Cuối cùng thì sau 19 tháng 16 ngày sống trên đất CH
Séc không hộ chiếu. Ngày 16.07.2013 ông Cang đã nhận cuốn hộ chiếu mới,
nó không có màu xanh mà là màu xám, có tên gọi là HÔ CHIẾU NGOẠI NHÂN (
CIZINECKÝ PAS - ALIEN’S PASSPORT). Có giá trị sử dụng 10 năm.
Ở ngoại quốc giấy tờ tùy thân luôn là một vấn đề hệ trọng, nên hộ
chiếu được sử dụng như vòng kim cô để trói buộc người dân VN sống ở nước
ngoài. Chính quyền dùng nó để bịt miệng những tiếng nói phản biện, quan
chức sứ quán dùng nó để trục lợi cá nhân.
Về mặt giá trị tài chính:
Hộ chiếu VN được quy định là 70USD tương đương gần 1400Kč nhưng bị
LSQVN thu là 1800 Kč hay 3500 Kč. Việc thu tiền thường không minh bạch
không co hóa đơn.
Hộ chiếu ngoại nhân được quy định là 15 Kč nếu không có thông tin
sinh học, 600 Kč có thông tin sinh học. Việc thu tiền minh bạch qua việc
dùng tem (Kolkové známky) do nhà nước phát hành bán qua bưu điện.
Ông Cang là người Việt Nam, mang quốc tịch VN, nhưng nơi cấp HC lại
không phải là cơ quan của Đại sứ quán VN tại cộng hòa Séc. Cơ quan có
trách nhiệm cấp, đổi hộ chiếu cho công dân VN, trong địa hạt quản
nhiệm. Mà là công an ngoại kiều của cộng hòa Séc cấp cho ông Cang, theo
đơn đề nghị của ông.
Cuốn hộ chiếu ngoại nhân, là HC dành cho người ngoại quốc, nó giúp
ông Cang có các quyền lợi như những người VN cư trú ở cộng hòa Séc, chỉ
là không được về VN. Xin mọi người đừng hiểu nhầm, cấp HC cho ông Cang,
không đồng nghĩa với việc cấp quy chế tỵ nạn. Sự thật thì ông Cang chưa
bao giờ lấy cớ biểu tình một mình trước ĐSQ VN ở Praha, để đưa đơn xin tỵ nạn, như lời ĐSQ đã nói trong công hàm gửi sở di trú cộng hòa Séc. Trích ”Ngày
16/11/2011, ông Cang đã tiến hành biểu tình trước tòa Lãnh sự Đại sứ
quán tại số 72 phố Rašinové nábřeží ,Praha 2, cùng biểu ngữ có nội
dung chống đối chính phủ Việt Nam, Đại sứ quán, và Phòng lãnh sự. Ông
Cang có thể lợi dụng sự kiện này để đưa đơn xin tỵ nạn tại cộng hòa
Séc.” hết trích.
Mặc dù phía Séc khuyến cáo ông nên đệ đơn xin quy chế tỵ nạn, chứ
cuốn HC này chỉ nhằm hợp pháp hóa sự hiện diện của ông theo luật pháp
Séc mà thôi.
Tình trạng pháp lý của ông Cang bây giờ là người VN, bị ĐSQ VN tại
Séc biến thành người không tổ quốc một cách phi pháp. Bởi vì từ trước
tới nay, chưa có một văn bản nào chính thức của ĐSQ hay các cơ quan có
thẩm quyền của VN đưa ra kết tội ông Cang hoạt động dân chủ chống đảng
và nhà nước, mà chỉ là lời nói truyền miệng của cán bộ ĐSQ với đương sự
mà thôi.
Chắc mọi người cũng thừa biết lý do thật mà ĐSQ kiên quyết không gia
hạn HC cho ông Cang, là viêc không chịu ký cam kết “câm mồm” theo chỉ dụ
của họ, và chọc ngoáy vào các khoản thu bất chính, tức nồi cơm của ĐSQ.
Hồi tháng 8 năm ngoái, sau hai lần biểu tình của ông Cang, và dư luận
lên tiếng chỉ trích. Sau nhiều cuộc đối thoại với đương sự tại phòng
khách, phòng tiếp dân, quán ăn và cả nơi ở, mọi sự mời chào quyền lợi từ
gián tiếp tới trực tiếp để dập tắt sự kiện hộ chiếu không kết quả. ĐSQ
VN đã mời ông Cang đến gia hạn HC cho ông 3 năm, giống như ông đại sứ
nhiệm kỳ trước đã làm. Nhưng ông Cang yêu cầu được trả lời, tại sao
không cấp đổi HC cho ông là 10 năm như các công dân VN khác đang ở Séc
giống ông, mà chỉ có 3 năm?
