Tôi tự hỏi "cớ sao lại ra nông nỗi này?".
Dồn dập trong thời gian gần đây, trên báo chí truyền thông có quá
nhiều tin tức về những vụ việc đau lòng xảy ra trong phạm vi gia đình,
giữa những người ruột thịt: bị chồng hành hạ, người vợ cột con vào mình
nhảy xuống sông tự tử; mang công mắc nợ, chồng ép vợ và con uống thuốc
trừ sâu cùng chết; con trai giận dỗi, đổ xăng đốt sống cả bố, vợ, con 6
mạng người; vợ đầu độc chồng, cha mẹ giết con ruột, anh chị em ruột hại
nhau; bán người yêu như bán rau… Sự bất an, nguy hiểm, tàn bạo, táng tận
lương tâm đã mò vào tận từng gia đình, nơi được coi là tế bào xã hội,
là pháo đài cố thủ của đạo đức. Nguy lắm thay. Đáng sợ lắm thay.
Phải nói thẳng ra rằng đây là tình trang cực kỳ nguy hiểm, báo hiệu
sự xuống cấp cùng cực của đạo đức, nhân tính. Nếu chỉ nơi này nơi kia,
thi thoảng người này người khác mới xảy ra sự tha hóa ấy cũng đã đáng sợ
rồi, chứ đâu lại dồn dập, cấp tập thế. Rõ ràng là đạo đức xã hội đang
bị khủng hoảng nghiêm trọng, vọng lên hồi chuông cấp báo. Một chút liên
tưởng: hằng năm vào mùa khô, ngành lâm nghiệp mỗi ngày đều đưa ra mức
cảnh báo mối nguy cháy rừng, từ cấp nguy hiểm, rất nguy hiểm, đến cực kỳ
nguy hiểm. Vậy thì rừng đạo đức xã hội, nhân tính đang rơi vào mức cuối
cùng.
Cái gì đã đẩy con người vào bi kịch tha hóa ghê gớm ấy? Ngày trước,
thời mở cửa, đã có cảnh báo rác rưởi sẽ tràn vào. Ừ thì thế đi, phải
chấp nhận, nhưng đây là rác nội, thứ phế thải độc hại sinh ra từ quá
trình buông lỏng giáo dục đạo đức, lòng nhân ái, tính người trong cả gia
đình, nhà trường, xã hội chúng ta. Thậm chí có người quá lo lắng còn
bảo rằng suốt chuỗi lịch sử Việt Nam chưa bao giờ có sự tuột dốc như
vậy. Những tấn bi kịch gia đình kiểu như trên, ngày xưa thường chỉ xuất
hiện nhiều khi xã hội nhiễu nhương, loạn lạc, khủng hoảng vô phương cứu
chữa. Cụ Hồ từng chỉ ra "Hiền dữ phải đâu là tính sẵn/Phần nhiều do giáo
dục mà nên". Thời thực dân phong kiến xưa kia nền tảng đạo đức, nhân
tính cũng không đến nỗi bi đát thế, nay ta tốt đẹp gấp vạn lần mà sao sự
tàn ác lại trỗi dậy, thiên lương trong con người bị dồn đến đường cùng?
Chúng ta đang tồn tại cả hệ thống chính trị chặt chẽ từ trên xuống
dưới, từ trung ương tới cấp làng xã, đủ cả cơ quan đoàn thể đảng, mặt
trận, phụ nữ, thanh niên, chính quyền. Đang duy trì biết bao nhiêu viện,
trường, cơ sở nghiên cứu về xã hội học, tâm lý học, khoa học xã hội với
hàng vạn giáo sư, tiến sĩ chuyên nghiên cứu về tâm tính con người.
Trường học từ mầm non, tiểu học đến đại học đều có chương trình phần rao
giảng đạo đức, lối sống, tính thiện. Báo chí truyền thông vẫn thường ca
ngợi những tấm gương đạo đức, gương mẫu… Vậy thì tại sao lại không thu
được kết quả mong muốn? Có phải chúng ta quá hời hợt, xem nhẹ, làm cho
hình thức, cho có chứ đâu phải thực sự quan tâm bồi dưỡng liên tục,
thường xuyên, sâu sắc lòng nhân ái, vị tha cho mỗi con người? Dường như
chúng ta đã quá chú trọng đến việc phát triển kinh tế mà xem nhẹ việc
bồi dưỡng nhân cách, đạo đức. Chính ông bộ trưởng Giáo dục Phạm Vũ Luận
khi trả lời chất vấn của Ủy ban thường vụ QH hôm 22.3 cũng phải thừa
nhận rằng trong nhà trường "chúng ta quan tâm nhiều đến việc dạy chữ mà
không xem trọng việc dạy người".
Vừa qua ngày 20.3 toàn thế giới hưởng ứng kỷ niệm Ngày hạnh phúc thế
giới. Liên Hiệp Quốc không phải không có lý khi ra hẳn một nghị định về
ngày hạnh phúc, bởi con người ta sinh ra và sống ở trên đời, ai cũng có
quyền mưu cầu hạnh phúc. Để đem lại hạnh phúc thực sự, chúng ta đang có
quá nhiều việc phải làm, nhưng trước hết hãy xóa đi những bi kịch, nỗi
đau nhân tình mà con người và xã hội đang oằn lưng gánh chịu.
Đây mới chính là sự suy thoái, thưa ngài tổng bí thư.
Hãy cứu lấy con người. Có ai nghe thấy không....
23.3.2013
Nguyễn Thông
Nguyễn Thông
