Phan Châu Thành
Ucraina đang thoát khỏi ách đô hộ của độc tài Nga/Putin, thật đáng
nể và đáng mừng cho đất nước và dân tộc họ. Như nhiều người Việt, tôi
cũng hồi hộp theo dõi tình hình Ucraina bắt đầu từ quảng trường Độc Lập
tại Kiev, và hân hoan trong lòng (và reo hò lên với bạn bè, người thân)
khi thấy họ hạ bệ được tên độc tài “con” bám chân tên độc tài "bố" lân bang, và bắt đầu bước lên con đường đến dân chủ đích thực, đến Thịnh Vượng cho đất nước và dân tộc Ucraina.
Bài học rút ra từ đây là gì cho người Việt? Tương quan văn hóa và dân
chủ của Ucraina-Nga giống tương quan Việt Việt Nam-Trung Quốc có phải
là điều quyết định?
Không. Đúng là có giống nhau, rất rõ ràng và không thể phủ nhận, như
ai cũng có thể nhìn ra, như trong bài này và rất nhiều bài viết khác
trên mạng, trên gần 1 nghìn đài báo của đảng. Nhưng theo tôi, đó không
phải yếu tố quyết định để chúng ta – người Việt - đặc biệt quan tâm sự
kiện Ucraina hôm nay. Vì đó là những mối tương quan lệ thuộc. Ucraina đã
bị lệ thuộc Nga hầu như hoàn toàn và toàn diện về văn hóa, lịch sử, địa
lý, kinh tế, và cả chút "ý thức hệ" hay tàn dư văn hóa xã hội của cộng sản Liên xô cũ...
Vậy tại sao chúng ta cứ nhìn cái giống nhau đó, và để làm gì? Vì Việt
Nam cũng đang lệ thuộc TQ toàn diện như thế. Và để chúng ta hy vọng sự
kiện tương tự cũng sẽ diễn ra ở Việt Nam và cũng sẽ đem lại kết quả
tương tự?... Đó sẽ là một hy vọng hão huyền lớn.
Để người Việt học được từ sự kiện Ucraina trên thì còn phải và trước
hết phải nhìn ra sự khác biệt (điều làm chúng ta chưa được như họ) trong
mối tương quan lịch sử-văn hóa đó, để mà vượt qua ràng buộc của sự
tương quan. Tôi gọi những sự khác biệt đó là mối tương quan độc lập
trong văn hóa, lịch sử của các dân tộc. Chính sự độc lập mới là động cơ
phát triển đến thịnh vượng bền vững của các dân tộc.
Khác biệt đầu tiên đó là văn hóa của bản thân các chủ thể trong mối
tương quan. Đó là độc tài Nga/Putin rất khác bá quyền Tàu với đảng CSTQ.
Họ chưa phải dân chủ nhưng họ không đối lập dân chủ hoàn toàn, và họ đã
thể hiện điều đó qua phản ứng khá đúng mực (ít nhất về bên ngoài) với
Ucraina mấy tháng qua. Và đó là, dân tộc và văn hóa Ucraina cũng khác
người Nga và văn hóa Nga rất nhiều và gần với người Balan, người Séc,
Slovenia, Litva, các nước Nam tư cũ... hơn (ví dụ: các ngôn ngữ Ucraina
và Polska, Séc, Slovenia và Nam Tư cũ... giống nhau đến trên 90% và khác
hẳn tiếng Nga về cách viết – họ có ký tự latinh, và cách phát âm nhiều
phụ âm..., dù chúng cũng được xép vào hệ Slavơ...).
Như vậy, ngôn ngữ là cốt lõi văn hóa thì họ đã hướng Tây ngay từ gốc
gác ngàn năm nay rồi. Mà hôm nay, các nước Balan, Séc, Slovakia và Nam
Tư cũ đã thoát Nga, vào EU và đạt thịnh vượng toàn diện mà về kinh tế
đều gấp 3-4 lần Ucraina... Đó là là những gì bè lũ Putin và Ianukovich
không thể bịt mắt 35 triệu người Ucraina bằng những cú lừa kiểu "15 tỷ đô tài trợ của Nga"
được nữa. Đối với người Ucraina, họ có quá nhiều hình mẫu thành công
với EU và phương Tây dân chủ ngay bên cạnh để học hỏi, tin tưởng và kiên
quyết đi theo. Đó là sự khác biệt cơ bản bên trong văn hóa của người
Ucraina với người Nga mà người ngoài nên biết để hiểu được sự kiện Kiev
tất yếu vừa qua. Họ chỉ trở về theo đúng cái nôi văn hóa đích thực của
mình.
