Năm học lớp nhì trường làng, tức lớp hai trường tỉnh, vừa học thông mặt chữ, ê a đọc Quốc văn Giáo khoa thư:
“ Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”
Núi Thái Sơn ở đâu không biết, chỉ biết là công cha cao như núi. Nguồn nước từ đâu cũng không hay, chỉ biết lòng thương của mẹ ngọt ngào như nước Mội Thầy Thơ trong vắt.
Đó là lòng hiểu để trong gia đình. Khi ra ngoài xã hội thì phải biết thương người như thể thương thân:
“ Thấy người hoạn nạnthì thương,
Thấy người tàn tật lại càng trông nom. Thấy người già yếu ốm mòn,
Thuốc thang cứu giúp, cháo cơm đỡ đần.”
Thấy người tàn tật lại càng trông nom. Thấy người già yếu ốm mòn,
Thuốc thang cứu giúp, cháo cơm đỡ đần.”
Ra trường tỉnh, đọc Đại Nam Quốc sử Diễn ca:
“ Bà Trưng quê ở châu Phong,
Giận người tham bạo thù chồng chẳng quên.
Chị em nặng một lời nguyền,
Phất cờ nương tử thay quyền tướng quân.
Ngàn Tây nổi áng phong trần,
Ầm ầm binh mã xuống gần Long biên.
Hồng quần nhẹ bước chinh yên,
Đuổi ngay Tô Định dẹp tan biên thành.
Đô kỳ đóng cõi Mê Linh,
Lĩnh nam riêng một triều đình nước ta. “
Giận người tham bạo thù chồng chẳng quên.
Chị em nặng một lời nguyền,
Phất cờ nương tử thay quyền tướng quân.
Ngàn Tây nổi áng phong trần,
Ầm ầm binh mã xuống gần Long biên.
Hồng quần nhẹ bước chinh yên,
Đuổi ngay Tô Định dẹp tan biên thành.
Đô kỳ đóng cõi Mê Linh,
Lĩnh nam riêng một triều đình nước ta. “
Đôi khi cũng ca ngâm:
“ Ai đấp non sông trường tiền…
Ai kết nên tấm vải hồng…
Xua tan giặc Đông Hán,
Xua tan giặc Đồng Lân “
Ai kết nên tấm vải hồng…
Xua tan giặc Đông Hán,
Xua tan giặc Đồng Lân “
Ngày bãi trường, xem các anh diễn kịch Hội nghị Diên Hồng:
“ Toàn dân nghe chăng?
Sơn hà nguy biến
Hận thù đằng đằng
Biên thùy rung chuyển…
………….
Trước nhục nước nên hòa hay nên chiến?
Quyết chiến!
Thếnước yếu lấy gì lo chiến chinh?
Hy sinh!
Ơn thủy thổ, ơn tấc đất, ngọn rau, phải hết lòng yêu nước, chống xâm lăng. Đó là nghĩa vụ của người traiĐất Việt.
Tôi vừa trích dẫn đôi hàng từ hai tài
liệu căn bản Quốc văn Giáo khoa thư và Đại Nam Quốc sử Diễn ca, tiêu
biểu về nền giáo dục truyền thống quê nhà Việt Nam: Tình yêu thương Gia
đình, tình tự Dân tộc.
Từ đó, các nhà giáo dục Miền Nam dựng lên triết lý giáo dục cho hai nền Cộng Hòa chánh thống như sau đây:
Triết lý giáo dục
Năm1958, dưới thời Bộ trưởng Bộ Quốc gia
Giáo dục Trần Hữu Thế, Việt Nam Cộng hòa nhóm họp Đại hội Giáo dục Quốc
gia (lần I) tại Sài Gòn. Đại hội này quy tụ nhiều phụ huynh học sinh,
thân hào nhân sĩ, học giả, đại diện của quân đội, chính quyền và các tổ
chức quần chúng, đại diện ngành văn hóa và giáo dục các cấp từ tiểu học
đếnđại học, từ phổ thông đến kỹ thuật… Ba nguyên tắc “nhân bản” (humanistic), “dân tộc” (nationalistic),
và “khai phóng” được chính thức hóa ở hội nghị này.[6][7]Đây là những
nguyên tắc làm nền tảng cho triết lý giáo dục của Việt Nam Cộng hòa,
được ghi cụ thể trong tài liệu Những nguyên tắc căn bảndo Bộ Quốc gia Giáo dục ấn hành năm 1959và sau đó trong Hiến pháp Việt Nam Cộng hòa (1967).
