Giữa lúc Đại tướng bị Bộ chính trị, với
sự nhất trí cao trong một hành động hè hạ và đểu cáng chưa từng có, điều
ông từ coi việc binh sang làm cái việc của một bác sỹ phụ sản, ông vẫn
giữ chữ nhẫn và khoan dung. Thỉnh thoảng ông ra đê Nhật Tân chạy bộ và
thư giãn. Một gia đình nông dân từ vùng kinh tế mới Lâm Đồng về quê,
không có cách nào nhập được hộ khẩu tại chính quê nhà đã tình cờ gặp ông
(không có hộ khẩu còn khổ hơn đi tù).
. Với trách nhiệm của mình, Đại tướng đã giúp gia đình nông dân này có được hộ khẩu. Ông không bỏ qua nỗi đau của người dân dù thấp cổ bé họng nhất. Cách đây vài năm, một bác nông dân được thuê làm xe ôm chở cây đào Nhật Tân cho một khách mua. Đến nhà vị khách kia, ông mới nhận ra đó là nhà của Đại tướng Giáp. Lạ thật. Ngay trưởng thôn, tổ trưởng dân phố quèn ở Hà Nội mà Tết nhất quà cáp đầy nhà. Đào quất có đứa bê vào tận nơi. Của biếu xén vứt đi không hết. Tết của Đại tướng thì đơn giản như thường dân. Con trai ông tự đi mua đào quất về dùng như bao gia đình lao động khác.
Cách đây ít năm, lúc đã rất yếu, Đại
tướng vẫn vận nốt chút tâm lực còn lại can ngăn hai việc cho là tiêu
cực, lãng phí và tổn hại đến an ninh quốc gia. Một là, ông đề nghị dừng
dự án Bô-xít Tây Nguyên. Hai là, ông yêu cầu không phá Hội trường Ba
Đình. Quốc gia đến lúc mạt. Tiếng nói của Đại tướng không át nổi tiếng
xì xoạt của đồng tiền vào túi quan tham. Trong lịch sử, Đại tướng đã
chiến thắng hiển hách nhiều đối thủ. Song lần này, ông đã chịu thúc thủ
trước lũ quan tham.
Một đời vì nước vì dân, sống với nhân
cách lớn, đạo đức lớn. Ông để lại khối tài sản khổng lồ về đạo đức và
nhân cách cho dân cho nước nhưng không để lại của cải gì cho gia đình.
Là bậc khai quốc công thần song ông không có biệt thự triệu đô cũng
chẳng có phần hùn hạp tiền tỉ ở tổng này tổng kia như các quan cách mạng
khác. Nhà ông đang ở vẫn là nhà công, nay mai chắc rồi lại bị “thu hồi,
giải phóng” dưới mác một dự án gì đó. Đã có lúc, Bộ Quốc phòng và Thành
phố HN cất công tìm một mảnh đất để Đại tướng dựng căn nhà riêng vui vẻ
lúc tuổi già, cũng là nơi tiếp khách trong nước và quốc tế cho xứng
tầm. Tìm được mảnh đất đẹp sát Hồ Tây thì các quan chức Hà Nội và Tây Hồ
lại dâng ngay cho Tổng bí thư Nông Đức Mạnh nhằm cầu cứu giải thoát vụ
tiêu cực kè Hồ Tây, và vụ 92,7hecta – Ciputra. Đại tướng về cõi trăm năm
mà chưa từng có nhà riêng.
Từng là khai quốc công thần, song Đại
tướng không tránh khỏi phận dân oan. Nhân cách lớn của ông khiến bọn
tiểu nhân, tham quan tức tối. Bộ máy an ninh đã được huy động, cất công
dựng vụ gián điệp 4T, Sáu Sứ nhằm vu cho ông làm tay sai của ngoại bang.
Ban Chấp hành Trung ương Đảng cả mấy khóa vừa rồi với số đảng viên
trùng trùng điệp điệp mà cũng chẳng một kẻ nào màng tới việc giải oan
cho Đại tướng khai quốc. Ông ra đi khi án oan thấu trời chưa giải. Ông
mất rồi mà vẫn không thoát khỏi cơ chế “xin-cho”. Việc tang của Đại
tướng còn phải chờ mấy ông trời con BCT họp lại, xét, rồi cho thế nào
mới được thế ấy. Dù thế nào, trong lòng nhân dân, ông luôn là Đại tướng
giản dị mà nhân cách lớn. Ngày nay, nhắc tới quan chức từ cao tới thấp,
nhân dân quen gọi bằng thằng, bằng con. Thằng A, thằng B, con C. Nhắc
tới Võ Nguyên Giáp, dù cụ già hay con trẻ, dù đàn ông hay đàn bà luôn
gắn hai tiếng “Đại tướng” với lòng thành kính sâu sắc.
Viết dòng này, chúng tôi được biết Đại
tướng trước lúc lâm chung có ý khước từ suất chôn có sẵn tại Nghĩa trang
Mai Dịch (người ta đào sẵn 14 hố dành cho cán bộ cao cấp nhất – đặc
quyền đặc lợi ngay cả dưới âm phủ). Ông muốn luôn được hòa mình với nhân
dân ngay cả sau khi qua đời.