Sự khác biệt bên trong và bản chất đó của Ucraina với Nga chỉ có thể
được nhận biết khi bạn đến sống ít nhiều và chân thành tìm hiểu trực
tiếp con người và văn hóa các dân tộc được coi là Slave đó, thấm nhuần
và yêu quí những ngôn ngữ Slave nhưng lại “chống” Nga đó của
họ. Đừng mặc nhiên coi họ giống người Nga, vì như thế chúng ta sẽ chỉ
thấy Ucraina là một phần của đế chế Nga Slave. Thời sinh viên học ở
Balan tôi sang Minsk (thủ đô Belarus hôm nay) và Kiev chơi, và cảm thấy
mình vẫn gần với Varsava hơn với Moscva nhiều mà khó diễn tả được.
Như vậy, người Việt chúng ta không có anh em ruột thịt hay hình mẫu
thành công xung quanh mình (trong ASEAN) cùng gốc gác cộng sản, như
Ucraina trong EU, để có hướng tách ra khỏi Tàu như Ucraina tách ra khỏi
Nga. Chúng ta (thực ra là "đảng ta") đã tự bịt hết các cánh cửa đến với ASEAN và thế giới, chỉ để ngỏ một cửa phía bắc, và dân ta cũng "chịu vậy thôi"...
Còn sự khác biệt bên ngoài vốn lại là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến
sự kiện Ucraina vừa qua, đó là sự khác biệt kinh tế và tư duy kinh tế
của dân tộc Ucraina sơ với người Nga, thì càng không ai nhắc đến.
Về tư duy, giống như người Balan, Séc, Sloven... người Ucraina từ
hàng nghìn năm nay thích và giỏi trong giao thương kinh tế với phương
Tây (Tây Âu), và như phương Tây họ luôn coi nước Nga của Sa Hoàng là
vùng trắng kinh tế, là "vùng sâu vùng xa", và coi người Nga như dân tộc không biết làm kinh tế, chỉ biết khai "phá"
tài nguyên phong phú hầu như vô tận phía sau dãy Ural để quí tộc Nga
sống hoang phí (dân Nga thì càng khổ dù đất nước giàu có hơn Butan hay
Brunei..). Người Ucraina còn rất giỏi canh tác nông nghiệp và coi tác
đất là tấc vàng, và châu thổ sông Volga của họ là vựa lúa mì của Châu
Âu, còn các thành phố của họ là các tiểu Paris, tiểu châu Âu (tức là
nước Nga không phải châu Âu...) và Ucraina luôn là một của ngõ ra thế
giới văn minh thịnh vượng của nước Nga (bên cạnh của ngõ Balan). Tóm
lại, họ luôn luôn thịnh vượng hơn hẳn người Nga từ hàng nghìn năm nay.
Họ như là thuộc đẳng cấp kinh tế văn hóa khác, luôn cao hơn hay đi trước
người Nga…
Và với tư duy gốc và truyền thống kinh tế như thế, hôm nay họ có gì?
Nền kinh tế Ucraina đã tụt hậu sau hầu như toàn bộ châu Âu, thua xa các
thành viên EU, và thua xa cả nước Nga! Đau xót hơn nữa, nền kinh tế ọp
ẹp và thối nát của họ hôm nay bị người Nga và người Ucraina gốc Nga,
thân Nga thống trị hoàn toàn.
Ngày hôm nay, dù họ đã được dùng ngôn ngữ Ucraina của mình là chính
ngữ quốc gia, nhưng không ai có thể làm kinh tế ở Ucraina thành công nếu
không... giỏi tiếng Nga, và tỏ ra thân Nga! Tôi đã ngỡ ngàng nhận ra
điều đó (trong một dịp đi công tác Ucraina sau cách mạng Cam của họ:
những đối tác U của chúng tôi thích nói tiêng Nga với chúng tôi hơn
tiếng U là tiếng của họ…), và cũng hiểu ra tại sao người Việt ở Ucraina "thành công" về kinh tế thế, để rồi họ về nước "thành công" với các nhóm lợi ích của cộng sản Việt Nam!
