David Wertime
“Hoa
kỳ thực ra chỉ là một làng quê khổng lồ và kém phát triển” – một tiểu
luận ẩn danh trên trang web hóa ra lại khơi mào cho sự châm biếm nhằm
chính Trung Quốc.
. 
Cờ của Trung Quốc và Mỹ trong cuộc gặp ngoại giao tại Bắc Kinh (Reuter)
Trước
chuyến thăm ngoại giao của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hilary Clinton tới
“Vương Quốc ở trung tâm thế giới” một luận điệu phê phán đầy mỉa mai đã
lan tỏa như virut trên Sina Weibo, một mạng xã hội của Trung Quốc, với
hơn 44 ngàn lượt chia sẻ và 5400 lời bình trên Twitter. Luận điệu này
không rõ nguồn gốc và tác giả đã phê phán một cách bỡn cợt nước Mỹ như
một quốc gia ngu ngốc, thô sơ và ấu trĩ. Tưởng rằng có thể làm các độc
giả Mỹ bị xúc phạm, nhưng chẳng bao lâu sau khi được ra mắt, bài viết đó
thực sự đã trở thành một sự phê phán sắc sảo và có tác dụng ngược lại
đối với Trung Quốc.
Tờ Tea Leaf Nation đã dịch
những phần lý thú và rôm rả nhất (chúng thường có mặt trong đa số các
bài luận) và xin mời các độc giả thưởng thức.
Đừng đi Mỹ, một quốc gia ngu ngốc và lạc hậu
Tôi
từng ở Mỹ một thời gian dài và giờ đây thì thấy hối hận vì sự lựa chọn
này. Chúng ta đã bị mụ mẫm bởi truyền thông phương Tây luôn luôn làm cho
ta nghĩ rằng Hoa Kỳ là một đất nước hiện đại. Nuôi hy vọng học tập khoa
học tân kỳ của Mỹ để về phục vụ quê hương, tôi đã bằng mọi nỗ lực để
theo đuổi “siêu cường” đó, thế nhưng kết quả lại thật đáng thất vọng!
(1)
Hoa Kỳ thực ra chỉ là một cái làng nông nghiệp khổng lồ kém phát triển.
Ở trường trung học các thầy giáo vẫn dạy rằng công nghiệp càng phát
triển thì môi trường lại càng bị xâm hại. Ví dụ như trong một thành phố
công nghiệp bạn phải thấy ống khói khắp nơi, các xí nghiệp to khắp nơi
và bụi cũng khắp nơi. Đó mới là biểu tượng của công nghiệp hóa! Thế còn
Hoa Kỳ thì sao? Đố bạn tìm ra các ống khói, thảng hoặc mới thấy một vài
cái nho nhỏ nhưng lại là thứ để trang điểm cho nhà dân. Thay vào đó là
những dòng sông và hồ nước sạch khắp nơi nơi và chẳng có các nhà máy
giấy và luyện thép nơi bờ sông. Không khí trong lành và sạch là biểu
tượng của một xã hội thô sơ và đó không thể là dấu tích của công nghiệp
hóa !
(2) Người Mỹ chẳng hiểu gì về kinh tế. Các
tuyến đường cao tốc tỏa đi mọi phương, có lẽ là đến mọi làng xóm, tuy
nhiên khó tìm ra nổi một trạm thu phí! Thật là một sự phung phí khủng
khiếp cơ hội kinh doanh! Khó có thể cưỡng nổi ý định của bản thân là xúc
một ít xi măng để xây vài trạm thu phí và chắc chắn là chỉ trong vòng
một tháng tôi sẽ có đủ tiền để mua một căn nhà trông ra Đại Tây Dương.
Ngoài ra, bên lề đường cao tốc bạn có thể thấy những mặt hồ tĩnh lặng
còn hoang dã. Chính quyền để mặc cho lũ chim cư ngụ và vẫy vùng thỏa sức
mà không nghĩ tới việc thiết lập vườn cảnh quan trông ra hồ để kiếm bộn
tiền. Rõ là người Mỹ không có cái đầu làm kinh tế.
(3)
Ngành xây dựng Hoa Kỳ quả là quá thô sơ. Ngoài một số lượng nhỏ các
thành phố lớn (mà bạn đã biết) thì không có những tòa tháp bê tông và
gạch chọc trời… Tôi sợ rằng hình như Mỹ không có các tòa nhà bằng gạch.
