Ánh Hiền dịch theo tờ báo Techinasia
Thế giới vẫn còn nói về Flappy Bird, ngay cả sau khi tác giả của trò
chơi đã gỡ bỏ nó ra khỏi các cửa hàng ứng dụng. Trong khi các tờ báo
tiếng Anh như Forbes và The Verge đều có những bài viết đặc biệt sâu sắc
về hiện tượng Flappy Bird, các phương tiện truyền thông ở Việt Nam, nơi
tác giả đang cư trú, chỉ xuất bản những điều ngớ ngẩn. Rõ ràng họ không
hiểu tại sao trò chơi này trở thành "hit" [1] trên toàn thế giới.
Do đó, người Việt chỉ tập trung vào những khía cạnh sai trái trong
sự thành công của Nguyễn Hà Đồng với sự nổi lên của Flappy Bird. Lướt
qua nhiều cuộc thảo luận diễn ra trên Facebook, kênh chính người Việt
hay tán gẫu, sẽ nhanh chóng nhận thấy rằng các các chủ đề chính xoay
quanh hiện tượng Flappy Bird là về việc Đồng lấy trộm từ Nintendo, rằng
anh sẽ bị đánh thuế trên thu nhập của mình, một người may mắn, Đồng
không xứng đáng được thành công của mình, và Flappy Bird nói chung chỉ
là một trò là ngu ngốc.
Vì vậy, hãy để tôi làm rõ những điều này cho những người có quan
niệm sai lầm về công nghệ, giải trí và thế giới game của Việt Nam.
1. Sao chép luôn luôn xảy ra và đó không phải là lý do cho sự thành công
Có nhiều bài viết bằng tiếng Anh - và đặc biệt bằng tiếng Việt - về
việc Đồng sao chép Piou Piou và Nintendo đối với Flappy Bird. Phản ứng
của tôi là: ngay cả khi anh ta đã sao chép tất cả yếu tố từ các trò chơi
khác nhau, vậy thì đã sao? Facebook có phải là mạng xã hội đầu tiên?
Gangnam có phải là bài hát đầu tiên có màn nhảy mùa vui nhộn? IPhone là
điện thoại thông minh đầu tiên trên thế giới?
Và nếu bạn quy thành công của Đồng là do bởi đã sao chép các đường
ống màu xanh lá cây từ trò Super Mario của công ty Nintendo, lại càng
ngớ ngẩn hơn nữa. Hãy để tôi hỏi bạn điều này, có phải vì các đường ống
màu xanh lá cây đó mọi người mới chơi Flappy Bird? Không. Điểm chính
thường được đề cập trong các bài viết phê bình về Flappy Bird là độ khó
của nó. Thậm chí video lan truyền nhất về Flappy Bird cũng không nói gì
về những chiếc ống. Ngay cả Nintendo cũng đã phủ nhận công khai là sẽ
không đưa ra bất kỳ khiếu kiện nào. Tất cả do bởi độ khó của Flappy Bird
khiến người chơi phát rồ. Và điều này nhấn mạnh điều gì khác khá là thú
vị…
2. Không dễ sao chép Flappy Bird
Cho đến nay, có ít nhất mười bản nhái theo Flappy Bird trên iOS và
Android và chúng đang bắt đầu leo lên các bảng xếp hạng, nhưng nếu bạn
là một game thủ như tôi, bạn sẽ thấy ngay sự khác biệt trong chất lượng.
Trước hết, đồ họa của các bản nhái ấy đơn giản không đẹp bằng Flappy
Bird, mà còn là một sự mỉa mai, mà Flappy Bird là một trò chơi đã tạo
nên một xu hướng mang trở lại phong cách đồ họa retro trở lại gameplay
dạng “hình khối” (pixilated).
Thứ hai, các bài đánh giá đã mang lại một hình ảnh quá rõ ràng. Sau
hàng trăm ngàn đánh giá, Flappy Bird vẫn duy trì ở mức bốn sao. Đó
không phải là một thành tích dễ dàng. Tất cả các phiên bản làm nhái thậm
chí không thể leo lên nổi ba sao sau hàng ngàn đánh giá. Thứ ba và quan
trọng nhất, tính chất vật lý của các trò chơi đó không tạo cảm giác
thực, các chuyến bay không quá khó khăn và có kiểu “trừng phạt” như
trong Flappy Bird. Ví dụ, Fly Birdie, bản sao rõ ràng nhất, với nền nhạc
sến sùa và hình tượng con chim màu nâu cực kì xấu xí, là một trò rất dễ
chơi. Ironpants, một trong các bản nhái lại đầu tiên, cũng tương đối dễ
chơi so với Flappy Bird. Điều này làm chúng ta hiểu hơn về sự am hiểu
của người sáng tạo Flappy Bird, người sáng lập. GEARS.
