Thái Anh dịch từ SFGate.com
HÀ NỘI, Việt Nam (AP) - Tàn tích còn sót lại của kế hoạch xây
dựng một cảng nước sâu lớn ở Việt Nam là 114 trụ cột dẫn ra Biển Đông và
một sà lan đầy máy móc rỉ sét.
Các nhà đầu tư nước ngoài đã tránh xa dự án trị giá 3,6 tỷ USD này
trong khi công ty quốc doanh nợ như chúa Chổm giám sát công việc đã phá
tán công trình. Đầu tháng này, chính phủ cáo buộc công ty "tài chính
bất lực" và đình chỉ dự án. Triển vọng phục hồi dự án quá xa mờ.
Cảng bị bỏ rơi ở miền Nam Việt Nam đứng trơ trụi như một biểu tượng
của sự tồi dở của các nhà lãnh đạo Cộng sản và nhu cầu phải cải cách cấp
bách một hệ thống doanh nghiệp quốc doanh đang đè nặng lên một nền kinh
tế đã nở rộ trước đây.
Những người lên án cầm quyền nói rằng điều này nó cũng cho thấy cách
thức chính quyền địa phương và các công ty nhà nước thường được cho phép
theo đuổi các dự án hạ tầng cơ sở sai lạc, đắt cắt cổ, và đầy dẫy những
tham nhũng mà kết quả chỉ mang lại giàu có cho một thiểu số, không phải
sự phát triển kinh tế mang lại lợi ích chung cho đất nước của 87 triệu
dân.
Nhà nước đang yêu cầu các nhà đầu tư trong và ngoài nước tài trợ cảng
biển Vân Phong khi mà hiện nay Đường Hảng Hải Quốc Gia/Vietnam Shipping
Lines, hoặc Vinalines, đã ra khỏi cuộc chơi. Tuy nhiên, các nhà phân
tích cho rằng đó là chuyện không tưởng bởi vì các dự án, được dự kiến
sẽ có 37 bến, không nằm gần bất kỳ một cơ sở sản xuất quan trọng nào
trong khu vực và đã thiếu thực tế ngay từ đầu.
Họ nói lựa chọn tốt hơn là phát triển đường bộ và đường sắt xung
quanh các cảng nằm trong vòng đai mở rộng của TP Hồ Chí Minh, cũng như
Vietnam có thể phát triển một cảng nước sâu gần thành phố Hải Phòng. Một
đề xuất mở 1 cảng lớn gần Hải Phòng gần đây đã gây sôi nổi vì dự đoán
các chi phí leo thang và các khả năng phải nạo vét đáy sông.
Vũ Tú Thành, đại diện cho US-ASEAN, có trụ sở ở Hoa Thịnh Đốn cho
biết Việt Nam đã mất đi tiếng tốt của mấy năm trước đây là một trong
những điểm đến đầu tư hấp dẫn nhất ở châu Á. Ông nói các nhà đầu tư
tương lai muốn chính phủ đẩy mạnh các cải tổ kinh tế quy mô lớn sẽ loại
bỏ các doanh nghiệp quốc doanh kém hiệu quả nhất.
"Không có gì sai về việc có doanh nghiệp nhà nước tham gia vào các dự
án lớn, các công trình thâm dụng vốn như hải cảng", ông Thanh, đại diện
cho nhóm vận động các công ty Mỹ trong khu vực Đông Nam Á. "Vấn đề là:
Có doanh nghiệp quốc doanh nào thích đáng không?".
"Câu trả lời điển hình tại Việt Nam là: Không".
Việt Nam có đường biển dài 3.200 km (1988 dặm) dài hơn so với bờ biển
mạn tây của Mỹ - và vị trí hoàn hảo trên Biển Đông, bao gồm một số các
kênh hàng hải lớn nhất thế giới. Nhưng Việt Nam thiếu cơ sở hạ tầng nối
kết, đặt cảng của họ ở một vị thế cạnh tranh bất lợi so với các giao
điểm thương mại toàn cầu lâu đời như Singapore, Thượng Hải và Hồng
Kông.
