Người Việt Thầm Lặng
Để đấu tranh, phải có người đấu tranh. Không có người đấu
tranh thì không có cuộc đấu tranh. Đấu tranh quá ít người thì không có
sức mạnh để thay đổi được cục diện. Đó là yếu tố nhân sự. Nhưng
đông người mà không đoàn kết, không thống nhất được ý chí và đường lối
đấu tranh, thì chỉ là một đám người ô hợp, không sức mạnh. Muốn đám đông
ấy liên kết thành một khối, cùng chung một ý chí, cùng theo một đường
lối, thì phải có tổ chức. Muốn có tổ chức thì phải có người đứng
ra xây dựng tổ chức, quy tụ người vào tổ chức, đồng thời điều hành những
người trong tổ chức, tóm lại là phải có người lãnh đạo.
Tin liên quan:
Một tập thể không có lãnh đạo tương tự như rắn không đầu. Không đầu
thì thân thể dù lành mạnh cường tráng đến đâu cũng chẳng làm được gì ra
hồn.
Cuộc đấu tranh chống độc tài cộng sản hiện nay, muốn chiến thắng,
muốn thành công, các lực lượng hay tổ chức đấu tranh dù trong nước hay
hải ngoại đều cần có lãnh đạo.
Lãnh đạo một tổ chức ở trong nước quả là khó, vì bất kỳ ai xuất đầu
lộ diện lãnh đạo cuộc đấu tranh cũng đều bị cộng sản tìm cách tiêu diệt,
khai trừ, bỏ tù, nếu không được thì cô lập, vô hiệu hóa các hoạt động,
hay ít nhất là hạn chế khả năng hoạt động. Dù đức độ tài ba đến đâu, hễ
đã bị hạn chế hay vô hiệu hóa hoạt động thì khó mà lãnh đạo.
Còn ở hải ngoại tuy không có những khó khăn ấy, nhưng có những khó
khăn khác khiến cho lực lượng đấu tranh ở hải ngoại hiện nay chưa xuất
hiện được người nào có khả năng quy tụ được đại đa số quần chúng, được
quần chúng nể phục, tín nhiệm và chấp nhận quy phục. Biết bao người mong
mỏi một lãnh đạo xuất chúng đưa cuộc đấu tranh tại hải ngoại đi đến
thành công! Nhưng cho tới nay, sau mấy chục năm đấu tranh, lãnh đạo ấy
vẫn chưa xuất hiện. Người Việt hết nhân tài rồi sao?
Để đi vào vấn đề, trước hết cần tìm hiểu xem người lãnh đạo cần có những đặc tính nào.
Lãnh đạo giỏi không nhất thiết phải tài giỏi hơn người về mọi phương
diện, mà phải làm sao để những người tài giỏi hơn mình sẵn sàng cộng
tác hầu cùng đạt đến mục tiêu chung. Điều mà người lãnh đạo có thể làm
được trong khi những người tài giỏi kia không làm được, đó là liên kết
các cá nhân hay các nhóm người khác biệt nhau lại thành một tổ chức,
đồng thời thống nhất được những đường lối vốn rất đa dạng của những nhóm
ấy thành một đường lối duy nhất. Người lãnh đạo giỏi dùng sự khôn khéo,
tế nhị, mềm dẻo để thống nhất hơn là dùng những biện pháp mạnh. Cưỡng
chế chỉ được sử dụng một cách hạn chế và bất đắc dĩ trong những trường
hợp "chẳng đặng đừng" mà thôi.
Biết bao người cho rằng người lãnh đạo lý tưởng mà mọi người mong
đợi phải là người gương mẫu, chính trực, biết hy sinh, có nghị lực, tự
tin, thông minh, có khả năng phân tích và tổng hợp, vừa sắc bén, nhạy
cảm, sẵn sàng ra tay hành động, vừa tập hợp được quần chúng, tạo niềm
tin tưởng, cổ vũ và động viên những người cộng tác, đồng thời có tầm
nhìn xa, tầm nhìn chiến lược, quyết tâm và bền bỉ theo đuổi, lại quyết
đoán và tạo được những thay đổi, v.v...
