Kính Hòa, phóng viên RFA
Công an lực lượng ưu tú của chế độ
Những xung đột giữa dân chúng với bộ máy công lực ở Việt nam ngày
càng mang tính bạo lực. Gần đây nhất là vụ bạo động tại xã Bắc Sơn, Hà
tĩnh. Bên cạnh đó, sự áp chế về tinh thần cũng đã và đang được sử dụng
trong suốt chiều dài tồn tại của chế độ cộng sản.
Nhà nước cảnh sát
Xuất phát từ ý thức hệ đấu tranh giai cấp, tất cả các đảng cộng sản
khi giành được chính quyền đều xây dựng một bộ máy công an rộng lớn để
tiến hành cái gọi là đấu tranh giai cấp của họ. Người đầu tiên thành lập
mô hình nhà nước cộng sản là Lenin định nghĩa nhà nước cộng sản một
cách ngắn gọn là: “Nhà nước-dùi cui.” Tức là: Nhà nước chỉ là biện pháp cưỡng chế, đúng hơn là cơ chế đàn áp của một giai cấp đối với các giai cấp khác trong xã hội. Định
nghĩa này được Milovan Djilas, người từng là nhân vật số hai của đảng
cộng sản Nam tư trích dẫn trong tác phẩm Giai cấp mới của ông xuất bản
hồi những năm 50 của thế kỷ trước.
Các số liệu được tiết lộ từ Trung quốc cho biết kinh phí giành cho
công an, mật vụ của nước này cao hơn cả số tiền giành cho quân đội.
Và nhà nước cộng sản tổ chức bộ máy công an mật vụ này cắm rễ sâu
xuống đến từng làng xã ở thôn quê, hay các tổ dân phố ở đô thị. Sau khi
Đông Đức bị sụp đổ, người ta biết được rằng cứ trong tám người dân của
quốc gia này thì có một người không ít thì nhiều liên quan đến bộ máy
công an.
Khi công an giao thông hành sự. Files photos
Ở Việt nam chưa có số liệu nào được đưa ra, nhưng cũng sẽ dễ thấy
hình ảnh của bộ máy ấy dàn trải khắp nơi, từ các phòng công an có ký
hiệu đứng đầu là chữ P, các loại công an từ bộ, từ tỉnh, cho đến dân
phòng ở những khu phố. Qua những hình ảnh từ những cuộc biểu tình bị đàn
áp, đôi khi người ta thấy số nhân viên công an, an ninh với đủ loại sắc
phục còn đông hơn cả những người biểu tình.
Qua những phương tiện thông tin đại chúng hiện đại, hình ảnh đàn áp
bằng bạo lực của công an dễ dàng được nhận thấy, từ chuyện lôi kéo người
biểu tình, người nông dân đòi đất lên xe, cho đến gần đây là việc trấn
áp của hàng trăm công an tại Bắc sơn Hà tĩnh.
Sự gieo rắc sợ hãi
Nhưng bên cạnh đó còn có một sự áp bức tinh thần khó thấy hơn. Sự áp
bức này gieo rắc sự sợ hãi và thường xuyên nhắm tới những người trí
thức.
Người chủ trương trang mạng Bauxite Việt Nam là Giáo sư Nguyễn Huệ
Chi đã viết rằng ông cùng các đồng sự đã suy nghĩ trắng đêm trước khi ra
đời trang mạng này, vì lo ngại sẽ bị cơ quan công quyền khép tội. Nhưng
dù đã cẩn thận như vậy, trang mạng chuyên đưa những phản biện xã hội
chính trị này cũng đã hơn một lần bị công an kiểm tra máy tính, nhằm tìm
những tài liệu mà họ cho là có ảnh hưởng tới an ninh nhà nước.