Hầu hết nhà cửa làm bằng gỗ và vài thứ vật liệu lạ khác. Sử dụng gỗ thô
sơ để xây nhà thì dường như những kiến trúc ngoại bang này còn chưa qua
thời phong kiến trước khi có nhà Thanh!
(4) Lối
tư duy của người Mỹ ngây ngô và lạc hậu. Khi mới tới Mỹ tôi thuê một cái
xe kéo chở hành lý giá 3 đôla, nhưng lại không có tiền lẻ. Một người Mỹ
thấy tôi có nhiều đồ nên đã trả 3 đồng đó và thuê xe cho tôi. Người Mỹ
thường cởi mở và hỏi xem tôi có cần giúp đỡ gì không. Ở nước tôi, đã qua
thời của Lôi Phong vào những năm 50 và 60 thế kỷ trước cho nên bây giờ
thì cái lối cư xử đó quả là quá lạc hậu! (Lôi Phong là thanh niên thời
phong trào thi đua cộng sản Mao, người từng được nêu gương sáng về đạo
đức hy sinh bản thân). Trở lại thời kỳ đó, con người ta rất đạo đức giả,
nhưng bây giờ thì chúng ta không theo lối mòn đó nữa. Chúng ta tiến
hành mọi việc giờ đây một cách trần trụi và đó mới là hiện đại hóa! Bởi
vậy lối tư duy của Mỹ lạc hậu hơn chúng ta vài thập kỷ và không có dấu
hiệu nào cho thấy rằng họ có khả năng đuổi kịp chúng ta.
(5)
Người Mỹ không biết ăn thịt thú rừng. Có một đêm tôi lái xe đi cùng một
bạn học đến thành phố khác và bất thình lình mấy con nai Sika (một
giống nai đốm có nguồn gốc từ Nhật Bản – ND) nhảy xổ ra. Anh bạn cùng
lớp lập tức phanh gấp và đổi hướng để tránh tai nạn. Hình như là trường
hợp kiểu này thường xảy ra khi mà sự va chạm với một con nai cũng đủ để
làm vỡ tan chiếc ô tô. Chính phủ Mỹ không biết quản lý chuyện này như
thế nào… Và người Mỹ quả thực không biết ăn thịt thú rừng, họ cũng không
có cả quán ăn chuyên thịt thú rừng, rất ít khẩu vị đối với thú rừng
thơm ngon bị giết thịt như hươu, nai và kém hứng thú bán sừng hươu nai
để kiếm những khoản tiền lớn! Người Mỹ sống cùng động vật hoang dã hàng
ngày và còn đưa ra những biện pháp để bảo vệ chúng. Đó quả thật là một
xã hội sơ khai.
(6) Người Mỹ không biết tự
trọng. Các giáo sư ở trường đại học Mỹ không có bộ dạng hoành tráng
(架子); họ không hề có cái phong thái của những giáo sư đạo mạo. Nghe nói
rằng vị giáo sư D… là một giáo sư về tâm lý học nổi tiếng, thế nhưng
trong giờ giải lao thì ông ta lại ăn bánh quy trong phòng làm việc với
các sinh viên của mình, bàn luận về bộ phim “21” và nữ nghệ sĩ Trung
Quốc Trương Tử Di (Ziyi Zhang). Ông ta không hề có cái vẻ đường bệ của
một nhà khoa học, cho nên tôi thực sự cảm thấy thất vọng. Ngoài ra, các
nghiên cứu sinh sau tiến sĩ chẳng bao giờ đưa học vị “PhD” lên danh
thiếp của họ và họ không biết cách thể hiện ra ngoài vị thế của mình.
Những người được đào tạo bởi các giáo sư kiểu như vậy sẽ chẳng thể nào
biết cách đi đứng, nói năng nếu như họ trở thành những quan chức chính
phủ… Có vẻ như các công chức Trung Quốc còn biết cách thu hút sự kính
trọng của người dân; ngay cả một vị thủ trưởng một văn phòng không mấy
quan trọng ở nước tôi còn tỏ ra đường bệ hơn cả Tổng thống Hoa Kỳ. Không
có gì phải ngạc nhiên khi người ta nói công dân hạng nhất ở Trung Quốc
chỉ xứng với công dân hạng ba ở Mỹ.