ĐSQ đã không trả lời ông và cũng không cấp HC cho ông nữa. Ông Cang
đã chờ đợi hơn một năm trong vô vọng, sau cùng đã phải làm đơn yêu cầu
phía Séc cấp cho cuốn HC mà theo ông nói là ” hộ chiếu ngoại nhân” Cộng
hòa Séc là quốc gia tự do, vừa thoát khỏi sự kìm kẹp vô luân của chủ
nghĩa cộng sản.
Chiêu bài không cấp HC, biến ông Cang thành cư trú bất hợp pháp, rồi
nhờ tay họ trục xuất ông Cang khỏi Séc đã không được đáp ứng, lại bị một
phen bẽ bàng. Nếu ĐSQ áp dụng chiêu này với những thành phần bất hảo,
đầu trộm đuôi cướp, chuyên làm chuyện xấu như trồng cần sa, giúp phía
Séc trừng trị tội phạm thì hay biết mấy. Vấn nạn trồng cần sa của người
VN ở Séc đang làm các nhà chức trách đau đầu, mà chưa có cách diệt trừ
hiệu quả. Các vụ bắt bớ người VN ở các vườn cần sa xảy ra thường xuyên,
làm hoen ố hình ảnh cộng đồng người Việt trong mắt ngượi bản xứ.
Hay thật, một con người, một sự kiện, mà phía VN cho là tội phạm còn
phía Séc lại không cho là như thế. Từ việc bất hợp tác với bức công hàm
cua ĐSQ VN hồi năm cuối 2011, đến việc cấp ra cuốn HC cho ông Cang hồi
tuần trước. Chứng tỏ chính phủ Séc luôn chống lại những áp đặt bất công
của VN cộng sản lên công dân nước Việt, nơi mà họ chẳng có lợi lộc gì.
Tôi thiển nghĩ, cộng hòa Séc và các nước đông Âu luôn ủng hộ và trợ
giúp pháp lý cho những người VN đấu tranh cho tự do dân chủ. Nhưng mọi
việc phải bắt đầu từ người VN, mà sự kiện của ông Cang là một ví dụ. Có
người nói rằng, nếu sau này có những cuộc biểu tình đấu tranh cho tự do
dân chủ ,họ sẽ cố gắng tham gia, may ra được cái công hàm ĐSQ gửi cho
phía Séc như của ông Cang, thì xin tỵ nạn cái rụp, chẵng phải vài năm đi
gia hạn cư trú, mất công, tốn tiền. Mặc dù câu nói hàm chứa quyền lợi
cá nhân, nhưng tại sao không?, mọi người tự do mưu cầu hạnh phúc mà !.
Nó cũng thể hiện sự chua xót cho số phận của con đân một nước VN, dưới
sự lảnh đạo tài tình của đảng CSVN, luôn cho mình ưu việt hơn vạn lần
các nước tư bản.
Tự do dân chủ, với đa số người VN, vẫn là một khái niệm trừu tượng,
là câu nói chóp lưỡi đầu môi của các nhà lảnh đạo, nhà cầm quyền cộng
sản VN không bao giờ muốn cụ thể hóa vào đời sống nhân dân, bởi đó là
tai họa của chính quyền công sản. Người VN vẫn mong muốn đời sống được
thăng tiến trong tự do dân chủ, nhưng chủ nghĩa cộng sản đã áp đặt cơ
chế khắc nghiệt lên toàn cõi VN, xóa bỏ mọi cơ hội và trì kéo sự phát
triển của VN. Tự mỗi chúng ta hãy cụ thể hóa tự do dân chủ bằng cách bảo
vệ quyền lợi chính đáng của mình, trước sự truy bức của chính quyền,
như ông Cang đã làm. Việc làm của ông không những bảo vệ được quyền lợi
của mình, mà còn khiến ĐSQ cũng ít nhiều thay đổi trong cách hành sự của
mình.
Mạnh dạn lên tiếng trước bất công, cường quyền, bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình là đấu tranh cho “tự do dân chủ” vậy…
Praha, Cộng hòa Séc
© Việt Nguyễn
© Đàn Chim Việt