Gia đình của những người bị công an nhắm tới cũng thường được cơ
quan công an sử dụng để làm công cụ trấn áp những người đối kháng. Giáo
sư Đoàn Viết Hoạt kể lại cơ quan công an đã sử dụng gia đình ông ra sao
để trục xuất ông sang Hoa Kỳ:
Khi công an giải tỏa đất đai. Files photos
“Thế là họ đưa nhà tôi từ bên Mỹ về, vào thẳng trong trại để
thuyết phục tôi đi. Các con tôi và các bạn tôi cũng muốn tôi đi bởi vì
họ lo sức khỏe của tôi, đã bốn năm không có tin tức gì hết. Thậm chí nhà
tôi còn lo là liệu tôi có ngồi xe lăn không.
Vì những lời thỉnh cầu như vậy nên tôi đồng ý đi, thì họ lại bắt
làm một đơn xin đặc xá để xuất ngoại chữa bệnh, thì tôi không chấp nhận.
Tôi nói chỉ làm đơn xuất ngoại chữa bệnh thôi chứ không đặc xá. Ba lần
như vậy. Cuối cùng thì họ không bắt tôi làm đơn nữa.”
Những chuyện viết đơn, hoặc ký xác nhận là việc mà công an hay sử
dụng với những người đối kháng. Mới đây nhà văn Phạm Đình Trọng bị cơ
quan công an mời lên để ký …những bài ông đã viết với chính tên của ông.
Sự kiểm soát và gieo rắc sợ hãi về tinh thần như thế được mở rộng ra
trong cả giới sinh viên Việt nam đang du học ở nước ngoài để kiểm soát
họ và ngăn cản những sinh hoạt chính trị, tinh thần của họ. Sinh viên
Nguyễn Tường từ Đài Loan cho chúng tôi biết:
“Du học sinh ở đây thành lập những nhóm và có những đảng viên cài cấm vào, hoặc là những người mang hơi hướng bảo thủ, cộng sản.
Họ có lập hồ sơ để biết những hoạt động ở nước ngoài thế nào. Em
cũng bị rắc rối vì họ áp lực lên gia đình. Gia đình em báo là em không
được tham gia những hoạt động chính trị, hay diễn đạt những tư tưởng
trái với nhà nước lên những trang công cộng như là Facebook.
Họ cai trị bằng cách gieo rắc sợ hãi, lên mình và lên cả người thân và gia đình nữa. Và đó là cái em đang lo.”
Cái đạp vào công lý của một chế độ công an trị. RFA files
Sự áp chế tinh thần đó bao gồm cả triệt hạ nguồn sống, đe dọa về tinh
thần và thể xác. Mục sư Nguyễn Trung Tôn, từ Thanh Hóa cho phóng viên
Anh Vũ biết như vậy về hoàn cảnh gia đình ông.
Và đối với nhiều trí thức thì sự áp chế tinh thần còn khủng khiếp
hơn cả bạo lực. Sau lần làm việc với cơ quan công an, nhà văn Phạm Đình
Trọng cho chúng tôi biết:
“Thế nhưng mà cái bạo lực bằng cơ bắp, bằng dùi cui nó không nguy
hiểm bằng bạo lực tin thần anh ạ. Công an sử dụng bạo lực với người
dân, đánh chết chổ nọ chổ kia thì cũng đã là nguy hiểm, nhưng mà cái bạo
lực mà công an cứ hành người dân, cứ gọi lên gọi xuống thì đó là một
thứ bạo lực tinh thần. Cái bạo lực ấy còn độc ác và nguy hiểm nhiều lần
hơn cái bạo lực bằng cơ bắp và dùi cui.”
Để kết thúc, chúng tôi xin mượn lời Milovan Djilas, ông nói rằng
những yếu kém về nội tại của mô hình cộng sản về kinh tế và xã hội làm
cho những người cộng sản cần có một tổ chức đồng nhất về tư tưởng. Và do
đó, theo ông, chính là nguyên nhân của sự áp chế tinh thần của các nhà
nước với bộ máy công an khổng lồ của họ.