Phạm Nhật Bình
Với những tiềm năng phát triển lớn lao, ngày nay Trung Quốc đã trở
thành một đất nước có nền kinh tế đứng hàng thứ nhì trên thế giới. Nhưng
càng đến gần thời điểm đại hội lần thứ 18 của đảng vào tháng 10 năm
nay, những người sắp ra đi và những người chuẩn bị tiếp nhận quyền lực
đều nhận thức rằng họ đang đối diện với một vấn nạn ngày càng lớn. Đó là
tính chính danh, tính hợp pháp chính trị của cả chế độ và của giới lãnh
đạo ở thượng đỉnh. Nói một cách cụ thể hơn, trong mắt dân chúng, những
gì mà họ đã từng được nghe suốt mấy thập niên qua về một chính phủ dựa
trên lý tưởng công bằng xã hội cộng sản thì nay chỉ thấy từng tập đoàn
quyền hành cùng với hệ thống tham nhũng sâu rộng, và một số đại gia tư
bản cực kỳ giàu có rút từ nguồn tài sản quốc gia.
Trong tình trạng tham nhũng lan tràn trên toàn xã hội Trung Quốc như
hiện nay, ước lượng mỗi năm có khoảng 50 tỷ đô la theo chân cán bộ quan
chức và gia đình họ rời khỏi đất nước. Đó là một trong nhiều chi tiết
được đưa ra trong một bài báo của Jonathan Manthorpe của tờ Vancouver
Sun, Canada ngày 13/7/2012. Những nhà giàu mới ở Trung Quốc mệnh danh
“tư bản đỏ” từng ngày từng giờ đang ráo riết tìm chỗ trú thân an toàn ở
các nước Tây Phương. Làn sóng này đã bắt đầu trong mấy năm qua nhưng gia
tăng càng lúc càng nhanh trước các biến động xã hội lẫn chính trị tại
đây.
Theo Jonathan Manthorpe, một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng 90%
trong số hơn 300 thành viên của Ủy ban Trung ương đảng Cộng Sản Trung
Quốc đã đưa một phần gia đình ra sống ở nước ngoài hoặc đã xin làm công
dân nước ngoài. Đây là các đầu cầu để chuyển tài sản hiện nay và để làm
"nơi tỵ nạn" trong tương lai khi có biến động chính trị tại Trung Quốc.
Còn giới giàu có nói chung, khoảng 60% cho biết đang trong tiến trình
xin di dân hoặc đã có ý định làm việc này trong thời gian trước mặt.
Biến cố Bạc Hy Lai (Bo Xilai), nguyên bí thư thành ủy Trùng Khánh (Chong
Qing), bị bắt chờ ngày ra tòa càng khiến giới tư bản đỏ không còn cảm
thấy an toàn dù ở bất kỳ vị trí nào, và càng gấp rút tìm đường đi ra
nước ngoài cùng với số tài sản hiện có.
Vào cuối năm 2011, một nghiên cứu khác, có vẻ "hiền lành" hơn, được
chính Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc thực hiện, cũng cho thấy từ giữa
thập niên 1990, ít là khoảng 125 tỷ USD đã lẻn ra khỏi đất nước theo
chân của hơn 16.000 cán bộ, công chức và những người thân của họ.
Từ một nguồn khác nữa, ký giả John Sudworth của BBC News từ Thượng
Hải ngày 22/8/12 tường thuật hiện tượng "Tư bản đỏ Trung Quốc" lũ lượt
ra đi. Ông viết: "có một thứ hàng xuất khẩu từ Trung Quốc mà dường như
hiện nay không ai ngăn cản nổi – đó là các triệu phú". Điển hình như
Louie Huang, một trong những người giàu nhất Thượng Hải (Shanghai) nhờ
kinh doanh bất động sản. Ông Huang thừa nhận với nhiều người bạn giàu có
khác rằng tình hình không còn an toàn cho những người như ông tại Trung
Quốc nữa. Con đường duy nhất là tìm cách ra nước ngoài sinh sống.