Kinh tế Việt Nam hôm nay cũng lụn bại và bị phụ thuộc Trung Quốc hoàn
toàn. Đó vẫn là điểm giống nhau của tương quan lệ thuộc. Điều nguy hiểm
là chúng ta không có tư duy kinh tế độc lập và khác người Tàu như người
Ucraina có khác - với người Nga. Chúng ta không có tư duy kinh tế độc
lập, lại có tư duy kinh tế bị "định hướng" Tàu nặng nề từ trong
đảng CSVN và áp đặt bằng vũ lực vào cả nền kinh tế và cuộc sống của
từng người dân. Chúng ta kinh doanh giống người Tàu đang làm là không
coi trọng chữ tín, gian dối về chất lượng và khai thác mà không bảo vệ
môi trường sống của mình… Tất cả những trò lừa đảo, gian dối một cách
độc ác trong kinh doanh của người Tàu được chúng ta mang về và áp dụng
hoàn hảo ở Việt Nam, từ các loại thực phẩm và dược phẩm giả độc hại đến
mọi loại hàng hóa giả khác của Tàu đều được thị trường Việt chấp nhận vì
chính phủ CSVN sợ họ hơn sợ Tổ tiên và im re...
Tôi nghĩ, nhờ có hai sự khác biệt và độc lập trên về văn hóa lịch sử
và tư duy kinh tế, lại có tấm gương và sự hỗ trợ tinh thần của tất cả
các nước anh em Slave khác và của EU, mà người Ucraina có đủ động lực và
sức mạnh để lật đổ chế độ thân Nga của Ianukovich, xích lại gần phương
Tây. Sự lụn bại kinh tế và tham nhũng tột cùng, luôn là bản chất của độc
tài, như ở Ucraina - thì ở Việt Nam hôm nay đã có, cũng chỉ là những
giọt nước tràn ly, là những cái cớ xác định thời điểm của sự thay đổi
tất yếu mà thôi.
Lịch sử không phải ngẫu nhiên: Họ đã bắt đầu tất cả trên Quảng trường Độc Lập của họ!
Trở về với câu hỏi đầu tôi đặt ra trên, người Việt nên học gì từ
Ucraina hôm nay? Đó là, hãy bảo vệ và khai thác sức mạnh từ sự khác biệt
và độc lập về văn hóa ngàn năm nay của người Việt so với người Tàu mà
chúng ta có cũng rất sâu đậm như/hơn người Ucraina đối với Nga (điều mà
hai đảng cộng sản Trung-Việt đang muốn xóa nhòa bằng chính sách 4 tương
đồng của họ Tập).
Và đó là, cần có và áp dụng tư duy kinh tế độc lập (không định hướng)
của cha ông ngàn đời nay là bám ruộng và bám biển nhưng không bao giờ
đóng tàu đi buôn với phương Bắc (trừ việc luôn chuẩn bị quân thủy-bộ
đánh giặc phương Bắc để bảo vệ chính cánh đồng, sông lạch của mình). Cha
ông ta chỉ có một hướng để đi đến thịnh vượng là vượt về Nam, đó là
thoát Bắc, đó cũng chính là tên nước tên dân tộc Việt chúng ta.
Và tiếp theo là, độc lập chính là cần xích lại gần và học hỏi từ
những người anh em dân chủ hay đang đi đến độc lập và dân chủ trong
ASEAN của chúng ta, chứ không phải là công cụ của Trung Quốc nằm trong
và chống lại ASEAN như đảng CSVN đang làm. Các Cụ Tổ tiên ta đã dạy, “Bán anh em xa” (như Nga) và “Mua láng giềng gần”
như ASEAN, Đông Á, Úc châu... Đoàn kết với ASEAN chúng ta có sự hỗ trợ
của cả thế giới, trong đó có Mỹ và EU! Đó cũng là bài thứ ba chúng ta
nên học từ Ucraina.