Nếu cứ kỳ vọng và đòi hỏi người lãnh đạo phải được như thế thì chúng
ta rất dễ thất vọng, vì cả thế giới từ xưa đến nay không chắc có vị
lãnh đạo nào có đầy đủ những đức tính ấy. Nhìn lại những anh hùng của
dân tộc ta cũng như của thế giới, hoặc những người nổi tiếng là những
minh quân trên thế giới, chúng ta thấy các vị cũng có khá nhiều khuyết
điểm. Người được mặt này thì mất mặt kia. Người điều hành giỏi thì nhiều
khi lại rất độc đoán, lúc nào cũng cho mình là đúng; người được mọi
người quý mến thì lại thiếu quyết đoán; người đạo đức thì lại dễ tin
người nên hay bị qua mặt; người nhân hậu thì không đủ cứng rắn đối với
người xấu…
Nhìn lại lịch sử, ta thấy những người lãnh đạo giỏi có thể là người
bình dân, không giỏi về chữ nghĩa, như Đinh Bộ Lĩnh, Lê Lợi, Nguyễn Huệ…
nhưng có khả năng làm cho những nhân tài xuất chúng như Nguyễn Trãi, La
Sơn Phu Tử… cộng tác với mình. Trong bộ tiểu thuyết lịch sử "Hán Sở
Tranh Hùng", Lưu Bang cho quần thần thấy ông không giỏi bằng những quan,
tướng dưới quyền ông, nhưng ông có khả năng sử dụng họ, làm cho họ hết
lòng vì mình... (*)
Saint Bernard nói: "Hỡi những người thông thái, xin hãy dạy dỗ chúng tôi. Hỡi những người đạo hạnh, xin hãy làm gương để chúng tôi bắt chước. Và hỡi những người khôn ngoan, xin hãy lãnh đạo chúng tôi".
Như thế, theo Saint Bernard, người lãnh đạo giỏi không nhất thiết là
người nổi bật về thông thái hay đạo hạnh, mà phải hơn người về khôn
ngoan. Vì thế chúng ta đừng đòi hỏi người lãnh đạo phải là trí thức,
thông thái, có bằng cấp, hay có đời sống luân lý thật gương mẫu… Người
lãnh đạo chỉ cần đạt được mức trung bình hoặc trên trung bình về hai
phương diện ấy là đủ (**).
Người lãnh đạo có thể không giỏi về một số mặt, nhưng để là một lãnh
đạo tốt, thì phải có những đặc tính hơn người sau đây: có lòng yêu
nước, biết đặt đại cuộc (quyền lợi đất nước) trên tiểu cuộc (quyền lợi
riêng của đảng phái, gia đình, cá nhân), lòng quảng đại (không chấp nhất
những chuyện tiểu tiết), tính đàn anh (biết bảo vệ và quan tâm đến
những người dưới quyền), biết lắng nghe, tính tình cao thượng…
Lãnh đạo có thể có những sai lầm, có thể còn một số những khuyết
điểm. Vì thế chúng ta cần có cái nhìn tổng thể mang tính tương đối.
Người tốt là người có nhiều điều tốt hơn điều xấu, và người xấu là người
có nhiều điều xấu hơn điều tốt. Chứ không phải người tốt là người không
có điều xấu, và người xấu là người không có điều tốt. Đừng nhìn vào
phần ít hơn mà đánh giá cả toàn thể. Đừng vì một vết đen trong một tờ
giấy trắng mà bảo đó là tờ giấy đen! Hiện nay có khá nhiều người đánh
giá con người và sự việc theo kiểu ấy!