- Giáo dục Việt Nam là giáo dục nhân bản. Triết lý nhân bản chủ trương con người có địa vị quan trọng trong thế gian này; lấy con người làm gốc, lấy cuộc sống của con người trong cuộc đời này làm căn bản; xem con người như một cứu cánh chứ không phải như một phương tiện hay công cụ phục vụ cho mục tiêu của bất cứ cá nhân, đảng phái, hay tổ chức nào khác. Triết lý nhân bản chấp nhận có sự khác biệt giữa các cá nhân, nhưng không chấp nhận việc sử dụng sự khác biệt đó để đánh giá con người, và không chấp nhận sự kỳ thị hay phân biệt giàu nghèo, địa phương, tôn giáo, chủng tộc… Với triết lý nhân bản, mọi người có giá trị như nhau và đều có quyền được hưởng những cơ hội đồng đều về giáo dục.
- Giáo dục Việt Nam là giáo dục dân tộc. Giáo dục tôn trọng giá trị truyền thống của dân tộc trong mọi sinh hoạt liên hệ tới gia đình, nghề nghiệp, và quốc gia. Giáo dục phải bảo tồn và phát huy được những tinh hoa hay những truyền thống tốt đẹp của văn hóa dân tộc. Dân tộc tính trong văn hóa cần phải được các thế hệ biết đến, bảo tồn và phát huy, để không bị mất đi hay tan biến trong những nền văn hóa khác.
- Giáo dục Việt Nam là giáo dục khai phóng. Tinh thần dân tộc không nhất thiết phải bảo thủ, không nhất thiết phải đóng cửa. Ngược lại, giáo dục phải mở rộng, tiếp nhận những kiến thức khoa học kỹ thuật tân tiến trên thế giới, tiếp nhận tinh thần dân chủ, phát triển xã hội, giá trị văn hóa nhân loại để góp phần vào việc hiện đại hóa quốc gia và xã hội, làm cho xã hội tiến bộ tiếp cận với văn minh thế giới.[1]
Hiến pháp Đệ nhị VNCH 1967 long trọng qui định:ĐIỀU 11
1- Văn hóa giáo dục phải được đặt vào hàng quốc sách trên căn bản dân tộc, khoa học và nhân bản
2- Một ngân sách thích đáng phải được dành cho việc phát triển văn hóa giáo dục
1- Văn hóa giáo dục phải được đặt vào hàng quốc sách trên căn bản dân tộc, khoa học và nhân bản
2- Một ngân sách thích đáng phải được dành cho việc phát triển văn hóa giáo dục
Tới đây, đáng lẽ kết thúc bài viết được rồi, nhưng chẳng đặng đừng
phải viết thêm một đoạn về cái gọi là nền giáo dục xã nghĩa tồi tệ,
không lèo, không lái, đưa thế hệ trẻViệt Nam vào mê lộ tối tăm!
Ai mà chẳng buồn rầu khi nghe một bé gái thỏ thẻ hỏi ông: “ Ông ơi! Cháuđọc sách học hoài mà không biết hai bà Trưng đánh giặc nào?!”
Ai mà không ngạc nhiên thảng thốt khi nghe thấy, sinh viên tung hê tài liệu về đề cương lịch bay như bươm bướm khi được tin miển thi đề thi lịch sử!
Ai mà chẳng buồn rầu khi nghe một bé gái thỏ thẻ hỏi ông: “ Ông ơi! Cháuđọc sách học hoài mà không biết hai bà Trưng đánh giặc nào?!”
