Ông Quân, đảng viên của tổ chức Việt Tân, bị công an Việt Nam bắt hôm 27/4
Tiến sỹ Nguyễn Quốc Quân, người bị chính quyền Việt Nam bắt giữ hồi tháng Tư khi vừa đặt chân xuống sân bay Tân Sơn Nhất với cáo buộc ‘khủng bố chống chính quyền nhân dân’, đã được thay đổi tội trạng.
Từ Elk Grove, tiểu bang California, bà Ngô Mai Hương, vợ ông Quân, đã xác nhận với BBC rằng chính quyền đã gỡ cáo buộc khủng bố theo điều 84 Bộ Luật hình sự đối với ông mà thay vào đó là tội ‘Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân’ theo điều 79.
Ngoài ra, chính quyền Hà Nội cũng thông báo họ sẽ gia hạn tạm giam ông Quân thêm 4 tháng sau khi thời hạn tạm giữ ông để điều tra kết thúc trong tháng 8.
‘Loay hoay kết tội’
Bà Hương cho biết bà nhận được thông tin về chồng bà thông qua các viên chức lãnh sự Mỹ tại TP. HCM vốn có các chuyến thăm ông Quân mỗi tháng một lần trong nhà giam.
Lần viếng thăm lãnh sự ông Quân mới đây nhất là ngày 21/8.
“Sau bốn tháng, họ (chính quyền Việt Nam) không tìm ra chứng cứ về tội khủng bố nên họ loay hoay tìm cách kết tội anh (ông Quân) và gán cho anh theo điều 79 là âm mưu lật đổ chính quyền,” bà Hương nói.
Về sức khỏe ông Quân, bà cho biết ông vẫn khỏe nhưng cáo buộc nhà giam ‘tạo áp lực lên thể chất của anh rất nhiều’ bằng cách ‘giam chỗ ngột ngạt hơn’ và ‘không cho đi ra ngoài phơi nắng như trong năm 2007’.
“Họ không cho đọc sách ngay cả đó là sách Thiền, sách Phật (bà Hương đã mua gửi vào) trong khi những tù nhân khác thì được đọc,” bà nói.
“Anh tập thể dục rất nhiều,” bà nói thêm, “Anh nhắn với tôi rằng tôi phải mạnh mẽ hơn và rằng tôi và anh phải cùng vượt qua thời gian khó khăn này.”
Bà cũng nhắc lại câu nói của ông Quân nhắn với bà rằng ‘nếu còn một người tù nào sống sót thì anh là người đó’.
Bà Hương cho biết bà có chỉ định Luật sư Nguyễn Thị Ánh Hương đại diện cho chồng bà tuy nhiên chính quyền Việt Nam không chấp nhận với lý do ông Quân ‘đang trong thời gian điều tra nên không được quyền có luật sư’.
Về tội danh của chồng bà mà Nhà nước Việt Nam cáo buộc, bà Hương nói bà không tin vào cả tội khủng bố lẫn tội lật đổ.
“Anh Quân vừa bước xuống phi trường. Nếu họ thật sự không muốn anh thì họ có thể trục xuất,” bà nói, “Đằng này họ ghép anh tội khủng bố và giam anh ngay tại phi trường không có chứng cứ gì hết.”
“Điều này vi phạm luật pháp quốc tế về bắt giữ người tùy tiện,” bà nói thêm.
Bà cũng nói rằng việc chính quyền đổi tội danh đối với ông Quân cho thấy họ ‘đang loay hết cách này sang cách khác để tìm cách kết tội anh’.
Về tội lật đổ, bà Hương cũng cho rằng bà không cảm thấy thuyết phục.
“Bất cứ chồng tôi có làm điều gì đi chăng nữa thì đó cũng là sự ôn hòa mà đối với người ôn hòa thì không thể nói họ có dã tâm lật đổ chính quyền nhân dân,” bà giải thích và nhấn mạnh Liên Hiệp Quốc đã cho điều 79 của Bộ Luật hình sự Việt Nam là không hợp lệ.
“Họ chỉ đòi quyền dân sự của một con người.”
‘Hy vọng rồi thất vọng’
Phạm Minh Hoàng, một đảng viên Việt Tân từng bị kết tội
Bà Hương nói bà đã từng nhiều lần hy vọng ông Quân sẽ được thả nhưng lần nào cũng thất vọng.
“Khi Ngoại trưởng Clinton về Việt Nam tôi cũng hy vọng rất nhiều, nhưng sau đó tôi thấy trong tháng 7 họ không thả. Tôi đang hy vọng ngày 17/8 là đúng bốn tháng tạm giam họ sẽ thả chồng tôi ra nhưng họ cũng không thả,” bà nói.
Bà nói đôi lúc bà cũng xuống tinh thần, cũng buồn, nhưng bà phải vượt qua thời gian khó khăn này như lời chồng bà nhắn gửi.
Bà Hương cũng giải thích lý do tại sao chồng bà từ bỏ cuộc sống yên ấm với vợ con bên Mỹ để dấn thân vào hoạt động chính trị ở Việt Nam.
“Chúng tôi sống ở Mỹ nhìn thấy quyền tự do của con người lại nhìn thấy điều vô lý là dân tộc mình bị cảnh bất công như vậy,” bà nói.
“Anh (Quân) thấy những con người bị đánh đập, bị đàn áp (ở Việt Nam). (Ông Quân nhận thấy) nếu họ biết đoàn kết lại để nói lên ước muốn tự do của họ một cách ôn hòa thì chắc chắn họ cũng được như bao nhiêu người dân của các quốc gia độc tài ở Trung Đông,” bà nói thêm để giải thích lý do chồng bà đã đi theo con đường này đã được 20 năm.
“Ngày nào cộng sản Việt Nam còn giam giữ chồng tôi thì họ đã cho thế giới thấy tình trạng tồi tệ về nhân quyền của Việt Nam.”
Bộ Công an Việt Nam cho biết họ bắt tạm giam ông Quân bốn tháng vì họ phát hiện ‘âm mưu’ của ông Quân định kích động biểu tình chống chính quyền nhân dịp kỷ niệm ngày 30/4 năm 2012.
Sau khi bắt giữ ông Quân, báo Công an nhân dân, cơ quan ngôn luận của Bộ Công an Việt Nam, đã lên tiếng cáo buộc Đảng Việt Tân và ông Nguyễn Quốc Quân, thành viên đảng này, có ‘bản chất cố hữu’ là ‘khủng bố’ trong một bài báo hôm 28/4.
“Đây là một bằng chứng khẳng định thêm bản chất khủng bố và phản động cố hữu của tổ chức Việt Tân nhằm chống phá công cuộc xây dựng đất nước và giữ vững hòa bình, ổn định của nhân dân Việt Nam,” bài báo viết.
Ông Quân, 59 tuổi, từng là giáo viên dạy toán trung học ở Việt Nam trước khi ông vượt biên bằng tàu cá vào năm 1981.
Ông đến Raleigh, bang North Carolina và lấy bằng tiến sỹ năm 1986 ở Đại học North Carolina. Hiện tại ông đang sống cùng vợ và hai con trai tại Elk Grove, California và làm việc cho một công ty công nghệ thông tin.