Thật ra, trên đời, chúng ta rất khó kiếm được sự gì hoàn hảo, lý
tưởng, đúng như mình muốn. Những gì chúng ta có thể có được trong tầm
tay thường không hoàn hảo. Vì thế sự khôn ngoan đòi hỏi chúng ta phải
chọn và chấp nhận cái tương đối tốt nhất hoặc cái ít xấu nhất, chứ không
phải cái mình mong muốn. Nếu cứ đòi phải có được cái hoàn hảo và chê bỏ
những cái tốt nhất (nhưng không được như ý) đến với mình, chúng ta sẽ
bỏ lỡ nhiều cơ hội đáng tiếc. Chúng ta sẽ rơi vào trường hợp "già kén,
kẹn hom" của những người vì chỉ muốn kết duyên với người như ý muốn nên
từ chối những người tương đối xứng đáng, để rồi khi không thể chờ đợi
được nữa thì phải lập gia đình với những người còn dở hơn rất nhiều so
với những người mình đã từ chối.
Nhìn lại lịch sử, chúng ta thấy những trường hợp "tránh vỏ dưa, gặp
vỏ dừa" không chỉ của một cá nhân hay một đoàn thể mà của cả một dân
tộc. Người dân vì không hài lòng với một chính phủ tương đối tốt, nhưng
không vừa ý mình nên lật đổ để rồi sau đó phải chấp nhận những chính phủ
còn tồi tệ hơn rất nhiều.
Trong các lãnh vực, chúng ta đều phải chấp nhận tính tương đối của
con người cũng như sự việc và hoàn cảnh. Trong chính trị cũng thế, thậm
chí còn hơn thế nữa.
Muốn lãnh đạo thì trước tiên phải thu phục được quần chúng và có
được những người cộng tác chặt chẽ với mình. Vào những thời đại trước,
các nhà lãnh đạo tương đối dễ dàng được quần chúng tin tưởng và nể phục
hơn là thời đại "bùng nổ thông tin" hiện nay. Và những người lãnh đạo
nơi những dân tộc khác dường như dễ xuất hiện hơn nơi người Việt chúng
ta!
Tâm thức của người Việt chúng ta dường như vẫn nặng tinh thần "nho
quan" do ảnh hưởng của nền văn hóa cổ xưa của Trung Hoa. Ngay từ trong
gia đình, cha mẹ thường khuyến khích con cái chịu khó học hành để mai
sau ra làm quan hay có địa vị cao trong xã hội hầu có thể "ăn trên ngồi
trốc" trong thiên hạ... Tâm lý đó khiến chúng ta thích điều khiển người
khác, thích đứng trên đầu trên cổ người khác, và không muốn hay không
chấp nhận cho ai lãnh đạo mình cả, trừ trường hợp bị áp lực hay ở trong
cái thế phải chấp nhận.
Một lý do khác là chúng ta khó chấp nhận người lãnh đạo mình có
khuyết điểm; chỉ cần có một vài khuyết điểm nào đó bất lợi cho ta là ta
không còn nể phục, không còn muốn ủng hộ nữa. Nhưng thử hỏi: có ai trên
trần này không khuyết điểm? Những anh hùng cái thế trong lịch sử mà
chúng ta hết sức cảm phục cũng đều có những khuyết điểm. Nếu phải sống
gần họ hay sống chung với họ, có thể chúng ta sẽ bực mình vì tính tình
của họ và không phục họ nữa. Nhưng ngày xưa, những khiếm khuyết của họ
ít ai biết đến vì họ không sống trong thời đại bùng nổ thông tin như
chúng ta hiện nay. Những khiếm khuyết của họ được những người thân chung
quanh họ, kể cả những người viết lịch sử, che dấu hay nói nhẹ đi (***).
Còn những ưu điểm của họ thì được trưng ra hay thổi phồng lên: "đẹp
khoe, xấu che" mà! Cứ xem cách CSVN viết về Hồ Chí Minh thì chúng ta có
thể suy ra được phần nào tâm trạng ấy! Đương nhiên những nhà viết sử
trong chế độ Cộng sản thì thổi phồng (thậm chí bịa đặt) những ưu điểm và
ém nhẹm những khuyết điểm gấp hàng trăm lần những nhà viết sử thời
phong kiến!
Còn thời đại internet hiện nay, cả thế giới giống như một làng nhỏ.
