Tuyên Bố Chung Của Tổng Thống Barack Obama và Chủ Tịch Nước Trương Tấn Sang

Tran Thi Ngự chuyển ngữ

Nguồn: Văn Phòng Báo Chí Nhà Trắng

Tổng thống Barack Obama chào đón Chủ tịch nước Trương Tấn Sang của nước CHXHCN Việt Nam tại Nhà Trắng vào ngày 25 tháng bảy năm 2013. Trong cuộc gặp gỡ, hai vị lãnh đạo khẳng định cam kết để mở ra một giai đoạn mới trong quan hệ song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau và lợi ích chung. Chuyến thăm Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đến vào một thời điểm quan trọng đối với cả hai quốc gia, phản ánh một mong muốn chung để xây dựng một mối quan hệ hướng tới tương lai giữa hai nước.

Tổng thống Obama và Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã quyết định thiết lập Quan Hệ Đối Tác Toàn Diện Mỹ-Việt Nam để tạo ra một khuôn khổ toàn diên cho việc thúc đẩy các mối quan hệ. Hai người nhấn mạnh các nguyên tắc của quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam-Hoa Kỳ, bao gồm việc tôn trọng Hiến chương LHQ, luật pháp quốc tế, và các hệ thống chính trị, độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của mỗi bên. Hai người tuyên bố rằng Quan Hệ Đối Tác Toàn Diện được nhắm vào việc đóng góp cho hòa bình, ổn định, hợp tác và thịnh vượng của mỗi nước, trong khu vực và trên thế giới. Quan hệ Đối tác Toàn Diện sẽ tạo ra cơ chế hợp tác trong khu vực bao gồm cả quan hệ chính trị và ngoại giao, thương mại và quan hệ kinh tế, khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, môi trường và sức khỏe, các vấn đề di sản chiến tranh, quốc phòng, an ninh, bảo vệ và thúc đẩy nhân quyền, và văn hóa, thể thao và du lịch.

Hợp tác chính trị và ngoại giao

Là một phần của Quan Hệ Đối Tác Toàn Diện Việt Nam-Hoa Kỳ, hai bên nhất trí tăng cường trao đổi ở cấp cao cũng như liên lạc ở tất cả các cấp, và tăng cường cơ chế đối thoại và hợp tác. Tổng thống Obama khẳng định sự ủng hộ của Hoa Kỳ cho sự độc lập, chủ quyền, thịnh vượng và hội nhập của Vietnam vào cộng đồng quốc tế. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang hoan nghênh sự tăng cường hợp tác của Hoa Kỳ trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương để góp phần vào hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực.

Hai vị Tổng Thống và Chủ Tịch hoan nghênh việc thành lập các cuộc đối thoại thường xuyên giữa hai bộ trưởng ngoại giao, và khuyến khích đối thoại và trao đổi giữa các đơn vị lien quan đến các đảng phái chính trị ở cả hai nước.

Tổng thống Obama và Chủ tịch Trương Tấn Sang nhất trí tăng cường hợp tác tại các diễn đàn khu vực và quốc tế trong đó có hợp tác kinh tế Châu Á Thái Bình Dương (APEC), Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á (EAS ), và Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN (ADMM+) để hỗ trợ hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Lãnh đạo hai nước khẳng định sự ủng hộ đối với việc giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm nhưng điều được phản ánh trong Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển. Hai vị lãnh đạo cũng khẳng định sự ủng hộ đối với nguyên tắc không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực trong việc giải quyết tranh chấp lãnh thổ và hàng hải. Hai vị lãnh đạo nhấn mạnh giá trị của việc chấp hành đầy đủ Tuyên Bố Về Cách Ứng Xử Của Các Bên Ở Biển Đông (DOC) và tầm quan trọng của việc phát động các cuộc đàm phán để có được một Luật Về Cách Ứng Xử (COC) có hiệu lực thi.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đánh giá cao Sáng kiến Hạ Lưu Mekong (LMI). Hai nhà lãnh đạo nhất trí rằng hai bên sẽ làm việc cùng với các nước thành viên khác và những người bạn của Hạ Lưu Sông Mekong để tăng cường hơn nữa hợp tác trong khu vực để thúc đẩy sự thịnh vượng và phát triển bền vững, thu hẹp khoảng cách phát triển, tăng cường kết nối, và đáp ứng với những thách thức xuyên quốc gia trong khu vực .