Ai mà không ngạc nhiên thảng thốt khi nghe thấy, sinh viên tung hê tài liệu về đề cương lịch bay như bươm bướm khi được tin miển thi đề thi lịch sử!
Chúng nó, bọn cọng sản phản nước, hại dân chỉ biết cúc cung thần phục
chủTàu đến nổi che dấu lịch sử cho trẻ thơ không biết kẻ thù xâm lăng
đất nước, tàn hại dân tộc là ai.
Chúng nó bịt mắt thanh niên về lịch sử tổ tiên, chỉ dạy một điều vềchém giết sắt máu theo lịch sử đảng: Đánh đâu thắngđó, đánh nhỏ thắng to, đế quốc nào cũng đánh thắng, bất kể xương, máu chất chồng!
Chúng nó bịt mắt thanh niên về lịch sử tổ tiên, chỉ dạy một điều vềchém giết sắt máu theo lịch sử đảng: Đánh đâu thắngđó, đánh nhỏ thắng to, đế quốc nào cũng đánh thắng, bất kể xương, máu chất chồng!
Vì sao mà ra nông nỗi? Là vì lẽ nầy đây:
Triết lý giáo dục
Nền giáo dục Việt Nam dưới chính thể Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam chưa có lời phát biểu rõ ràng và chính thức về triết lý giáo dục của mình. Có người cho rằng Việt Nam cần thiết phải có một triết lý giáo dục và đặt vấnđề là phải chăng “giáo dục [Việt Nam] chưa có một triết lý phù hợp với nhu cầu đổi mới và hội nhập”.[2]
Tháng 9 năm 2007, Học viện Quản lý Giáo dục thuộc BộGiáo dục và Đào tạo Việt Nam tổ chức hội thảo khoa học “Triết lý giáo dục Việt Nam” nhằm tìm câu trả lời cho các câu hỏi: Triết lý giáo dục là gì? Việt Nam đã có triết lý giáo dục chưa? Tại sao triết lý giáo dục lại quan trọng?…[3]Ở hội nghị này, nhiều đại biểu cho rằng nền giáo dục Việt Nam từ trong truyền thống và hiện đại đều có triết lý giáo dục, thể hiện qua những câu như: “Không thầy đố mày làm nên”; “Muốn sang thì bắc cầu kiều, muốn con hay chữ phải yêu mến thầy”; “Học thầy không tày học bạn”; “Tiên học lễ, hậu học văn”; “Học phải đi đôi với hành”; “Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người”; “Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”; v.v… Tuy vậy, theo tường trình của Tạp chí Cộng Sản, hội nghị này vẫn chưa đưa ra được một định nghĩa cụ thể về triết lý giáo dục của Việt Nam.[4]Các bài tường trình của Tạp chí Cộng Sản, và của tạp chí Thông tin Khoa học Xã hội,[5]không nhắc đến triết lý nhân bản, dân tộc, và khai phóng từng tồn tại ở miền Nam Việt Nam từ năm 1955đến 1975.
Triết lý giáo dục
Nền giáo dục Việt Nam dưới chính thể Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam chưa có lời phát biểu rõ ràng và chính thức về triết lý giáo dục của mình. Có người cho rằng Việt Nam cần thiết phải có một triết lý giáo dục và đặt vấnđề là phải chăng “giáo dục [Việt Nam] chưa có một triết lý phù hợp với nhu cầu đổi mới và hội nhập”.[2]
Tháng 9 năm 2007, Học viện Quản lý Giáo dục thuộc BộGiáo dục và Đào tạo Việt Nam tổ chức hội thảo khoa học “Triết lý giáo dục Việt Nam” nhằm tìm câu trả lời cho các câu hỏi: Triết lý giáo dục là gì? Việt Nam đã có triết lý giáo dục chưa? Tại sao triết lý giáo dục lại quan trọng?…[3]Ở hội nghị này, nhiều đại biểu cho rằng nền giáo dục Việt Nam từ trong truyền thống và hiện đại đều có triết lý giáo dục, thể hiện qua những câu như: “Không thầy đố mày làm nên”; “Muốn sang thì bắc cầu kiều, muốn con hay chữ phải yêu mến thầy”; “Học thầy không tày học bạn”; “Tiên học lễ, hậu học văn”; “Học phải đi đôi với hành”; “Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người”; “Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”; v.v… Tuy vậy, theo tường trình của Tạp chí Cộng Sản, hội nghị này vẫn chưa đưa ra được một định nghĩa cụ thể về triết lý giáo dục của Việt Nam.[4]Các bài tường trình của Tạp chí Cộng Sản, và của tạp chí Thông tin Khoa học Xã hội,[5]không nhắc đến triết lý nhân bản, dân tộc, và khai phóng từng tồn tại ở miền Nam Việt Nam từ năm 1955đến 1975.