Khiếm khuyết chỉ có thể che dấu một thời gian, không lâu được. "Cây kim
trong bọc cũng có ngày lòi ra", thời nay thì lòi ra rất sớm!
Có những người sẵn sàng tung lên mạng, hoặc phổ biến trên mạng những
lời nói xấu (chuyện có thực), vu khống (chuyện không có). Chỉ cần một
cái bấm chuột vi tính là những lời nói hành nói xấu, những lời vu khống
được phổ biến đến hàng trăm người. Trong số hàng trăm người nhận được
thì lại có 5, 10 người tiếp tục phổ biến đến hàng trăm người khác, và cứ
thế tiếp tục. Có những người coi việc chê bai, đánh phá người khác như
một thú tiêu khiển: Bất kỳ ai tương đối tạo được một thành tích hay uy
tín nào đó hơn người một chút là bị họ đánh phá, chửi bới, thậm chí "cạn
tàu ráo máng", dù chẳng biết nhau hay chẳng có chút thù oán gì với
nhau! Tiếc thay biết bao người tin vào những thông tin ấy và phản ứng
bất lợi cho nạn nhân!
Ngày nay nhiều người không còn có khái niệm về khẩu nghiệp hay không
còn cho việc nói hành nói xấu hay vu khống người khác là một tội lỗi
nữa! Nói xấu hay vu khống bằng miệng thì lời nói bay mất hoặc quên đi dễ
dàng và chỉ một vài người nghe được. Còn nói xấu hay vu khống trên
internet thì không chỉ được phổ biến đến hàng trăm, ngàn hay hàng triệu
người, mà nó còn được lưu lại trong hàng trăm, hàng ngàn máy vi tính
cũng như trên mạng Internet và có thể lưu truyền tới thế hệ sau. Cho nên
cái "khẩu nghiệp" (nói theo từ ngữ Phật giáo) được tạo trên các diễn
đàn Internet chắc chắn nặng nề gấp ngàn lần hơn so với khẩu nghiệp chỉ
bằng lời nói thường. Những người hay phổ biến hoặc tiếp tay phổ biến
những lời nói xấu hay vu khống bằng Internet thường không nghĩ tới cái
ngày họ phải trả nghiệp, trả cái "nghiệp internet" hay cái "‘mạng’
nghiệp" ấy!
Nếu cứ để tình trạng mọi khuyết điểm, mọi cái xấu của những người
tương đối có uy tín trong công cuộc đấu tranh cho tự do dân chủ chống
độc tài cộng sản đều được trưng bày hoặc thổi phồng lên trên mạng
Internet thì chẳng bao giờ chúng ta có được một người lãnh đạo xuất
chúng nổi lên cả. Uy tín của những người ấy đã bị giập tắt "từ trong
trứng nước" như thế thì làm sao họ quy tụ được quần chúng? Làm sao họ có
được người sẵn sàng cộng tác với họ?
Đất nước của chúng ta khó mà thoát ách độc tài và sẽ không bao giờ
trở thành một "con rồng châu Á" vươn lên từ đống đổ nát hiện nay do chế
độ cộng sản gây nên nếu không có được những nhà lãnh đạo
xuất chúng. Nhưng làm sao những nhà lãnh đạo xuất chúng ấy xuất hiện
được nếu chúng ta cứ để cho họ bị triệt đường xuất hiện? Nếu chúng ta
chỉ chấp nhận những người lãnh đạo phải thật lý tưởng, phải hoàn hảo đủ
mọi mặt, thì làm sao chúng ta có được? hoặc hễ người nào đấu tranh có uy
tín một chút cũng bị một đám người chuyên dùng Internet dèm phá, đánh
phá, bơi móc, hạ uy tín mà chúng ta lại tiếp tay với đám người ấy bằng
cách tin họ một cách ngây thơ, không cần kiểm chứng?
Hãy chấp nhận tính tương đối và hãy nhận định sáng suốt trước những bài viết bêu xấu, mạ lị hay vu khống!
