Phạm Duy Nghĩa
Bác Nghĩa ơi, bác quên nhắc tới điều 4 Hiến Pháp nữa: "Đảng Cộng
sản Việt Nam, đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam, đại biểu trung thành quyền lợi của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, theo chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội."
Tuần này, một vài tờ báo rụt rè đưa tin,
ở một miền quê ngoài Bắc hàng ngàn cảnh sát bao vây, cưỡng chế thu hồi
đất của dân làng để giao cho một công ty kinh doanh (xây những ngôi nhà
đẹp, bán cho người có tiền). Có mùi lựu đạn cay, dùi cui và những tiếng
la hét, 20 người bị tạm giữ.
Về mặt pháp luật, điều ấy cần được giải thích như thế nào?
Tôi đọc Điều 23 Hiến pháp Việt Nam năm 1992, theo đó "Trong trường hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh và vì lợi ích quốc gia, Nhà nước trưng mua hoặc trưng dụng có bồi thường tài sản của cá nhân hoặc tổ chức theo thời giá thị trường". Tôi cũng đọc Câu thứ 2 Điều 18 Hiến pháp Việt Nam năm 1992, theo đó "Nhà nước giao đất cho các tổ chức và cá nhân sử dụng ổn định lâu dài".
Như vậy, quyền sử dụng đất của dân làng dù chưa được công nhận là sở
hữu tư nhân tuyệt đối, song cũng là một quyền tài sản được nhà nước bảo
hộ. Quyền tài sản ấy chỉ bị trưng mua hoặc trưng dụng trong những trường
hợp ngoại lệ với các lý do và thủ tục khắt khe như vừa được liệt kê ở
trên.
Mọi đạo luật và hành vi của bất kỳ ai chống lại những nguyên tắc hiến
định ấy phải được coi là vi phạm Hiến pháp, chúng phải được tuyên là vô
hiệu, tức là không có giá trị thi hành. Nguyên lý ấy được gọi là "nhà
nước pháp quyền", có thể đọc tại Điều 2 của bản Hiến pháp 1992 trong lần
sửa đổi năm 2001.
Tôi tưởng là thế.
_________________________________
Viết Lê Quân - Cưỡng chế đất đai ở Hưng Yên: Ai đối đầu ai?
Chính các chính quyền địa phương và hệ lụy tất yếu về hệ quả công xã
của người dân đang làm mờ nhạt đáng kể những chỉ đạo của cá nhân Thủ
tướng Nguyễn Tấn Dũng, kể từ thời điểm ông bắt đầu tỏ ra quan tâm đến vụ
Tiên Lãng…
Những hình ảnh mới nhất về cuộc tổ chức cưỡng chế của chính quyền
Hưng Yên đối với các hộ dân ở xã Xuân Quan, huyện Văn Giang vào ngày
24/4/2012 có lẽ không ít tính biểu dụ để người xem có thể tự hình dung
ra những hình ảnh chưa xuất hiện, nhưng thật dễ dàng phát lộ vào một
thời điểm nào đó.
Nếu trong các cuộc khiếu tố đông người gần đây ở Hà Nội, trong tay
người dân khiếu kiện chỉ là đơn thư, biểu ngữ và cờ Tổ quốc, thì đối mặt
với con số hàng ngàn cảnh sát cơ động được huy động một cách ráo riết
và bài bản theo chiến thuật tác chiến một cách kinh ngạc, phần lớn người
dân xã Xuân Quan lại mang theo bên mình họ hoặc cuốc xẻng, hoặc gậy
gộc, hoặc lưỡi hái. Và dù chẳng có ai đi xe máy, nhưng nhiều người vẫn
rất nghiêm túc tuân thủ luật giao thông đường bộ với mũ bảo hiểm – một
kiểu “trang phục” không kém thua cảnh sát cơ động.