Ông nói: "Hầu hết họ nghĩ rằng tôi có quá nhiều tiền ở đây. Rồi sẽ
tới ngày chính phủ thay đổi chính sách và lấy lại hết". Đó cũng là điều
lo lắng của nhiều người thuộc giới siêu giàu Trung Quốc nay đang tìm
cách thoát đi. Nó cũng cho thấy mặt thật của đời sống chính trị, kinh tế
của Trung Quốc, tức không hề có một xã hội ổn định như hình ảnh mà đảng
muốn trưng ra trước thế giới. Nói cách khác, những tư bản đỏ ngày nay
không còn tin vào cái gọi là kinh tế thị trường theo đặc tính XHCN Trung
Quốc, với quá nhiều đe dọa bất an tiềm ẩn. Họ tìm cách ra đi không phải
với hai bàn tay trắng, nhưng với số của cải tích góp được một cách bất
thường trên lưng hơn một tỷ người nghèo khắp lục địa này.
So với năm 2006, chỉ có 63 visa EB-5 — tức loại visa đầu tư để định
cư tại Hoa Kỳ — được cấp cho các công dân Trung Quốc; thì năm 2011, con
số này nhảy vọt lên 2.408 visa; và trong năm 2012, chỉ trong 6 tháng đầu
năm, con số này đã vượt quá 3.700 visa.
Giới giàu Trung Quốc không chỉ chạy sang Mỹ mà thôi. Hiện nay họ còn
là một trong các luồng di dân lớn nhất vào Australia. Số liệu công bố
năm 2011 cho thấy lần đầu tiên di dân Trung Quốc vào Australia đã vượt
qua số người từ Anh Quốc. Tại Canada, con số các “nhà đầu tư” Trung Quốc
được cấp quy chế thường trú tại Canada đã tăng gấp đôi trong vòng hai
năm.
Theo hãng tin AFP, hiện tượng tài phiệt Trung Quốc đầu tư ồ ạt vào
rượu Pháp cũng đang gia tăng. Sau khi "xâm nhập" vào lãnh địa rượu
Bordeaux, các tay tài phiệt Trung Quốc "tấn công" vào rượu Bourgogne
bằng những số vốn khổng lồ. Bên cạnh lý do thuần túy thương mại, đây còn
là lý cớ để xin nhập cư vào Pháp.
Những kẻ nằm ở thượng tầng xã hội Trung Quốc thấy rõ là tương lai của
chính họ rất bấp bênh. Nền kinh tế Trung Quốc không thể tăng trưởng bất
tận. Tình trạng hụt hơi đã hiện rõ trong những năm gần đây. Không chỉ
những người nghèo tại Trung Quốc có thể nổ tung bất kỳ lúc nào mà cả các
đồng nghiệp của họ cũng có thể lôi cổ họ ra làm "dê tế thần" để xoa dịu
dân chúng bất kỳ lúc nào. Hôm qua còn ngất ngưỡng trên đỉnh cao quyền
lực, hôm nay đột nhiên tán gia bại sản là chuyện thường ngày ở quốc gia
này. Sự kiện vợ chồng ông Bạc Hy Lai thực sự khiến họ run sợ đến tận
xương tủy, vì không mấy ai trong số này có nhiều quyền lực như ông Bạc
đã từng nắm giữ.
Cùng lúc với các diễn văn lên án các giá trị Tây Phương, hầu hết giới
lãnh đạo Trung Quốc đều gửi con cái đi học ở cái trường Tây Phương và
tìm cơ hội sống ở nước ngoài để làm đầu cầu chuyển tiền. điều này thoạt
nghe có vẻ mâu thuẫn nhưng lại là sự thật đối với đại đa số lãnh đạo cao
cấp của nhà nước và đảng Cộng Sản Trung Quốc.
Trong một bài báo của Washington Post ngày 18/5/2012, hai ký giả
Andrew Higgin và Maureen Fan đã đưa ra một cái nhìn thật sâu sắc về sự
thật không còn che giấu được ấy. Con cái của giới quý tộc đỏ được gọi là
"Thái tử đảng" (princelings) đã có mặt ở hầu hết các trường đại học tư
danh tiếng ở Mỹ. Tập Cận Bình, Phó Chủ tịch Trung Quốc và sắp lên ngôi
tổng bí thư đảng, có người con gái Tập Minh Trạch (Xi Mingze) đang theo
học trường đại học Harvard từ năm 2010. Hai trong số các tổng bí thư
đảng là Giang Trạch Dân và Triệu Tử Dương cũng có cháu nội và cháu ngoại
học ở trường này. Bốn quan chức cấp cao khác của Đảng như Hoàng Hoa
(Huang Hua), Lý Triệu Tinh (Li Zhaoxing), Bạc Hy Lai (Bo Xilai và Trần
Vân (Chen Yun) đều có con và cháu theo học tại Hoa Kỳ. Thái tử đảng đình
đám nhất gần đây là Bạc Qua Qua (Bo Guagua), theo học tại Trường Quản
lý Hành Chính Kennedy, thuộc Đại học Harvard. Cha của anh ta là cựu Bí
thư Thành ủy Trùng Khánh Bạc Hy Lai hiện đang bị thất sủng và mẹ là Cốc
Khai Lai bị án tử hình treo về tội giết người.