3. Nguyễn Hà Đông là người có nguyên tắc và niềm đam mê
Thoạt nhìn, Flappy Bird giống như một trò chơi ngớ ngẩn vui nhộn
mà bất cứ ai cũng có thể làm và có lẽ chỉ mất một ít thời gian để tạo
mã. Nhưng đó không phải là điểm nói đến ở đây. Thực tế là Đồng đã tính
toán và quyết định rằng Flappy Bird sẽ có một lực hấp dẫn mạnh hơn các
trò chơi tương tự khác. Vì dụ như trò Temple Run, các nhà thiết kế trò
chơi đã quyết định một tiền đề là họ muốn các game thủ tận hưởng nhiều
thời gian nhất có thể trong một hành trình hoàn chỉnh. Mục đích là để
chạy và nhảy nhằm có được một số điểm lớn hơn từ một hành trình dài.
Thật vậy, Flappy Bird cũng muốn điều tương tự, nhưng Đồng Nguyễn đưa ra
nguyên tắc, "Không, chúng ta hãy làm điều đó một cách khó khăn thực sự."
Điều này sẽ dễ nhận biết hơn khi bạn nhìn vào nhiều chức năng đi kèm
như của Temple Run. Trước khi trận đấu ném bạn một cái gì đó khó khăn
hơn, có một chuỗi dài thời gian rất dễ dàng. Nó khuyến khích bạn thu
thập những hiện vật khác nhau để nâng cao hoặc làm cho trò chơi thêm hấp
dẫn – và cũng để thuyết phục bạn lựa chọn mua in-app-purchase [2].
Nhưng Flappy Bird thì đơn giản. Một là thắng hoặc thua. Chỉ có thể. Và
hóa ra lại trở thành một trong những khía cạnh lan rộng nhất của trò
này.
Do đó, nhìn một cách tổng thể nếu cho rằng Flappy Bird gặp may là
không đúng. Đừng đánh giá thấp sự đơn giản của nó. Đơn giản là sự tinh
tế tột bậc.
4. Sự giới hạn dẫn đến vẻ đẹp
Hãy nhìn sâu hơn vào sự đơn giản và lý giải tại sao nó hoạt động.
Fries ed, đồng tác giả Xbox, đã đi sâu vào vấn đề này tại sự kiện BTIC ở
Việt Nam vào năm 2012. Ông lưu ý rằng giao diện các trò chơi nhìn chung
là tương tự nhau. Một ví dụ tuyệt vời cho điều này là sự ra đời hàng
loạt các trò “Tay súng thiện xạ” (first-person shooters). Hãy thử đối
chiếu điều này với các loại trò chơi xuất phát từ Atari và các trò chơi
của Nintendo, từ Pong cho đến Tetris. Fries Ed cho rằng sự giới hạn
trong các giao diện game “cổ” dẫn đến sự đa dạng tuyệt vời và vẻ đẹp của
trò chơi. Bằng cách tự tạo cho mình một sự giới hạn nhân tạo, các nhà
thiết kế trò chơi buộc phải khám phá các lựa chọn khác và khả năng của
trò chơi. Điều này dẫn đến sự sáng tạo hơn trong các trò chơi. Đây là
chính xác những gì flappy Bird đã làm. Đừng đánh giá thấp điều đó.
5. Đó là một trò chơi có nội dung, không phải là một trò chơi công nghệ
Dù Flappy Bird có đặc trưng nổi bật là giới hạn hay đơn giản, điều quan trọng cần lưu ý nó đứng đâu trong ngành công nghiệp.