Hai nhà lãnh đạo đã chỉ đạo các cơ quan có liên quan để kết thúc càng sớm càng tốt một thỏa thuận song phương về việc xây dựng các đại sứ quán và nhiệm vụ mới. Các nhà lãnh đạo khẳng định rằng sự hiện diện ngoại giao của Việt Nam và Hoa Kỳ ở thủ đô của hai nước phải phản ánh sự phát triển của quan hệ song phương của họ.
Quan hệ thương mại và kinh tế

Nhắc lại các cuộc thảo luận tại Campuchia trong tháng 11 năm 2012, Tổng thống Obama và Chủ tịch nước Trương Tấn Sang khẳng định cam kết của họ để kết thúc một thỏa thuận toàn diện và có tiêu chuẩn cao về Quan Hệ Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) càng sớm càng tốt trong năm nay. Một hiệp định TPP của thế kỷ 21 sẽ thúc đẩy hội nhập kinh tế khu vực, gia tăng phát triển các mục tiêu, và đưa đến việc tạo ra công ăn việc làm tại Hoa Kỳ, Việt Nam, và tất cả các nước TPP, trong khi vẫn tôn trọng sự đa dạng về mức phát triển trong trong bối cảnh của một chương trình toàn diện và cân bằng.

Hai vị lãnh đạo hoan nghênh những nỗ lực liên tục thúc đấy hơn nửa quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư song phương, và Tổng thống Obama ghi nhận những nỗ lực cải cách của Việt Nam vốn có nền kinh tế đang phát triển. Họ nhấn mạnh giá trị quan trọng của những nỗ lực để thúc đẩy quan hệ song phương, và tầm quan trọng của hợp tác kinh tế như là nền tảng và động lực cho quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam-mới. Hai vị chủ tịch nhất trí tăng cường hợp tác dưói tổ chức Cơ cấu Thoả thuận về Thương Mại và Đầu tư (U.S.-Vietnam Trade and Investment Framework Agreement - TIFA) Council cũng như theo sáng kiến Cam kết Tăng cường Kinh tế (Enhanced Economic Engagement) của ASEAN và APEC để nâng cao sự tham gia kinh tế và thương mại phù hợp với Hiệp ước Đối tác Toàn diện, và mục tiêu chung trong Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), APEC, and ASEAN. Tổng thống Obama hoan nghênh tiến bộ của Việt Nam trong cải cách kinh tế. Tổng thống Obama ghi nhận mối quan tâm của Việt Nam trong việc theo đuổi danh hiệu của một quốc gia có nền kinh tế thị trưnờg, và cam kết làm tăng cường sự tham gia một cách xây dựng của Hoa Kỳ vào cải cách kinh tế ở VN. Hai vị chủ tịch thừa nhận ý định của Việt Nam tham gia Hội nghị về các Lợi ích về Thiết bị Di động Capte Tơn (Cape Town Convention on International Interests in Mobile Equipment - CTC).

Cả hai vị lãnh đạo lưu ý tầm quan trọng của quan hệ thương mại ngày càng tăng giữa hai nền kinh tế, và đã đặc biệt đề cập đến: Biên bản ghi nhớ được ký kết giữa PetroVietnam và Ngân hàng Xuất nhập khẩu Hoa Kỳ để hỗ trợ thương mại và đầu tư trong các lĩnh vực dầu khí và năng lượng tại Việt Nam; Hiệp định Khung về Cá Voi Xanh (Framework Heads Agreement on the Cá Voi Xanh) ngoài khơi Việt Nam giữa Tổng công ty Exxon Mobil và Dầu khí Việt Nam; Hiệp định hợp tác giữa Tập đoàn Dầu khí Murphy và Dầu khí Việt Nam Tổng công ty Thăm dò Khai thác (PVEP); biên bản ghi nhớ giữa Công ty Bảo hiểm nhân thọ (MetLife) và Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) và Bộ Tài chính chấp thuận về nguyên tắc cho thành lập một công ty quản lý quỹ của Bảo hiểm ACE Việt Nam. Hai vị chủ tịch hoan nghênh Bộ Nông nghiệp hỗ trợ cho việc xây dựng và đào tạo các chương trình công suất thiết kế để giúp Việt Nam thông qua và áp dụng khoa học và công nghệ vì lợi ích của nông dân Việt Nam, các công ty nông nghiệp, và người tiêu dùng Mỹ. Hai nhà lãnh đạo ghi nhận tầm quan trọng của việc bảo vệ các nhóm dân dễ bị hiểm nguy nhất [thiệt thòi nhất] trong việc theo đuổi phát triển kinh tế, bao gồm cả làm việc cùng làm việc để chống lại lao động trẻ em và lao động cưỡng bức.
Khoa học và Hợp tác Công nghệ

