Minh Văn
Tranh biếm họa: Kỳ Văn Cục
Trong một xã hội mà sự gian dối đã trở thành chân lý sống còn để
thành đạt, thì việc người ta tự nêu lên khuyết điểm của mình trước xã
hội là điều vô cùng khó khăn. Nhất lại là việc các quan chức nêu lên
những yếu kém lãnh đạo, mánh mung tham nhũng của họ càng khó hơn mò kim
đáy bể. Nhưng rồi với sự lãnh đạo thiên tài của đảng, chúng ta vẫn được
chứng kiến điều đó xảy ra. Tấn hài này được gọi là “Phê bình và tự phê
bình”, nó được đảng Cộng Sản đặc biệt ưa dùng bởi tính hữu dụng và sự
huyễn hoặc có một không hai.
Khi một kẻ nắm quyền hành trong tay thì điều mà người ta sợ nhất là
sự lạm quyền. Quyền hành mà bị lạm dụng thì sẽ dẫn đến nhiều hậu quả tai
hại cho xã hội, ấy là việc tham nhũng lan tràn, ỷ thế hiếp dân, coi
thường pháp luật, và nhiều tội ác vi phạm nhân quyền khác. Vậy thì ai là
kẻ lạm quyền? Quả là không ai khác ngoài các vị lãnh đạo có địa vị xã
hội. Thế thì làm cách nào ngăn ngừa sự lạm quyền để mang lại sự ích nước
lợi dân? Ấy là tạo nên các thiết chế xã hội đối trọng để kiểm soát
quyền hành của họ.
Các thiết chế kiểm soát quyền hành nói trên là gì? Đó là các cơ quan
nhà nước và tổ chức xã hội được nhân dân trao quyền để khống chế và kiểm
soát lẫn nhau. Như vậy thì tránh được tình trạng quyền lực tập trung
vào một cơ quan duy nhất, điều kiện để dẫn đến sự lạm dụng quyền lực và
coi thường pháp luật. Nhưng hệ thống cấu trúc này chỉ có được trong một
thể chế dân chủ, khi mà người dân thực sự gánh vác vai trò làm chủ xã
hội. Kẻ cầm quyền luôn có xu hướng thâu tóm quyền lực mà không chịu chia
sẻ thế mạnh đó với ai. Chỉ trong một xã hội dân chủ đa đảng thì họ mới
không thể thâu tóm quyền hành và buộc phải sẻ chia thế lực. Điều đó
khiến cho xã hội ngày càng trở nên lành mạnh và tiến bộ, bởi những giá
trị dân chủ và minh bạch luôn hiện hữu.
Sự thể là vậy, nhưng một chế độ độc đảng như Việt Nam cũng muốn lành
mạnh và tiến bộ thì phải làm sao? Vì nó không có các đảng đối lập và
những tổ chức xã hội độc lập. Mọi tổ chức đoàn thể đều do đảng Cộng Sản
lập nên và tự quản lý. Vậy thì có cách nào để lành mạnh hoá bộ máy nhà
nước? Về lý thuyết thì không thể làm được, nhưng dưới sự lãnh đạo thiên
tài của đảng Cộng Sản thì không có gì là không thể. Điều mà các đồng chí
lãnh đạo đảng vẫn hay gọi một cách âu yếm là “Phê và tự phê” (Tức là
phê bình và tự phê bình).
Theo đó thì để giải quyết những tồn tại yếu kém của các cá nhân lãnh
đạo thì lâu lâu người ta lại tổ chức một cuộc họp để “Phê và tự phê”.
Trong những buổi họp này, các đồng chí lãnh đạo đảng từ trung ương đến
địa phương lần lượt phê bình những khuyết điểm yếu kém của nhau. Đặc
biệt hơn là màn “Tự phê” có một không hai trong lịch sử. Đây là một sản
phẩm đặc sắc mà người Cộng Sản giữ bản quyền, không ai được vi phạm.
Tại một buổi họp “Phê bình và tự phê bình”.
Lúc này các đồng chí lãnh đạo ăn mặc chỉnh tề, đầu tóc mẫu mực đã tề
tựu đông đủ. Sở dĩ trang phục và đầu tóc nghiêm chỉnh như thế, vì sau
buổi này họ sẽ trở thành những con người hoàn thiện hơn, là khuôn vàng
thước ngọc cho mọi người học tập. Lúc này đồng chí chủ tịch kiêm bí thư
ngồi ở ghế giữa phía trên để chủ trì hội nghị, hai bên có văn võ bá
quan. Bên dưới là các đồng chí lãnh đạo khác với đủ mọi ban ngành, đang
chờ đến giây phút thăng hoa để đạt tới cảnh giới cao hơn.
Gọi là phê bình nhưng người ta chẳng thấy ai phê bình ai, mà chỉ thấy
họ ca ngợi lẫn nhau. Vậy thành ra các đồng chí toàn là người ưu điểm
cả. Do đó mà ai cũng vui vẻ để mà tự tin lãnh đạo nhân dân trong nhiệm
kỳ sắp tới.
Và rồi màn hồi hộp nhất của vở kịch cũng tới, ấy là giờ phút phê bình
đồng chí chủ tịch kiêm bí thư, người đang ngồi ghế cao nhất để chủ trì
hội nghị.
Bên dưới người ta lần lượt đứng lên phát biểu, người nào cũng ca ngợi
sự sáng suốt anh minh của ngài, để đến nổi mặt ngài đỏ lên vì sung
sướng. Lúc này đây, trong không khí huyễn hoặc thiêng liêng này, ngài
chủ tịch kiêm bí thư tựa như một bức tượng thần được đặt trang nghiêm để
người ta thắp hương khấn vái. Khi những lời ngợi ca vừa dứt, ngài liền
khiêm tốn lấy giọng ôn tồn:
- Tôi cũng là con người, có phải thánh nhân gì đâu mà các đồng chí ca
ngợi nhiều như thế? Mà đã là người thì ai cũng có sai lầm khuyết điểm
cả, vậy nên tôi muốn được nghe các đồng chí nói thật, nêu lên khuyết
điểm của tôi, để hội nghị ta khỏi phải mang tiếng là hình thức.
Không khí căng như dây đàn, người ta nhìn nhau rồi cùng vắt óc nghĩ
xem đồng chí chủ tịch kiêm bí thư nói thật hay đùa. Không ai dám lên
tiếng, vì chỉ một lời nói bất cẩn trong lúc này là tai họa, có thể đi
tong cả sự nghiệp. Lâu thật lâu, và rôì để phá tan cái không khí bế tắc
đó, một người được lựa chọn mạnh dạn đứng lên phát biểu:
- Thưa đồng chí chủ tịch kiêm bí thư, chúng tôi ai cũng bất bình vì
đồng chí có lỗi mà không chịu nhận. Đồng chí chỉ có một lỗi duy nhất, ấy
là có ưu điểm mà khiêm tốn không chịu nhận ạ!...
01/10/2013
01/10/2013
Minh Văn