Sẽ thật ngớ ngẩn nếu so sánh Flappy Bird với Facebook, Apple và các
công ty công nghệ cao khác; thế nhưng đó lại là những gì mà một số
phương tiện truyền thông của Việt Nam đã và đang làm. Về cơ bản, Flappy
Bird là một trò chơi có nội dung. Điều đó có nghĩa sẽ thích hợp hơn nếu
so sánh Flappy Bird với Gangnam Style của Psy, những video lan truyền,
và rõ ràng nhất là trò Angry Birds và Clash của Clans. Vâng, có một chút
may mắn trong tình huống này. Rõ ràng, từ các tweet [3] của Đồng, anh
không mong đợi sự nổi tiếng và tiền bạc. Đồng đưa ra một vài lý thuyết
về các trò chơi nên có, và anh ta đã thực hiện quan niệm đó trong tất cả
các trò chơi của mình. Tương tự như Rovio, người đã thất bại hơn 50 lần
trước khi tạo được một trò chơi nổi tiếng khắp toàn cầu. Với mỗi thành
công của Flappy Bird, có hàng ngàn nếu không nói là hàng triệu người
chưa bao giờ làm điều đó. Hiện giờ Rovio đang có lợi thế khi có một công
ty lớn và đội ngũ làm việc đằng sau Angry Birds. Họ có thể xây dựng một
đặc quyền với thú nhồi bông, phim hoạt hình, và một loạt các sản phẩm
sau đó để tiếp tục tạo ra lợi nhuận.
Có nghĩa là đôi khi bạn tạo được một “hit”, bạn thu về rất nhiều
tiền và người sử dụng ở lần đầu tiên, và sau đó bạn biến mất. Có thể sau
khi cái hit đầu tiên ấy bạn không thể tạo một cái hit nào khác. Điều
này được biết đến nhiều trong ngành công nghiệp âm nhạc, đến nỗi thậm
chí có một danh sách mô tả những người chỉ tạo ra một cái hit trong đời.
Flappy Bird là một “hit”, nhưng. Gears có thể sản xuất thêm các trò
chơi hơn ăn khách trên toàn cầu hay không? Đó là vấn đề. Thậm chí Psy,
người có bài hát ăn khách nhất trên Youtube mà chúng ta đã chứng kiến,
vẫn chưa thể tái tạo thành công thêm một lần nữa. Nhưng điều đó không có
nghĩa là hoàn toàn chỉ là ăn may - anh ấy đã có nguyên tắc để làm cho
nó xảy ra.
6. Các nhà đầu tư mạo hiểm thường không đầu từ vào game
Do bản chất chất của game là dựa vào hit, nên khó có thể gây chú ý,
nhận được tài trợ từ các nhà đầu tư vào các công ty game càng khó hơn.
Tôi đã có dịp nói chuyện với các nhà đầu tư mạo hiểm ở Việt Nam, nhìn
chung họ rất cảnh giác khi đầu tư vào công ty game, đặc biệt là các game
thủ độc lập, vì không có gì đảm bảo rằng nó sẽ trở nên lớn mạnh và kiếm
ra tiền. Nhưng sẽ bền vững hơn nếu đầu tư vào ngành thương mại điện tử,
logistics, và các công ty sản xuất có mô hình kinh doanh bền vững và có
thể kéo dài kinh danh trong nhiều năm.
Thay vào đó, các nhà đầu tư sẽ chọn đầu tư cho một platform có thể
thu hút người dùng, tạo ra nội dung hoặc cung cấp dịch vụ cho người sử
dụng, hơn là vào một trò chơi chỉ có thể được phổ biến trong một khoảng
thời gian ngắn rồi sau đó biến mất.
7. Flappy chim thành công không nhất thiết bởi vì nó là sản phẩm của người Việt
Mặc dù, tôi tin rằng người Việt Nam có quyền tự hào về sự nổi lên
của Flappy Bird, nhưng Flappy Bird trở nên ăn khách không phải do người
phát triển là người Việt Nam. Bằng nhiều cách, Flappy Bird là một hiện
tượng lạ thường trên toàn thế giới, chứ không chỉ một hiện tượng lạ của
Việt Nam. Nói cách khác, một số người nhìn vào Flappy Bird như là dấu
hiệu để có thể tin tưởng Việt Nam sẽ là nơi sẽ tạo ra một nguồn lập
trình viên và nhà thiết kế trò chơi tuyệt vời, nhưng đó là điều không
chắc chắn trong một tương lai dài hạn.