Hởi ơi! Giáo dục mà không có nguyên lý dẫn đường thì cũng giống như
con thuyền không lái. Cho nên thế hệ trẻ hồ chí mén đâu có biết con
đường nào khác ngoài “ con đường bi đát, bác đi.”
Con đường đó đi đến mục tiêu nầy đây:
Mục tiêu giáo dục
Mục tiêu phấn đấu chung của cơ sở giáo dục đại học và cao đẳng củaViệt Nam làthực hiện nghiêm túc Nghị quyết 142 của Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam.Nghị quyết này chỉ rõ những mục tiêu giáo dục như sau:
Mục tiêu giáo dục
Mục tiêu phấn đấu chung của cơ sở giáo dục đại học và cao đẳng củaViệt Nam làthực hiện nghiêm túc Nghị quyết 142 của Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam.Nghị quyết này chỉ rõ những mục tiêu giáo dục như sau:
“… Xây dựng cho được một độ ngũ cán bộ
khoa học, kỹ thuật và quản lý kinh tế đông đảo vững mạnh, ngày càng
hoàn chỉnh về trình độ và ngành nghề, vừa có phẩm chất chính trị tốt, tuyệt đối trung thành với Đảng,
với giai cấp công nhân, với dân tộc, liên hệ chặt chẽ với công nông,
vừa có trình độ khoa học kỹ thuật và nghiệp vụ giỏi, nắm vững những quy
luật của tự nhiên và quy luật xã hội, có năng lực tổ chức và động viên
quần chúng, đủ sức giải quyết những vấn đề khoa học, kỹ thuật và quản lý
kinh tế do thực tế nước ta đề ra và có khả năng tiến kịp trình độ khoa
học, kỹ thuật tiên tiến trên thế giới.”[6]
Vậy đó, cái nền giáo dục trọng “hồng hơn chuyên”, giỏi dở bất biết miển“tuyệt đối trung thành với đảng” là được.
Một nền giáo dục nhưvậy mà không đưa đất nước đến chỗ tan hoang, dân tình hỗn loạn mới là chuyện lạ!
Một nền giáo dục nhưvậy mà không đưa đất nước đến chỗ tan hoang, dân tình hỗn loạn mới là chuyện lạ!
Ba mươi tháng Tư: Ngày Quốc hận! Đâu phải vì mất giàu sang, danh vọng
mà hận. Chỉ vì cọng sản tàn phá Đất nước, đẩy Dân tộc vào chỗ diệt
vong, truyền thống dân tộc tự ngàn xưađành mai một cho nên mới hận!
“ Thù nước, lấy máuđào đem báo “. Giặc cọng còn tàn bạo hơn giặc ngoại xâm. Chúng là giặc diệt chủng. Tuổi trẻ Việt Nam muốn tự cứu mình, cứu dân, cứu nước thì phải đứng thẳng người lên, giáp mặt bạo quyền và chiến đấu không tiếc máu xương như thế hệ cha, anh đã làm như thế!
“ Thù nước, lấy máuđào đem báo “. Giặc cọng còn tàn bạo hơn giặc ngoại xâm. Chúng là giặc diệt chủng. Tuổi trẻ Việt Nam muốn tự cứu mình, cứu dân, cứu nước thì phải đứng thẳng người lên, giáp mặt bạo quyền và chiến đấu không tiếc máu xương như thế hệ cha, anh đã làm như thế!
Nguyễn Nhơn