Tổng thống Obama và Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã thảo luận về tầm quan trọng của hợp tác khoa học và công nghệ. Họ hoan nghênh kỳ họp thứ 8 của Ủy ban Hỗn hợp về Hợp Tác Khoa Học và Công Nghệ sẽ được tổ chức vào mùa thu này, và nhấn mạnh nỗ lực xây dựng mối quan hệ giữa các cộng đồng khoa học ở Hoa Kỳ và Việt Nam để tăng cường quan hệ song phương, đáp ứng với biến đổi khí hậu và các thách thức toàn cầu khác, và gia tăng phát triển kinh tế dựa vào đổi mới. Tổng thống Obama và Chủ tịch nước Trương Tấn Sang khẳng định ý định tiếp tục hợp tác khoa học, bao gồm cả trong các lĩnh vực năng lượng hạt nhân dân sự, công nghệ không gian, và nghiên cứu hàng hải. Hai chủ tịch nhấn mạnh sự kết thúc thành công một nỗ lực chung để loại bỏ tất cả uranium có nồng độ cao khỏi Việt Nam. Hai nhà lãnh đạo nhất trí tiếp tục hợp tác để hỗ trợ những khát vọng của Việt Nam cho chương trình năng lượng hạt nhân hòa bình với các tiêu chuẩn cao nhất về an toàn, bảo vệ, và bảo mật.

Hợp tác giáo dục

Hi vị chủ tịch nhất trí là cần tăng cường quan hệ giáo dục, văn hóa, và người với người giữa Hoa Kỳ và Việt Nam. Hai bên nhận ra sự gia tăng nhanh chóng số sinh viên Việt Nam đang theo học tại các trường đại học và cao đẳng Hoa Kỳ, và bày tỏ hy vọng rằng nhiều sinh viên Hoa Kỳ sẽ theo đuổi các cơ hội học tập tại Việt Nam. Hai bên đồng ý rằng hợp tác chặt chẽ về giáo dục và đào tạo là yếu tố quan trọng cho giai đoạn tiếp theo của mối quan hệ. Họ cũng lưu ý rằng một chương trình tiếng Anh tốt sẽ giúp Việt Nam cạnh tranh trong nền kinh tế toàn cầu thế kỷ 21. Tổng thống Obama và Chủ tịch nước Trương Tấn Sang ghi nhận sự thành công của giáo dục song phương và các sáng kiến trao đổi, đặc biệt là chương trình học bổng Fulbright và Chương trình Liên minh giáo dục ngành Kỹ thuật (HEEAP). Hai nhà lãnh đạo ghi nhận sự thành công của Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright và Chủ tịch Trương Tấn Sang hoan nghênh sáng kiến thành lập một trường đại học Fulbright tại Việt Nam.
Môi trường và sức khỏe

Tổng thống Obama và Chủ tịch Trương Tấn Sang hoan nghênh hợp tác song phương ngày càng tăng để làm giảm hiệu ứng khí thải nhà kính tại Việt Nam thông qua việc quảng bá năng lượng sạch, năng lượng có hiệu quả, và lâm nghiệp bền vững, và tăng cường khả năng phục hồi của Việt Nam với biến đổi khí hậu, nước biển dâng và các thảm họa tự nhiên, bao gồm cả thông qua Chương trình Năng lượng Sạch (Clean Energy Program) và Chương trình Rừng và Châu thổ (Forests and Deltas Program) của Cơ quan Phát triển Quốc tế của Hoa Kỳ (United States Agency for International Development’s - USAID). Tổng thống Obama tái khẳng định cam kết của Hoa Kỳ đối với việc cung cấp thêm y tế và các chăm sóc và hỗ trợ cho người khuyết tật, bất kể là do nguyên nhân gì.

Hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí cùng nhau, cùng với các đối tác thông tin thị trường, thúc đẩy nghiên cứu khoa học, xây dựng năng lực, và đối thoại để đảm bảo sức khỏe lâu dài và bền vững của đồng bằng sông Cửu Long và hạ lưu sông Cửu Long. Tổng thống Obama đánh giá cao sự lãnh đạo của Việt Nam vơi tư cách đồng chủ tịch của Tổ chức Môi trường và Nguồn nước Khu vực Hạ Lưu Sông Mê Kông (LMI Environment and Water Pillar), vốn bao gồm hai dự án nghiên cứu chung từ Việt Nam về quản lý tài nguyên nước trong lưu vực. Hai nhà lãnh đạo bày tỏ sự hài lòng với kết luận gần đây của Hiệp định về chăm sóc sức khỏe và hợp tác Khoa học y tế và mong muốn thúc đẩy tăng cường hợp tác y tế công cộng để quảng bá an ninh y tế toàn cầu. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đánh giá cao sự hỗ trợ tiếp tục của chính phủ Mỹ thông qua Kế hoạch Khẩn cấp của Tổng thống về AIDS (PEPFAR) cho những nỗ lực của Việt Nam trong việc xây dựng các hệ thống bền vững cho công tác phòng chống, điều trị và chăm sóc HIV / AIDS.