Ngành công nghiệp game của Phần Lan đã nở rộ sau làn sóng của Rovio
và Supercell, nhưng chúng ta chỉ thấy điều đó sau khi hai hãng đã liên
tục phát hành các tựa game mạnh mẽ. Ngược lại, thành công của Đồng phần
lớn diễn ra trong sự cô lập. Anh là nhà phát triển và người thiết kế duy
nhất của. Gears. Nhiều người trong các công ty khởi nghiệp và cộng đồng
game ở Việt Nam không biết đến anh ấy cho đến khi anh ấy nổi tiếng
trong thời gian gần đây.
Chỉ khi nào chúng ta nhìn thấy sự thành công khác của Việt Nam trên
vũ đài thế giới, người dân Việt mới thực sự có đủ tự tin để nói rằng
Việt Nam là quốc gia có thể tung ra những trò chơi tuyệt vời. Nếu chưa
đến thời điểm đó, những nhận định kia chỉ là tự mãn. Nếu bạn không tin
tôi, vậy hãy cho tôi biết, ngoài Flappy Bird của Đồng Nguyễn ra còn có
cái nào khác biệt như thế nữa không?
8. . Gears đã tiên phong trong thể loại mới mà sẽ truyền cảm hứng cho tất cả các công ty mới khác
Rõ ràng, sự thành công của Flappy Bird không thể bị bỏ qua và cộng
đồng thiết kế trò chơi trên thế giới đang nghiên cứu nó một cách cẩn
thận. Sự thành công này đã chỉ ra một số điều mới về game mà các công ty
phát triển lớn và có ảnh hưởng đã không chú ý tới. Các yếu tố về sự đơn
giản, sự trừng phạt khó khăn, đồ họa mang phong cách retro, không có
cấp độ, và sự truyền bá nhanh chóng sâu rộng, tất cả đều được xem xét
chặt chẽ và không có gì phải nghi ngờ về việc sắp tới đây chúng ta sẽ
bắt đầu thấy nhiều trò chơi kiểu như thế sẽ xuất hiện. Bây giờ, nó đã
trở thành một thể loại game mới.
9. Ném Đá là một hành động rên rỉ và chưa trưởng thành
Có hai phe tranh luận về chủ đề này trong số người sử dụng Facebook ở
Việt Nam. Một bên là những người tự hào rằng Flappy Bird đến từ Việt
Nam và đang ăn mừng cho sự thành công lan rộng của nó, thậm chí so sánh
nó với Psy hoặc Justin Bieber. Phe kia là một nhóm căm ghét những gì
Flappy Bird đạt được và cho rằng người phát triển không xứng đáng với
thành công của mình.
Những gì mà nhóm thứ hai đang làm ở Việt Nam gọi là “ném đá”. Có
nghĩa là chỉ trích hoặc phàn nàn về một cái gì đó mà không lý luận thấu
đáo. Tôi đã đề cập điều này trước đó trong một bài viết của mình về việc
phát triển công ty khởi nghiệp ở Việt Nam. Nhưng vấn đề là ném đá là
một việc thiếu cơ sở, hoàn toàn không sáng tạo, trẻ con, và nó đang trở
nên lỗi thời. Ném đá thì quá dễ dàng; vì nó đòi hỏi không cần phải suy
nghĩ. Thay vì rên rỉ, hãy nhìn kỹ vào lý do tại sao anh ấy thành công và
xem xét các yếu tố khiến cho nó trở thành sản phẩm “bom tấn” như thế.
10. Phương tiện truyền thông Việt Nam cũng hoàn toàn bỏ qua sự nổi lên của Twitter
Trong toàn bộ sự việc này, điều khiến tôi thú vị là chuyện Đồng chuyện trò với thế giới trên Twistter. Đồng đã không làm điều đó trên blog, hay Facebook, hoặc thậm chí trên trang web chính mình (.Gears). Thật là mỉa mai, khi Việt Nam được cho là quốc gia mà Facebook phát triển nhanh nhất trên toàn thế giới, từ 12 triệu người sử dụng vào tháng 3 năm 2013 đến hơn 20 triệu người sử dụng Facebook vào tháng trước. Cùng thời gian đó, vẫn chưa có một sự chuyển dịch mạnh mẽ lên Twitter ở Việt Nam.