Tư bản đỏ Trung Quốc đang ráo riết tìm bãi đáp, còn tư bản đỏ Việt Nam thì sao?
Các áp suất tương tự như tại Trung Quốc cũng đã ló dạng tại Việt Nam.
Hội nghị Trung ương 5 khóa XI bế mạc ngày 15/5/12 đã quyết định thành
lập lại Ban Nội chính Trung ương và đặt Ban chỉ đạo Trung ương về phòng,
chống tham nhũng dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Tổng Bí Thư. Điều này
báo hiệu cho cùng loại lo âu của Louis Huang ở Thượng Hải, đó là: "Rồi
sẽ tới ngày chính phủ thay đổi chính sách và lấy lại hết".
Kế đến, người ta đang chờ xem liệu ông Nguyễn Tấn Dũng có cũng sẽ là
một Bạc Hy Lai của Việt Nam không, khi các hồ sơ kết tội ông đang được
tích tụ theo từng vụ thất bại của các tập đoàn kinh tế và tổng công ty.
Tuy nhiên, người ta tin phần lớn tài sản của ông thủ tướng nổi tiếng
tinh ranh này đã nằm ở nước ngoài qua nhiều đường dây khác nhau. Do đó,
dù có bị thất sủng thì ông Dũng cũng đã có bãi đáp êm ấm đang chờ.
Nhưng điều đó chẳng làm những nhà tư bản đỏ khác an tâm vì họ còn
thua kém xa ông Dũng về quyền lực. Nghĩa là nếu quan lớn như ông Dũng
còn có thể bị các "đồng nghiệp" kéo xuống thì còn ai dám tin chỗ của
mình an toàn tuyệt đối. Chính vì thế mà đợt "phê và tự phê" lần này mang
nét hăm dọa đặc biệt.
Trận dịch bắt bớ, kết án nhanh chóng, và tịch thu tài sản đã bắt đầu.
Trước hết ụp xuống những quan chức trực tiếp liên hệ đến các vụ lỗ lã
lớn dù hiện tượng này được làm ngơ suốt nhiều năm qua, như Phạm Thanh
Bình, tổng giám đốc Vinashin, và Dương Chí Dũng, tổng giám đốc
Vinalines, v.v...
Nay trận dịch đã lan sang vòng kế tiếp với những người cực giàu nhưng
chưa rõ tội gì như các chủ ngân hàng Nguyễn Đức Kiên, Lý Xuân Hải,
v.v... Vì một khi họ đã bị bắt và bịt miệng trong tù, thì những kẻ thù
của họ có toàn quyền vẽ ra các tội trạng cần thiết để tịch thu toàn bộ
tài sản và ngay cả lấy luôn sinh mạng của họ.
Nhiều người tin rằng sẽ còn phải mất thêm một vòng “dịch” nữa đối với
những cựu quan chức lớn như ông Trần Xuân Giá, v.v... trước khi Ban Nội
Chính và Ủy Ban Chỉ Đạo Phòng Chống Tham Nhũng dám đụng đến loại đại
gia như Nguyễn Thanh Phượng, con gái thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Nhưng trong khoảng thời gian chờ đợi đó, chẳng còn ai trong giới tư
bản đỏ Việt Nam còn dám ngủ yên trong giấc mơ "Còn Đảng Còn Mình". Vì
những kẻ đã và sắp tước đoạt tài sản của họ đều là "người của Đảng" cả.
Rõ ràng trong tình hình hiện nay, tài sản càng cao kẻ thù càng nhiều.
________________
Tham khảo:
