hệ thống vệ
tinh nội hóa Beidou của Trung Quốc đã được cài đặt trên hơn 50.000 tàu
thuyền đánh cá TrungQuốc. Trên đảo Hải Nam, cửa ngõ trông ra biển Đông
của Trung Quốc, các thuyền trưởng tàu đánh cá đã chỉ phải trả không quá
10 phần trăm chi phí, tất cả phần còn lại do chính phủ chịu.
Điều này hết sức có ý nghĩa khi ngư dânTrung Quốc không chỉ đánh cá
trong vùng biển tranh chấp rõ ràng có hỗ trợ củachính phủ, mà còn khi
gặp rắc rối thì đã có một đường dây nóng trực tiếp đến Bắc Kinh để được
giúp đỡ và các ngư dân chỉ phải trả rất ít cho chi phí công nghệ đó.
Trong thực tế, theo một bài viết trên tờ Quartz, Trung Quốc có 695.555
tàu cá, dù không rõ là tất cả số tàu này đều có thể viễn du vào vùng
biển tranh chấp nhưng việc nhiều con tàu hơn có thể đến được vùng lãnh
thổ này trong tương lai gần là điều hợp lý.
Bài báo này tiếp tục lưu ý:
Đólà dấu hiệu cho sự hỗ trợ tài chính ngày càng tăng của Trung
Quốc đối với ngư dân của mình khi họ tiến sâu vào vùng biển Đông Nam Á
để tìm kiếm ngư trường mới khi nguồn cá ven biển của mình đang cạn dần.
Chínhquyền Hải Nam khuyến khích ngư dân của họ mang ngư thuyền vào
khu vực tranh chấp, người thuyền trưởng và một số ngư dân khác đã cho
Reuters biết qua cuộc phỏng vấn tại cửa cảng vắng vẻ Tanmen. Họ nói
thêm, các chuyến đi như vậy được tạo dễ dàng nhờ phụ cấp nhiên liệu của
chính phủ.
Sựviệc đó đã đưa ngư thuyền Trung Quốc – từ các tàu tư nhân đến
các tàu thương mại của các công ty niêm yết công khai – ra tuyến đầu của
một trong những điểm nóng ở châu Á.
Việc đề cập đến sự suy giảm các nguồn cá cũng đáng quan tâm. Trong
khi các vấn đề về chủ nghĩa ái quốc, các đường giao thông chở hàng nghìn
tỷ USD giá trị hàng hóa trên biển cũng như dầu và khí tự nhiên thường
được đề cập đến như một trong những nguyên nhân tạo ra căng thẳng,lượng
cá đánh bắt có giá trị đã bị bỏ quên nhiều lần nhưng rõ ràng đang có ảnh
hưởng trong các yêu cầu lãnh hải của Trung Quốc cũng như của các quốc
gia khác.Thật vậy, một nghiên cứu của Cục Quản lý Đại dương Nhà nước
Trung Quốc giải thích nguồn cá xung quanh bờ biển Trung Quốc cho biết đã
có suy giảm.
Với những ai nắm được các phát triển mới nhất trong khu vực nóng bỏng
châu Á, tất cả những điều này không có gì đáng ngạc nhiên. Trong nhiều
năm qua, Trung Quốc đã sử dụng các tài nguyên phi quân sự và thương
thuyền dân sự khác nhau để thúc đẩy tuyên bố chủ quyền ở các khu vực
tranh chấp. Bài báo trên cho thấy mức độ hỗ trợ công khai của chính phủ
đã giúp ngành công nghiệp đánh cá thúc đẩy các khẳng định lãnh hải thay
mặt cho chính phủ, và việc họ có thể tạo sức ép đến đâu trong các khẳng
định ấy:
Mộtsố ngư dân từ các con thuyền riêng biệt nói rằng chính quyền
Hải Nam khuyến khích đi đánh bắt xa đến tận Trường Sa, khoảng 1.100 km
(670 dặm) về phía nam.
Ngườithuyền trưởng cho biết ông muốn ra đó ngay sau khi sửa chữa tàu xong.
“Tôiđã ra đó nhiều lần”, người thuyền trưởng – cũng các ngư dân
khác – yêu cầu được giấu tên vì ông lo lắng về hậu quả có thể đến khi
nói chuyện về các sự việc nhạy cảm với một nhà báo nước ngoài.
Một ngư dân khác, thư giãn trên chiếc võng trên một chiếc thuyền
chở những con ngêu khổng lồ từ quần đảo Trường Sa về, cho biết thuyền
trưởng được trợ cấp nhiên liệucho mỗi chuyến đi. Đối với một động cơ 500
mã lực, một thuyền trưởng có thể nhận được 2.000 đến 3.000 nhân dân tệ
(320- 480 USD) một ngày, ông nói.
“Chính phủ cho chúng tôi biết phải đi đâu và họ trả trợ cấp nhiên
liệu cho chúng tôi dựa trên kích thước động cơ,” người ngư dân cho biết.
Một người thuyền trưởng nói thêm: “Nhà chức trách hỗ trợ đánh bắt cá ở Biển Đông để bảo vệ chủ quyền của Trung Quốc.”
Chính sách ngoại giao “Cần câu cá”của Trung Quốc có thể giành chiến thắng ở Biển Đông? Có lẽ chúng ta vừa tìm thấy câu trả lời.
Theo Facebook Tuan Le