Trong toàn bộ sự việc này, điều khiến tôi thú vị là chuyện Đồng chuyện trò với thế giới trên Twistter. Đồng đã không làm điều đó trên blog, hay Facebook, hoặc thậm chí trên trang web chính mình (.Gears). Thật là mỉa mai, khi Việt Nam được cho là quốc gia mà Facebook phát triển nhanh nhất trên toàn thế giới, từ 12 triệu người sử dụng vào tháng 3 năm 2013 đến hơn 20 triệu người sử dụng Facebook vào tháng trước. Cùng thời gian đó, vẫn chưa có một sự chuyển dịch mạnh mẽ lên Twitter ở Việt Nam.
Facebook chiếm 60 phần trăm trong tổng số người dùng Internet ở
Việt Nam, Twitter lại ngày càng co hẹp lại với mức dưới 20 phần trăm.
Nhưng người Việt Nam nổi tiếng nhất hiện nay lại sử dụng Twitter. Điều
này hoàn toàn không được đề cập trong các phương tiện truyền thông Việt
Nam. Thật ra, họ có trích dẫn nội dung từ các tweet của Đồng, nhưng việc
một người nổi tiếng Việt Nam sử dụng Twitter để truyền thông như thế là
hoàn toàn mới lạ. Liệu sắp tới đây số người sử dụng Twitter ở Việt Nam
có tăng hơn?
Đã đến lúc vỗ cánh bay đi
Giờ đây Flappy Bird đã ra khỏi các cửa hàng ứng dụng - mặc dù tất
nhiên sẽ rất dễ cài đặt trên bất kỳ điện thoại Android nào nếu bạn tìm
thấy file ' ‘.apk’. Nhưng nếu trên iOS thì không dễ. Ai biết được khi
nào nhà phát triển sẽ phát hành một trò chơi khác hoặc liệu Flappy
Flappy Bird có trở lại giá của các cửa hàng ứng dụng.
Cập nhật:. Mặc dù. Gears đã gỡ Flappy Bird xuống, những.Gears vừa cập nhật hai trò chơi khác là: Shuriken Block và Soccer Ball Juggling.
Hiện đang có một tiêu đề cực kì thu hút là việc rao bán iPhone cũ
với giá hàng ngàn đô la, chỉ vì chiếc iPhone đó đã cài đặt sẵn trò chơi
này và đã có một sự tấn công dữ dội vào các game ăn theo và làm nhái.
Chúng ta nhận thấy rằng các phương tiện truyền thông đang đòi hỏi
vào các nhà phát triển game độc lập như là tiềm năng của đất nước. Tất
nhiên, ngành game đã khá đứng vững tại Việt Nam. Hãy nhớ rằng Việt Nam
có một thâm niên kéo dài cả thập kỷ trong ngành công nghiệp game, và
công ty công nghệ lớn nhất của quốc gia là VNG, nổi tiếng giàu lên bằng
việc cấp phép một trò chơi phổ biến từ Trung Quốc. Cộng với các hãng
game nhỏ như GlassEgg, Colorbox, Divmob, iWin tại Việt Nam, và thậm
chí Gameloft cũng có một studio chi nhánh ở Việt Nam. Đứng đầu trong đó,
có những trang web chơi game chuyên dụng lớn như Gameland.vn và
SohaGame. Do đó, với một ngành công nghiệp đã phát triển có chiều rộng
và chiều sâu như thế, việc xuất hiện một game ăn khách trên toàn cầu là
có khả năng. Vì vậy, tất cả hãy bình tĩnh, tiến về phía trước, và tải
xuống trò chơi tiếp đến của chúng ta.
Bản dịch tại Sài Gòn – 12/2/2014
Nguồn: http://www.techinasia.com/10-misunderstandings-about-flappy-bird/
--------------------
Chú thích của người dịch:
[1] hit: nghĩa là thành công vang dội, gây được tiếng vang làm nhiều người yêu thích.
[2] IAP(In-App Purchase) là một tính năng được tích hợp sẵn trong hầu như những tựa game miễn phí. Tính năng này giúp người chơi có thể bỏ tiền mua vật phẩm trong game sau khi đã nạp thẻ tín dụng.
--------------------
Chú thích của người dịch:
[1] hit: nghĩa là thành công vang dội, gây được tiếng vang làm nhiều người yêu thích.
[2] IAP(In-App Purchase) là một tính năng được tích hợp sẵn trong hầu như những tựa game miễn phí. Tính năng này giúp người chơi có thể bỏ tiền mua vật phẩm trong game sau khi đã nạp thẻ tín dụng.