Để thực hiện chiến dịch cưỡng chế, lấy “đất sạch bóng dân” phục vụ
cho dự án Khu đô thị – thương mại – du lịch Văn Giang (Ecopark), trong
khi chưa hề giải thích những nghi vấn mà báo Người Cao Tuổi đã nêu về
“Ra quyết định cưỡng chế trái luật”, UBND huyện Văn Giang đã dấn một
bước sâu đậm hơn khi tiếp tục làm sâu sắc mối nghi ngờ đó.
Nhưng lần này, có lẽ rút kinh nghiệm thời sự từ vụ việc Đoàn Văn Vươn
ở huyện Tiên Lãng (Hải Phòng), tỉnh Hưng Yên và huyện Văn Giang đã huy
động một cách quy mô lực lượng cảnh sát cơ động và dân phòng. Một số
nguồn tin cho hay còn có cả bộ đội tham gia, tuy không lộ diện rõ ràng
như cảnh sát.
Tiếng súng AK đã vang lên, tuy chỉ bắn chỉ thiên. Nhưng lựu đạn cay bốc khói và dùi cui vung lên cũng đã quá đủ ấn tượng trên cánh đồng Xuân Quan…
Điều gì đang xảy ra vậy? Tiên Lãng chưa qua, Xuân Quan đã đến. Một
lực lượng hùng hậu của cơ quan thi hành pháp luật lại đi bảo vệ cho một
dự án tư nhân với nhiều khuất tất chưa được làm rõ? “Chi phí cưỡng chế”
do ai gánh chịu – từ tiền ngân sách và do đó là tiền đóng thuế của nông
dân, hay lại bởi cái gọi là “dịch vụ hỗ trợ thi công” của chủ đầu tư mà
đã từng hiển hiện ở Cần Thơ?
Nhiều tiếng nói đầy phẫn nộ và phẫn uất bật lên từ những nông dân áo
mộc “Các anh đi bảo vệ cho ai? Bảo vệ cho những kẻ cướp đất của cha mẹ
các anh à?”, đã khiến cho một số cảnh sát và nhân viên an ninh dường như
phải quay mặt đi.
Ai đang đối đầu ai? Những gốc rễ sâu xa và cay đắng nào đã khiến cho
tình thế trở nên bi thiết đến mức như hiện nay? Thực tế mà chúng ta
đang chứng kiến đã xảy ra không phải chỉ một lần trên đất nước này,
không phải chỉ tại một địa phương. Nhưng những gì đã dẫn tới hệ quả, hay
nói đúng hơn là hậu quả của ngày hôm nay, phải được bắt nguồn từ một
quá khứ, vào lúc mà người nông dân không nhìn thấy tương lai.
Quá khứ như thế đã dẫn tới điều chắc chắn phải xảy ra là nhiều đoàn
người rồng rắn, hết ngày này đến tháng nọ đội đơn trên đầu đi thưa kiện ở
các cơ quan công quyền. Nhưng như cái cách con kiến kiện củ khoai, khi
mà mọi việc trở nên không đi đến đâu, khi mà tình thế trở nên tuyệt vọng
thì người dân chỉ còn độc một hy vọng cuối cùng: làm thế nào và bằng
cách nào đó phải giữ cho được mảnh đất trồng cấy cuối cùng của gia đình
mình. Bởi nếu rời khỏi hoặc bị buộc phải rời khỏi mảnh đất ấy, trong tay
họ sẽ chỉ còn trơ trọi liềm hái và búa đục – những công cụ sản xuất sẽ
chỉ còn một giá trị hoài niệm nào đó vào cái thời mà đồng tiền là vũ khí ghê rợn nhất.