(7) Học sinh
tiểu học Hoa Kỳ không có những hoài bão cao cả.Ngay từ thuở ban đầu các
học sinh tiểu học không hề có ý định để trở thành quan chức…Chẳng hề có
lớp học của các Tổng thống, các Bí thư tương lai hoặc các Ủy viên hội
đồng mà tôi từng tham dự khi còn nhỏ. Sau giờ học thường là không có bài
tập về nhà và bạn không có cách nào ngay cả việc nhắc tới chuyện đó khi
liên hệ tới bài tập về nhà của học sinh tiểu học Trung Quốc. Trường học
(Mỹ - ND) quan tâm quá nhiều đến dạy dỗ đạo đức cho trẻ em, làm cho
những đứa nhỏ hướng tới để trước tiên là trở thành những công dân đủ tư
cách thực thụ, sau đó mới là tiếp thu những lý tưởng có ý nghĩa dài lâu.
Trở thành người công dân đủ tư cách ư ? Quả là một quan niệm cổ lỗ sĩ.
(8)
Người Mỹ hay làm ầm ĩ mỗi khi phát hiện ra một bệnh tật nho nhỏ. Đầu
tiên là họ hẹn gặp bác sĩ, sau đó bác sĩ kê đơn. Một số người lại còn
phải theo lời khuyên của một dược sĩ có bằng cấp nữa. Khi mua thuốc họ
lại phải tự mình tới hiệu thuốc để lấy chúng mà mọi việc diễn ra không
chóng vánh như ở Trung Quốc… Tôi không hiểu tại sao lại phải tách bạch
riêng việc khám bệnh với việc mua thuốc… thay vì tách riêng lợi nhuận
khỏi trách nhiệm. Rõ ràng là các bệnh viện Hoa Kỳ không có khái niệm về
phương pháp kiếm tiền! Sao không nói cho bệnh nhân tên thuốc luôn đi?
…Như thế họ sẽ độc quyền việc bán thuốc và tăng giá thuốc lên 8 hay 10
lần. Có biết bao nhiêu cơ hội kinh doanh tốt mà họ không biết tận dụng.
Rõ ràng là kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa là thứ đã chết rồi.
(9)
Ý kiến công chúng Mỹ là thứ dở hơi. Nhiều lúc tôi đã mất kiên nhẫn vì
sự ngu dốt và xuẩn ngốc của họ. Chẳng hạn như khi họ biết là Trung Quốc
có các đài truyền hình và báo chí thì họ đã hỏi tôi một cách ngu dốt
rằng: “Trung Quốc cũng có báo chí cơ à?!”. Đó quả thực là một sự sỉ
nhục; chúng ta không chỉ có các tờ báo bằng tiếng Trung được Bộ Tuyên
truyền cho phát hành một cách tỷ mỉ, kỹ lưỡng; khi nhìn vào các tờ báo
của chúng ta cũng chẳng khác gì nghe quốc ca, không hề giống với các tờ
báo của Hoa Kỳ chứa một mớ lộn xộn ý kiến quần chúng, thậm chí dám lăng
mạ đích danh Tổng thống.. (ở Trung Quốc) chúng tôi không bao giờ đăng
tin các vụ sì –căng- đan liên quan tới các lãnh đạo; bởi vì sau đó ai sẽ
còn muốn làm lãnh đạo nữa ?...
(10) Người Mỹ về
phương diện tinh thần là trống rỗng. Điều mà tôi không thể chịu nổi đó
là: đa số người Mỹ nói câu cảm tạ trước mỗi bữa ăn và họ nguyện cầu một
cách ngây thơ “Chúa phù hộ cho nước Mỹ”. Thật là buồn cười; nếu như Chúa
phù hộ cho nước Mỹ thì tại sao nước Mỹ lại bị lạc hậu, thô sơ và đơn
giản đến như vậy? Cầu Chúa Trời phỏng có ích lợi gì không? Thực tế hơn
là nên dành thời gian cầu nguyện đó mà đi lễ thủ trưởng của bạn! Đó mới
là cái cách thời thượng…
(11) Người Mỹ không có
khái niệm thời gian. Với bất kể thứ gì, họ đều đứng vào hàng để chờ đợi…
Người Trung Quốc chúng ta thông minh hơn, các bạn hẳn đã thấy đấy.
