Roger Mitton
Tqvn2004 chuyển ngữ
Những ngày này, Việt Nam trở nên một quốc gia ảm đạm. Gần như
tất cả các báo cáo về quốc gia này, trên mọi lĩnh vực như kinh tế, tham
nhũng, đàn áp bất đồng chính kiến, hay giá bia rượu, đều cực kỳ ảm đạm.
Có lẽ điều đáng u sầu nhất là câu chuyện của nhà báo Nguyễn Phương
Linh trên tờ Financial Times cuối tháng trước, trong đó mô tả hoàn cảnh
của những người được gọi là "những cái xác biết đi" (zombies).
Họ là hàng chục ngàn công nhân cổ xanh ở các tổng công ty nhà nước ở
quốc gia này, mà phần lớn đang nằm trong tình trạng làm ăn không hiệu
quả, tham nhũng một cách có hệ thống và đang gần ngưỡng phá sản.
Bà Linh tiết lộ, nhiều người trong số những người lao động này đã
không được trả lương trong nhiều tháng nay, và trong bối cảnh những
khoản nợ khủng khiếp của các công ty này, có nhiều khả năng là họ sẽ
không bao giờ được thanh toán.
Ngay cả trong trường hợp không chắc sẽ xảy ra là họ cuối cùng nhận
được khoản lương bị thiếu nợ, thì số tiền ít ỏi đó cũng sẽ chỉ mua được
ít đồ hơn bình thường vì tình trạng lạm phát gia tăng và đồng tiền mất
giá chưa từng có.
Thế nhưng, trong thị trường lao động đình trệ của Việt Nam, những
người lao động nghèo này không dám rời bỏ cái kén ảo mộng giả tạo rằng
có trong tay biên chế nhân viên nhà nước là một sự an toàn.
Chế độ cộng sản không thể sa thải họ. Điều đó sẽ chỉ đẩy nhanh cuộc cách mạng sắp tới và không thể tránh khỏi.
Vì vậy, đảng CS sẽ làm tất cả những gì có thể để giữ cho các công
nhân này trong các nhà máy, chứ không phải đổ ra ngoài đường - ngay cả
khi họ không nhận được lương.
Lịch sử luôn luôn giống nhau. Người công nhân bị ảnh hưởng nặng nhất
khi nền kinh tế thất bại, và rất ít quốc gia đã thất bại một cách ấn
tượng như Việt Nam.
Tốc độ tăng trưởng GDP giảm xuống chỉ 5% trong năm ngoái, và trong
hai tháng đầu năm nay, đầu tư trực tiếp nước ngoài ghi nhận con số ít ỏi
630 triệu USD, giảm 62% so với cùng kỳ năm ngoái.
Đối với một quốc gia có một lực lượng lao động tăng trung bình 1
triệu người mỗi năm, thì lượng đầu tư mới giảm 2/3 không chỉ là thảm họa
cho Việt Nam, mà còn làm cho các nước láng giềng lo lắng về một hệ quả
mang tính bạo lực.
Cho đến nay, kết quả này là điều mà nhiều người đã đoán trước được.
Trong một thế giới toàn cầu hóa như ngày hôm nay, một nền kinh tế
chỉ huy từ trên xuống đơn giản là điều không thể chấp nhận, đặc biệt là
khi các nhà lãnh đạo đất nước là một lũ tham nhũng dốt nát đang sống
trong một thế giới tưởng tượng nào đó.
Nhưng họ không thể che dấu sự thực được mãi. Như những người đã xem
bộ phim Dawn of the Dead đều biết, những xác chết biết đi là không thể
bị đánh bại.
Họ có thể tạm thời bị đẩy lui bởi những lời hứa trả lương đầy dối
trá, nhưng trước sau gì họ cũng sẽ đứng lên đòi quyền lợi của mình, bất
chấp tầng lớp thượng lưu cố gắng đè bẹp sự phản kháng của họ.
Hiện thực đó vẫn chưa được các bộ não cứng nhắc ngồi ở Bộ Chính Trị
tại Hà Nội ghi nhận, mặc dù có một vài người trong số họ đã tỏ dấu hiệu
khó chịu trước tình hình.
Không chỉ bởi những cuộc đình công ngày càng tăng trên cả nước, thậm
chí không phải sự gia tăng đáng báo động của các vụ cướp bóc trên đường
phố, mà là bởi sự táo tợn và rộng khắp của những ý kiến phản kháng chính
quyền.
Trong một nỗ lực làm dịu tình hình xuống và để giải quyết tai họa của
khu vực nhà nước, Đảng đã soạn ra một dự thảo Hiến Pháp, và trong một
nhượng bộ hiếm thấy, cho phép công chúng đóng góp ý kiến cho dự thảo.
Không nghi ngờ gì, Bộ Chính Trị mong đợi những xác chết biết đi vốn
sợ hãi sẽ chả có bất kỳ phản ứng nào, hoặc nếu có, thì cũng chỉ là những
phát biểu tán thưởng nhẹ nhàng.
Trên thực tế, họ đã nhận được một cơn lốc chửi rủa tơi bời, đa phần
tập trung vào sự thất bại của Đảng CSVN trong việc quản lý đất nước.
Những người góp ý kiến, bao gồm các học giả, luật sư và các cựu công
chức, đã nhấn mạnh rằng họ sẽ không bao giờ lùi bước, ngay cả khi, giống
như các nhà phê bình và nhà báo Nguyễn Đắc Kiên, họ bị sa thải hoặc
thậm chí bị bỏ tù.
Họ muốn một cuộc bầu cử dân chủ và tôn trọng nhân quyền, và trên tất
cả, việc loại bỏ Điều 4 Hiến pháp, điều quy định Đảng CSVN là lực lượng
duy nhất lãnh đạo đất nước.
Điều khoản đó phải ra đi. Càng sớm càng tốt. Sau đó tình hình u
tối sẽ bị dỡ bỏ và những xác chết biết đi vốn đã phải chịu cực khổ lâu
nay, cùng với đồng bào của mình, có thể sống một cuộc sống bình thường,
có ý nghĩa - và nhận được tiền lương đúng lúc.