Các vấn đề hệ quả chiến tranh

Hai nhà lãnh đạo nhất trí rằng hợp tác sâu rộng trong việc giải quyết các vấn đề di sản chiến tranh nhằm tăng cường tin cậy lẫn nhau đã cho phép cả hai nước phát triển một mối quan hệ nhìn tới tương lai. Tổng thống Obama đánh giá cao sự tiếp tục hợp tác của Việt Nam trong việc cung cấp những kiểm kê đầy đủ nhất mà họ có thể về người Mỹ mất tích trong chiến tranh (MIA). Tổng thống Obama tái khẳng định cam kết của Mỹ hỗ trợ Việt Nam trong nỗ lực tìm kiếm người mất tích của VN. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang ghi nhận những đóng góp của Chính phủ Mỹ cho những nỗ lực của Việt Nam làm sạch vật liệu chưa nổ (UXO), hỗ trợ những người bị thương do bom mìn, và ngăn chặn thương vong trong tương lai. Chủ tịch bày tỏ hài lòng với sự tiến bộ của dự án của USAID và Bộ Quốc phòng Việt Nam để làm sạch ô nhiễm dioxin tại sân bay quốc tế Đà Nẵng. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang hoan nghênh kế hoạch của Chính phủ Mỹ để tiến hành đánh giá môi trường ô nhiễm dioxin ở căn cứ không quân Biên Hòa.
Quốc phòng, an ninh

Hai nhà lãnh đạo đồng ý rằng Hoa Kỳ và Việt Nam sẽ tiếp tục hợp tác về quốc phòng và an ninh. Họ bày tỏ sự hài lòng với các Bản ghi nhớ về tăng cường hợp tác quốc phòng song phương năm 2011 và khẳng định cam kết thực hiện đầy đủ bản ghi nhớ. Hai lãnh đạo nhất trí tiếp tục các chương trình Đối thoại Quốc Phòng Mỹ-Việt (U.S.-Vietnam Defense Policy Dialogue) và Đối thoại về Chính trị, An ninh và Chính sách Quốc phòng như cơ hội để xem xét các mối quan hệ quốc phòng, an ninh và thảo luận về hợp tác trong tương lai. Hai nhà lãnh đạo nhất trí mở rộng hợp tác cùng có lợi để tăng cường khả năng như tìm kiếm cứu nạn và phòng chống thiên tai. Hai lãnh đạo cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của tăng cường hợp tác trong các vấn đề an ninh phi truyền thống và nhất trí hợp tác chặt chẽ hơn để chống khủng bố, tăng cường hợp tác thực thi pháp luật hàng hải, tội phạm xuyên quốc gia bao gồm cả cươp biển, ma tuý, buôn người và động vật hoang dã và giải quyết cao tội phạm công nghệ cao và an ninh mạng. Tổng thống Obama hoan nghênh quyết định của Việt Nam tham gia vào các hoạt động gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc và nhấn mạnh mong muốn của Hoa Kỳ hỗ trợ đào tạo và những hỗ trợ khác cho nỗ lực này thông qua các hoạt động hòa bình Sáng kiến toàn cầu (GPOI).
Thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền

Hai vị lãnh đaọ ghi nhận những lợi ích của một cuộc đối thoại thẳng thắn và cởi mở để tăng cường hiểu biết lẫn nhau và thu hẹp các khác biệt về nhân quyền. Họ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ và thúc đẩy nhân quyền. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang báo với Tổng thống Obama nỗ lực và thành tựu của Việt Nam trong việc thúc đẩy nhân quyền và thương tôn luật pháp, và bảo vệ quyền của tín đồ tôn giáo. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cũng khẳng định Việt Nam đã được chuẩn bị để ký Công ước Liên hợp quốc về chống tra tấn vào cuối năm nay và tuyên bố rằng Việt Nam sẽ mời các Báo cáo viên đặc biệt về tự do tôn giáo và tín ngưỡng trong năm 2014. Hai bên tái khẳng định cam kết của họ để tôn trọng Hiến chương Liên Hiệp Quốc và Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền.
Văn hóa, Du lịch và Thể thao

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Obama nhấn mạnh tầm quan trọng của tăng cường hợp tác về văn hóa, thể thao và du lịch để tăng cường trao đổi giữa con người với con người và hiểu biết lẫn nhau. Họ ghi nhận sự thành công của cộng đồng người Mỹ gốc Việt tại Hoa Kỳ và những đóng góp quan trọng của họ cho sự phát triển của quan hệ song phương. Hai nhà lãnh đạo khuyến khích giao lưu giữa con người thông qua các buổi biểu diễn nghệ thuật, hòa nhạc, triển lãm và các sự kiện văn hóa và thể thao khác giữa hai nước.