Không biết có bao nhiêu cảnh sát trẻ tuổi và cấp trên của họ,
những sỹ quan cảnh sát có tuổi và đã từng thấm trải với đời, thấm hiểu
được tình cảnh trên? Những cảnh sát và dân phòng này, mà đa phần xuất
thân từ tầng lớp bình dân và là con em của những gia đình nông dân, công
nhân, không biết có thấm cảm được hoàn cảnh thấm đẫm nước mắt của cha
mẹ, anh chị họ, hoặc những người mà hoàn cảnh mất đất thương tâm là một
tiền lệ mà trước sau gì cũng dẫn dắt dây chuyền tới gia đình họ…
Họ đang phục vụ cho ai? Vụ việc Bạc Hy Lai ở Trung Quốc mới chỉ
là khởi đầu cho con số 6 tỷ USD mà một nhân vật quyền cao chức trọng như
vậy đã tuồn ra nước ngoài?
Với thực trạng tham nhũng đã ăn vào tận ruột từ nhiều năm qua, có
thể không loại trừ những “Bạc Hy Lai ViệtNam”. Không thiếu gì những bài
học mà Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phải ám chỉ đến “sự tồn vong của
chế độ”. Thế nhưng điều trớ trêu là nhiều chính quyền địa phương lại
không rút ra được bài học xương máu nào về lòng dân, về câu chuyện nước
nâng thuyền nhưng nước cũng có thể lật thuyền qua vụ việc Tiên Lãng.
Vài ba ngàn nông dân ra mặt phản ứng với chính quyền hoàn toàn không
phải là một con số đáng coi thường. Nhất là khi những nông dân này lại
đang chất chứa trong lòng một nung nấu giành giật cho được công lý và
công bằng, cho quyền lợi mưu sinh thiết thân của họ và con cái họ.
Trong khi Trung Quốc phải nới tay với phạm trù dân chủ khiếu kiện
từ trang sử Ô Khảm, thì ở Việt Nam lại chưa có một minh họa sinh động
đến mức chết người như thế, và do đó các chính quyền địa phương vẫn chỉ
tổng kết bài học Tiên Lãng như một thứ trật tự cần được áp đặt trở lại,
hơn là một cái van tâm lý đã đến lúc phải được giãn dần để tránh cận
cảnh bùng vỡ.
Dù sao, Ecopark ở Hưng Yên cũng có một tác dụng phụ là làm cho câu
chuyện về cá nhân Đoàn Văn Vươn mau chóng trở nên lạc hậu, trong khi
được thay thế bởi một hình ảnh sống động, chủ động và mang tính “công
xã” hơn nhiều. Thật rõ ràng, con số hàng ngàn người biểu tình về đất đai
ở Xuân Quan đã dễ dàng được nhân gấp vài ba lần từ sự tham gia tự
nguyện của người dân Dương Nội của Hà Nội hay những địa phương khác. Vả
lại, yếu tố công xã này chỉ thêm một lần nữa chứng minh cho sự lợi hại
của phương pháp luận đấu tranh giai cấp bằng tập thể, và hơn nữa là một
tập thể được tổ chức chặt chẽ.
Giờ đây, chính các chính quyền địa phương và hệ lụy tất yếu về hệ quả
công xã của người dân đang làm mờ nhạt đáng kể những chỉ đạo của cá
nhân Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, kể từ thời điểm ông bắt đầu tỏ ra quan
tâm đến vụ Tiên Lãng. Cũng bởi, điều mà nhiều người thật sự âu lo cho
hoàn cảnh ở đất nước ta là Tiên Lãng đã chỉ luôn mang tính tiền lệ.
Vụ việc cưỡng chế Ecopark chưa chấm dứt, nhưng đã có thể hình dung
được hậu quả của nó: khi những người nông dân đã không còn quá quan tâm
đến hậu quả xung đột với lực lượng cưỡng chế hay hậu quả pháp lý trước
tòa án các cấp đối với bản thân họ, hậu quả xã hội và cả hậu quả chính trị sẽ khủng khiếp như thế nào trong tương lai không xa nữa?
V.L.Q.
Theo blog Anh Ba Sàm.
Những đoạn in nghiêng đã bị lược bỏ khi bài đăng lên Tầm Nhìn, nhưng
ngay cả thế, bài trên Tầm Nhin đã bị gỡ bỏ sau một thời gian ngắn.
