Theo Khám Phá
Sau kỳ thi đại học ở Trung Quốc, dư luận rất chú ý vào kết quả các
bài thi, trong đó có những bài thi tuy bị điểm 0 nhưng gây được ấn tượng
mạnh với người đọc.
Hơn 9 triệu thí sinh Trung Quốc đang hồi hộp chờ đợi kết quả của cuộc
thi vào đại học nổi tiếng “nhọc nhằn” hay còn gọi là gaokao ở đất nước
này. Sau 12 năm đèn sách, các sĩ tử và những bậc phụ huynh rồi sẽ biết
được điểm số sẽ quyết định ngôi trường đại học mà các em sẽ được vào,
đồng thời là bước ngoặt quyết định cuộc đời của các em sau này.
Truyền thông Trung Quốc và cư dân mạng cũng đang phát sốt với kỳ thi
này. Đề thi và đáp án được đưa lên mạng, các đề văn được thảo luận trên
sóng phát thanh và truyền hình, những bài thi đạt điểm cao được tung hô
trên các tờ báo trung ương và địa phương.
Thế nhưng không phải tất cả thí sinh đều tham dự kỳ thi vô cùng quan
trọng này với thái độ nghiêm túc đến vậy. Từ lâu trong các kỳ thi đại
học ở Trung Quốc đã tồn tại một hiện tượng gọi là “bài luận điểm 0”. Đây
là những bài luận mà thí sinh trả lời cho câu hỏi chính trong môn thi
văn hóa và ngôn ngữ bắt buộc nhưng không được chấm một điểm nào.
Nhiều bài luận như vậy sau đó đã được tung lên mạng, và vì đề bài ở
mỗi tỉnh là khác nhau nên có rất nhiều bài luận như vậy được đưa lên.
Trong số đó có nhiều bài văn hoàn toàn là do thí sinh cố tình chơi khăm
chứ không phải do ngu dốt.
Một trong những bài văn đó của một thí sinh ở tỉnh Tứ Xuyên với đề
bài là “Sự công bằng kiểu Trung Quốc”. Bài văn đó bắt đầu như sau:
“Khi nhìn thấy đề bài, tôi đột nhiên muốn cười phá lên. Vâng,
đúng vậy, tôi muốn bật cười. Như thể tôi có thể nhìn thấy khuôn mặt dữ
tợn xám xịt của vị giám khảo khi nhìn thấy bài thi này.”
“Báo chí nước nhà cho biết, giá bất động sản Trung Quốc đã tăng
vọt gấp 20 lần trong thập niên vừa qua. Khi mà tất cả những thanh niên
có hoài bão không thể ngóc đầu lên được vì bị giá nhà đè bẹp, vậy công
bằng ở đâu?”
Bên ngoài cổng trường thi vào đại học ở Trung Quốc
Bài văn viết tiếp:
“Mức lương tháng của những người bình thường chỉ đủ để mua nửa
mét vuông bất động sản mỗi tháng, trong khi bất cứ chiếc đồng hồ nào của
“Đại ca Đồng hồ” (chỉ quan chức Dương Đạt Tài đeo đồng hồ hàng hiệu khi đi kiểm tra hiện trường một vụ tai nạn – PV) cũng trị giá hàng chục ngàn tệ, và “Đại ca Đồng hồ” thậm chí còn tuyên bố rằng mình sở hữu hàng chục đồng hồ như thế.
Đại ca Đồng hồ còn nói rằng ông ấy có rất nhiều căn hộ ở Bắc
Kinh. Thế nên mắt tôi gần như bật ra khỏi tròng khi đọc đề bài thi này.
Thật may là sau đó xuất hiện một “Đại tẩu Nhà đất”, người mà
bằng những hành động của mình đã nói với “Đại ca Đồng hồ” rằng: Ngươi
chẳng là cái thá gì cả, đồ trẻ ranh!
Rốt cuộc trên báo chí tràn ngập tin tức cho biết “Đại tẩu Nhà
đất” có hàng chục căn hộ ở Bắc Kinh, cộng thêm 4 cuốn sổ đăng ký nhà.
Những cuốn sổ đó là thật, và bà ấy có 4 số chứng minh nhân dân khác nhau
(4 nhân thân hợp lệ khác nhau).”
Thí sinh này định nghĩa công bằng bằng cách điểm lại một loạt những vụ việc bị báo chí phanh phui gần đây:
“Xã hội công bằng là nơi mọi người đều bình đẳng, nơi luật pháp
là tối thượng, nơi nhân viên quản lý đô thị không đánh đập dân thường,
nơi hiệu trưởng không vào khách sạn với nữ sinh, nơi bác sỹ tập trung
chữa trị cho bệnh nhân.”
Thí sinh này nêu lên thực trạng: “Tôi sinh ra trong xã hội này,
hít thở bầu không khí ô nhiễm cao độ, ăn những loại thực phẩm có thể
giết chết tôi bất cứ lúc nào, nhìn vị giám đốc công ty thuốc lá quốc
doanh thu về bạc triệu.”
“Khi hơn mười ngàn con lợn chết bị vứt xuống sông Hoàng Phố, tôi
nhận ra rằng nếu tôi không tin vào “sự công bằng” này, tôi rồi cũng sẽ
có kết cục như chúng. Tôi vẫn mong chờ một cuộc đời “công bằng”, nơi các
quan chức trung thực và làm việc thật sự, nơi các doanh nhân kinh doanh
có lương tâm, nơi giá nhà không cao ngất ngưởng đến lố bịch, nơi con
người sống trong hạnh phúc và mãn nguyện.”
Bài văn này kết thúc với một lời thách thức giám khảo:
“Hãy cho em một điểm 0, thưa giám khảo kính mến. Em không sợ
đâu, sữa bột Sanlu còn không giết được em thì một điểm 0 nào có hề hấn
gì. Xin đừng do dự, hãy ngoạc bút vào ô điểm, rồi giám khảo có thể đi
đánh mạt chược…”
Trong khi đó, một thí sinh ở Thượng Hải khi được yêu cầu làm bài
nghị luận về “những điều quan trọng hơn trong cuộc sống” đã trả lời rằng
đó là “trở thành một ca sĩ nhạc rock thực sự”, “chiến đấu với một ban
nhạc rock”, “sống tự do” và “có bạn gái”. Thí sinh này viết: “Em không
muốn tham dự kỳ thi gaokao. Rốt cuộc, với trình độ này em chỉ có thể vào
được trường đời mà thôi”. Và hiển nhiên điểm số mà thí sinh này nhận
được là con số 0 tròn trĩnh.
Trong kỳ thi đại học năm 2009, một thí sinh muốn nổi trội trong đám
đông đã viết bài thi của mình bằng ký tự hình xương, một dạng văn tự cổ
được sử dụng từ thời kỳ Đồ Đồng. Được biết giám khảo đã phải tìm một
chuyên gia để giải mã bài văn này, sau đó họ đã phải bàn bạc rất nhiều
mới quyết định cho điểm 8 trên thang điểm 60.
Điều đáng nói là phản ứng của cộng đồng mạng đối với những bài văn
kiểu này khá tích cực. Nhiều người cho rằng những nỗ lực cá nhân này cần
được cho điểm cao vì tính sáng tạo bởi không chỉ các học sinh thấy nhàm
chán với hệ thống thi cử hiện tại ở một đất nước đang phấn đấu đổi mới
hơn nữa như Trung Quốc.
Bảo Thành (Theo Economist) (Khampha.vn)