Kết quả là, các nhà sản xuất ở Việt Nam thường bị ép buộc trước tiên
phải gửi thùng chứa/containers đến những cảng biển lớn hơn và từ các nơi
đó hàng hóa sẽ được vận chuyển đến châu Âu và Bắc Mỹ.
Các doanh nhân và quan sát viên cho rằng khu vực cảng là một ví dụ
điển hình về sự bảo che chính trị và nạn tham nhũng cố hữu đang phá hoại
sự phát triển của đất nước.
Việt Nam có khoảng ba chục cảng biển và dăm bảy bến có chất lượng cao
đang chào đón các hãng tàu quốc tế, nhưng không có cảng lớn nào có nối
kết nhanh chóng với các đường giao thông và đường sắt một cách hiệu quả.
"Tất cả các tỉnh ven biển muốn có một cảng nước sâu", ông Nguyễn Xuân
Thành, Giám đốc các chương trình chính sách công cộng thuộc Chương
trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright ở thành phố Hồ Chí Minh do Mỹ tài trợ
cho biết. "Chính quyền trung ương cần được hậu thuẫn chính trị từ các
tỉnh này, để họ không từ chối những đề xuất này".
"Ai cũng muốn có phần trong đây", ông nói.
Trong năm 2010, quốc doanh xây tàu Vinashin đã gần sụp đổ với một
khoản nợ là 4,5 tỷ USD, dẫn đến sự hạ cấp xếp hạng tín dụng quốc gia và
gây báo động với một áp lực lớn ở 1 nhược điểm của nền kinh tế Việt Nam.
Tháng trước, cảnh sát đã bắt hai cựu giám đốc điều hành cấp cao tại một
trong những ngân hàng lớn nhất Việt Nam. Ngành ngân hàng đã tăng tốc
với các khoản nợ xấu trong những năm gần đây, nhiều món nợ trong số này
đã cho công ty nhà nước vay.
Vinalines cũng đã bị soi rọi kỹ. Trong tháng Ba, cảnh sát đã bắt một
số các giám đốc điều hành của họ và cáo buộc họ quản lý yếu kém trong
việc mua một ụ tàu dẫn đến thiệt hại khoảng 5 triệu USD. Trong tháng 5,
thanh tra chính phủ đã ban hành một báo cáo nói rằng công ty đã có 5
khoản vay mặc định trị giá 1 tỉ mốt USD và đã mua 73 tàu thủy nước
ngoài, nhiều tàu trong số đó đã gây thua lỗ và thiệt hại hàng triệu đô
la. Đầu tháng này, cựu lãnh đạo của Vinalines, Dương Chí Dũng, đã bị bắt
tại một nước láng giềng sau một cuộc truy nã quốc tế.
Các vấn đề tại các ngân hàng và các doanh nghiệp nhà nước đã đóng vai
trò chủ chốt trong sự suy thoái của nền kinh tế Việt Nam. Từ mức tăng
trưởng 7% trong năm 2010 sụt xuống trên 4% trong khoảng 6 tháng đầu của
năm nay. Đầu tư nước ngoài cũng giảm trong bối cảnh lạm phát và sự bất
lực của đất nước trong việc xây dựng đường sá, điện lưới và cầu cống các
doanh nghiệp cần phát triển để thịnh vượng.
"Điều tối quan trọng là Chính phủ tiếp tục đặt ưu tiên cao cho cơ sở
hạ tầng trong chương trình nghị sự", ông Peter Smidt-Nielsen, Tổng giám
đốc công ty vận tải hàng hải toàn cầu Maersk Line tại Việt Nam và
Cam-pu-chia nói.
"Nếu mậu dịch tăng trưởng mà bạn không chịu cải thiện bất cứ điều gì
cho cơ sở hạ tầng, bạn sẽ tiếp tục có sự đình trệ và tắc nghẽn nhiều hơn
và nhiều hơn nữa, và tất cả điều này sẽ đưa đến chi phí cao cho các nhà
xuất cảng và nhập cảng," ông nói.
Nguồn bản gốc: m.sfgate.com
Dịch giả gửi trực tiếp cho BVN