Không quan trọng đám đông như thế nào,chúng ta vẫn có kỹ năng chen vào
đâu đấy, và điều đó giúp cắt giảm khối thời gian mà lại tránh mệt mỏi do
phải đứng chồn chân! Nếu ai đó biết cách đi cổng sau thì còn tiết kiệm
nhiều thời gian hơn nữa. Những người Mỹ cổ hủ hoàn toàn không biết làm
điều này.
(12) Cửa hàng ở Mỹ thật vô nghĩa: bạn
vẫn có thể trả lại hàng sau khi mua vài tuần mà không có lý do gì. Sao
lại có thể trả lại hàng hóa cơ chứ khi mà không cần thuyết phục tôi dù
chỉ trong chốc lát?...
(13) Nước Mỹ không an
toàn, 95% nhà dân quên lắp đặt lưới, cửa ra vào, cửa sổ chống trộm; điều
kỳ lạ nữa là tất cả lũ trộm cắp móc túi đi đâu mất tiêu rồi?
(14)
Người Mỹ vốn nhút nhát và yếu đuối. 95% lái xe đều không dám vượt đèn
đỏ… mặc dù 99% người lớn ở Hoa Kỳ đều sở hữu xe ô tô và phương pháp lái
xe của họ thì rất lạ: có bao nhiêu là xe trên đường thế nhưng bạn không
thể nghe thấy một tiếng còi xe, phố xá thật im lìm tĩnh lặng như thể
không phải là phố nữa. Không thấy sự năng động ồn ào của một thành phố
thủ phủ cấp tỉnh ở Trung Quốc.
(15) Người Mỹ
thiếu xúc cảm. 95% nhân viên không nghĩ về việc phải làm gì cho tiệc
cưới của cấp trên cho nên họ chẳng bao giờ tìm cớ để quan tâm, chăm sóc
lãnh đạo của mình; ở Trung Quốc liệu có chuyện quần chúng bỏ qua cơ hội
chăm sóc thủ trưởng của mình không? Nói theo cách khác, ai ở Trung Quốc
lại dám làm điều này? Hãy nhìn xem chúng tôi có bao nhiêu là tình cảm.
(16)
Người Mỹ không nhạy cảm. 99% dân Mỹ đi học rồi kiếm việc làm, thăng
tiến và hoạt động mà không biết về sự cần thiết phải đưa “hồng bao”
(phong bì chứa đầy tiền mặt) để đi lối sau…
(17)
Hãy nhìn vào bức hình ở trên, điều này là đủ lý do để chúng ta coi
thường nước Mỹ! Trong khi đang săn đuổi Bin Laden thì Obama và các thuộc
cấp của ông ta đang chăm chú vào màn hình truyền hình ảnh trực tiếp do
vệ tinh đưa về trong phòng Tình huống của Nhà Trắng. Cảm tưởng của tôi
là:
1. Các thuộc cấp Hoa Kỳ không tôn trọng lãnh
đạo của họ một cách đúng mức và thậm chi còn dồn ép vị Tổng thống đáng
trân trọng của họ phải nép mình ngồi trong góc nhà. Obama đáng thương,
thật không bằng cả anh trưởng thôn của Thiên triều Trung Hoa ( 天朝).
2.
Căn phòng Tình huống của Nhà trắng đúng là một thứ huênh hoang khoác
lác. Nó vừa bé lại không được trang trí nội thất khác thường, đúng là
không tương xứng với phong cách của một cường quốc. Một căn phòng cơ
quan cấp thị trấn của Thiên triều ( Trung Quốc- ND) có lẽ còn to hơn,
sang trọng hơn rất nhiều.
3. Không có các đĩa
hoa quả hoặc nước giải khát, không có… thuốc lá đắt tiền… và đó mà lại
là nền kinh tế số 1 thế giới ư, ha, ha!
D.W.
Phạm Gia Minh dịch từ Tea Leaf Nation một trang mạng liên kết đối tác của tờ Atlantic.
Thăng long – Hà nội 12/09/2012
BVN