Cả ba con đường thoát Tàu trên của dân tộc ta chính quyền CSVN đều
đang cố tình hủy hoại có hệ thống, nhưng họ cuối cũng cũng sẽ thất bại,
vì ba con đường đó là xu thế lịch sử không thể đảo ngược.
Chỉ có điều, nếu chúng ta ý thức được điều đó, nhận ra rõ ràng và chủ
động bước lên con đường đó, như dân tộc Ucraina đã nhận ra và hành
dộng, thì chúng ta sẽ sớm đến với dân chủ và thịnh vượng hơn. Chúng ta
chỉ xứng đáng với những gì chúng ta làm được, giành lại được cho mình,
bằng hành động, không phải bằng hy vọng. Còn nếu chúng ta không nhận ra
và bước lên con đường đó, lịch sử dân tộc ta và thời đại này cũng sẽ “ném”
chúng ta – đất nước ta lên con đường đó, với những cái giá phải trả
chắc chắn là lớn hơn rất nhiều so với Ucraina hôm nay, về Con người, tài
lực và thời gian.
Vậy nên, đừng hy vọng rằng chúng ta sẽ có cuộc cách mạng dân chủ như ở Ucraina chỉ vì chúng ta "giống" Ucraina và Nga “giống”
TQ. Nếu chúng ta không biết Dân chủ và Thịnh vượng có gốc gác từ đâu –
đó là từ sự Độc Lập tinh thần trong văn hóa và tư duy kinh tế xã hội, và
không sẵn sàng chấp nhận trả giá bằng hành động để cho những giá trị
gốc rễ đó nảy mầm và phát triển, như người Ucraina đã và đang làm, thì
dân tộc ta mãi mãi chỉ là dân tộc giàu trí tưởng bở, là dạng con mồi
ngon hiền của các bè lũ siêu lừa-siêu ác-siêu tham như cộng sản Việt Nam
hôm nay.
Còn nữa, tôi không nói là cộng sản siêu ngu (họ chỉ siêu ngu trên hai
lĩnh vực văn hóa và kinh tế thôi, vì bị cái siêu ác và siêu tham bịt
mắt rồi – do đảng của họ sinh ra từ sự nô lệ hoàn toàn về tinh thần và
tư tưởng cho cái gọi là chủ nghĩa cộng sản rồi). Còn về lừa bịp và trị
xã hội tàn ác và hiệu quả thì họ là đỉnh cao nhân loại. Cả các trại tập
trung với các lò hơi ngạt của Hítle cũng phải chào thua, vì nạn nhân của
Hitle không phải khấu đầu biết ơn chế độ phát xít muôn đời như nạn nhân
cộng sản - phải "biết ơn và tự nguyện hy sinh cả những đời sau" cho chủ nghĩa cộng sản!
Qua sự kiện Ucraina họ - CSVN sẽ "rút ra ngay" những bài học
cho mình, và sẽ càng siết chặt hơn các gọng kìm tàn ác vô nhân (hữu
hình và vô hình) trên cổ người dân Việt, như họ đã làm từ 1990 sau khi
bức tường Berlin sụp đổ và sau lễ quì phục CSTQ ở Thành Đô đến nay. Có
nghĩa là, nhân dân Việt Nam yêu dân chủ và muốn có cuộc sống thịnh vượng
sẽ có những ngày tới khó khăn hơn sau sự kiện Ucraina - với sự đàn áp
dân chủ của CSVN chắc chắn khốc liệt hơn nhiều... Con thú ác đã bắt đầu
hoảng loạn, như và nguy hiểm hơn chó dại. Họ - CSVN đã không có khả năng
suy nghĩ nữa, vì đang quá hoảng sợ cho số phận tất yếu phải chết của
“đảng ta”.
Nhưng đó cũng chính là cách họ sẽ đẩy nhanh hơn quá trình “đảng ta” và “chế độ ta” đi đến cái chết tất yếu đó, như đã xảy ra ở Ucraina vậy. Lần tới sẽ là Việt Nam. Câu trả lời cho câu hỏi “Khi nào?” và “Như thế nào?” đang nằm trong hành động tương lai của hơn 90 triệu người Việt khắp năm châu.
Tôi hồi hợp mong chờ và chuẩn bị sẵn sàng để tham gia! Vì Dân chủ cho Đất nước Việt Nam!
AHUA!PCT
