Ts. Nguyễn Đình Thắng
Các bản tin quốc tế về buổi họp báo của TNS John McCain và TNS
Sheldon Whitehouse ngày 8 tháng 8 ở Hà Nội đã không nêu lên hai điểm
quan trọng: cải thiện nhân quyền phải ở mức căn bản và tiến trình phát
triển quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam mang tính cách tiệm tiến, tuỳ
thuộc mức cải thiện nhân quyền. Một số bản tin Việt ngữ cũng phạm thiếu
sót vì lấy tin từ các bản tin quốc tế.
Điểm quan trọng thứ nhất là sự cải thiện nhân quyền phải ở mức căn
bản và không quay lui được. Căn bản nghĩa là: trả tự do cho tất cả tù
nhân lương tâm, xoá bỏ các công cụ trong khung luật và trong chính sách
mà nhà nước dùng để đàn áp hay bỏ tù người bất đồng chính kiến, và tôn
trọng ba quyền tự do căn bản: tự do phát biểu, tự do hội họp ôn hoà và
tự do lập hội. Nếu thực hiện đúng như vậy thì đây là nền tảng cho một
tiến trình dân chủ hoá đất nước.
TNS McCain hiểu rằng những cải thiện này không thể xảy ra "qua đêm"
mà đòi hỏi một thời gian. Do đó sự phát triển quan hệ đối tác với Việt
Nam, kể cả về an ninh và mậu dịch, sẽ mang tính cách tiệm tiến. Nghĩa là
Việt Nam cải thiện nhân quyền đến đâu thì Hoa Kỳ sẽ đáp ứng đến đó về
mức độ đối tác.
Đây chính là mục tiêu chiến lược của kế hoạch quốc tế vận 2013-2014,
được nhiều trăm người chung sức thực hiện qua các đợt tổng vận động Quốc
Hội và Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ trong thời gian qua và ngày càng được nhiều
dân biểu và thượng nghị sĩ Hoa Kỳ hưởng ứng.
TNS John McCain tham gia cuộc biểu tình chống giàn khoan HD-981, Phoenix, AZ ngày 17/05/2014
TNS McCain chỉ nói lên một thực tế: với mức chống đối hiện nay ở Quốc
Hội Hoa Kỳ, không cách gì thông qua được TPP và gỡ bỏ lệnh cấm bán vũ
khí sát thương cho Việt Nam nếu Việt Nam không thoả đáng điều kiện về
cải thiện nhân quyền một cách căn bản.
Chúng ta có thể hình dung một lộ trình 5 năm để dân chủ hoá Việt Nam.
Khởi điểm của lộ trình là Việt Nam phải trả tự do cho một số đáng kể
các tù nhân lương tâm, xoá bỏ hay tu chính các luật vi phạm nhân quyền
(Nghị Định 72 về internet, Nghị Định 92 về sinh hoạt tôn giáo, các điều
88, 258 và 79 Bộ Luật Hình Sự), và ban hành luật chống tra tấn và luật
hội đoàn bao gồm công đoàn độc lập. Sau đó mỗi năm Việt Nam phải đạt
những chỉ tiêu nhất định để được hưởng thêm các hỗ trợ về an ninh (bao
gồm vũ khí sát thương) và quyền lợi mậu dịch qua TPP. Năm nào Việt Nam
không đạt chỉ tiêu thì các quyền lợi sẽ không được tăng thêm cho đến khi
đạt chỉ tiêu.
Đây không phải là một ví dụ bâng quơ mà đang là một chính sách được
nhiều thành phần trong và ngoài chính quyền Hoa Kỳ thúc đẩy. Đó cũng là
lý do của sự hình thành Liên Minh Cho Một Việt Nam Tự Do Và Dân Chủ.
Phát biểu báo chí của TNS McCain, mà chúng ta có thể hiểu là đại biểu
cho Thượng Viện Hoa Kỳ, đánh dấu thành quả bước đầu nhưng đáng kể của
kế hoạch quốc tế vận 2013-2014.
Trong 5 tháng còn lại của năm 2014, chúng tôi sẽ tiếp tục cài thêm
nhiều nút chặn TPP để Hành Pháp Hoa Kỳ bị giới hạn về chọn lựa và chỉ
còn cách thúc đẩy chính quyền Việt Nam chấp nhận lộ trình dân chủ hoá
với khởi điểm trước cuối năm. Qua năm sau có thể là quá trễ vì cánh cửa
cơ hội cho Việt Nam vào TPP sẽ khép lại rất nhanh một khi cuộc tranh cử
Tổng Thống Hoa Kỳ bắt đầu.
Một trong những nút chặn đang được hình thành là vấn đề tự do tôn
giáo mà Việt Nam đang vi phạm trầm trọng. Một nút chặn nữa là tình trạng
cưỡng chiếm tài sản của công dân Hoa Kỳ mà chúng tôi đã chuẩn bị sẵn để
khi cần thì dùng đến.
Từ giờ đến cuối năm, chúng ta sẽ phải đẩy mạnh hơn nữa cuộc tổng vận động.