"ĐỪNG TIN NHỮNG GÌ CỘNG SẢN NÓI! HÃY NHÌN NHỮNG GÌ CỘNG SẢN LÀM!"
Người ta cứ dấu này mà nhận biết những ai đang làm lợi cho cộng sản,
đang phá hoại đất nước, đó chính là NHỮNG NGƯỜI GÂY CHIA RẼ!
Người Việt Thầm Lặng
________________________
(*) "Hán Sở Tranh Hùng" hồi 41 có đoạn: "Mùa hạ tháng năm, Hán đế
đặt tiệc ở cung Nam thành Lạc Dương thết đãi quần thần. Rượu được mấy
tuần, Hán đế hỏi: - Trẫm muốn hỏi câu này, liệt hầu và các tướng ai biết
cứ trả lời. Quần thần đều để ý lắng nghe. - Trẫm sở dĩ có thiên hạ là
vì sao? Họ Hạng mất thiên hạ là vì sao? Cao Khởi, Vương Lăng thưa: - Bệ
hạ chuộng nghĩa thi nhân, được thiên hạ cảm mến, còn Hạng Vũ tuy có sức
mạnh tuyệt năng, song thiếu đạo đức. Do đó trời đã dành sẵn sự thành bại
này. Hán đế nói: - Các khanh chỉ thấy được một phần, chưa thấy được
toàn diện. Ðành rằng nhân đạo là gốc, song việc lãnh đạo còn phải ở
những yếu tố cần thiết mới thành công được. Như vận trù ở trung quân,
quyết thắng ra ngoài nghìn dặm, ta không bằng Tử Phòng. Trấn giữ quốc
gia, vỗ về trăm họ, vận tải lương thực cho chu toàn, ta không bằng Tiêu
Hà. Cầm quân trăm vạn, đánh đâu được đấy, phá đâu lấy đấy, ta không bằng
Hàn Tín. Ba người ấy đều là bậc nhân kiệt, mà ta biết dùng, vì thế nên
lấy được thiên hạ. Còn Hạng Vũ có một mình Phạm Tăng mà không biết dùng,
cho nên bị chết về tay ta. Quần thần nghe Hán đế nói đều bái phục." (Bản dịch của Mộng Bình Sơn, Hồi 41,
(**) Trang Wikipedia về "Lãnh Đạo" có đoạn viết: "Trong tư tưởng
trước đây, người ta đòi hỏi các nhà lãnh đạo phải "vừa có tài năng, vừa
có đức độ". Tuy nhiên, chính Jack Welch đã khẳng định bằng các tri thức
mà ông có được và kinh nghiệm bản thân từ thực tế vô cùng sinh động rằng
đó chỉ là mong muốn có tính lý tưởng mà thôi. Trên thực tế gần như
không có loại lãnh đạo này.
Những người "có đức độ" thường là người có thiên hướng hoạt động
xã hội, phi lợi nhuận và thiếu động lực cần thiết để theo đuổi mục đích
mà một lãnh đạo giỏi cần có. Nhiều người trong số này có thể là lãnh đạo
song không bao giờ giỏi hoặc chỉ dừng ở mức là các nhà quản lý bình
thường.
Trong khi đó, theo Jack Welch, đại đa số các nhà lãnh đạo lại bị
thúc đẩy bởi các động lực, thậm chí là các dục vọng (gần trùng với tư
tưởng về dục vọng thúc đẩy (libido) trong trường phái phân tâm học của
Sigmund Freud). Các động lực này có thể là quyền lực, là tiền, là của
cải, các quyền lợi... hay là danh tiếng. Jack Welch cũng bác bỏ mô hình
nhà lãnh đạo lý tưởng và cho thấy theo tổng kết của ông, có đến khoảng
70% số lãnh đạo giỏi bị thúc đẩy và thành công bởi động lực hay dục vọng."
(***) Thiết tưởng chúng ta không nên dẫn chứng những khuyết điểm ấy ở đây, vì lòng tôn kính đối với các vị tiền nhân anh hùng.
