Nguyễn Huệ Chi
Nhận được bài viết của nhà báo Nguyễn Đắc Kiên
do một bạn đọc gửi tới, bày tỏ những suy nghĩ cá nhân nhân phát biểu
của ông Nguyễn Đình Lộc trên VTV tối 22-3 về việc ông ký vào Kiến nghị
72 cũng như việc ông nhận vai trò “trưởng đoàn” trao Kiến nghị 72 cho
Quốc hội, và bài trả lời phỏng vấn BBC của GS Nguyễn Huệ Chi trong ngày
23-3 xoay quanh sự việc ấy, BVN xin trân trọng đăng lên để bạn đọc tham
khảo. Trước khi đăng, chúng tôi có trao đổi với GS Nguyễn Huệ Chi mong
ông viết cho mấy lời đề dẫn, vì bài viết có liên quan đến ông. Dưới đây
là những câu trả lời qua thư điện tử của người điều hành BVN:
“Nói lên mối thông cảm với ông Nguyễn Đình Lộc là một tình cảm
chân thật của tôi, vì tôi nghĩ một người từng giữ chức vị như ông mà nay
tự nguyện đặt bút ký vào một Kiến nghị yêu cầu dân chủ hóa như Kiến
nghị 72 là không dễ dàng gì và cũng do đó hiện đang ở trong một trạng
thái phải chịu những tác động tâm lý không thoải mái gì, thế mà vẫn
không rút chữ ký thì chứng tỏ việc đặt bút ký tên của ông không phải là
một việc bất chợt hứng lên, hay bị ai lôi kéo, trái lại ông đã nghĩ chín
chắn. Đó là thêm một hiện tượng phản tỉnh đáng mừng về nhận thức trong
hàng ngũ vốn là quan chức cỡ bự của Việt Nam.
“Tôi cũng thành tâm mong gắn kết khối đoàn kết của phong trào dân
chủ vốn còn non yếu trong tình thế hiện nay, điều đó hay hơn là vừa
nghe lời phát biểu của vị cựu Bộ trưởng Tư pháp – mà mình chưa rõ lý do
đích thực vì sao và có xảo thuật gì không trong cách phỏng vấn ông của
truyền thông nhà nước vốn chưa bao giờ thiếu xảo thuật – liền vô tình
hay hữu ý đẩy ông ta trở lại tư cách “ông quan” chứ không cho ông cơ hội
phát huy tư cách “làm dân” nữa – để ông phải tiếp tục bảo vệ bằng chết
những điều nó từng trói buộc dân tộc này đã bao nhiêu năm khiến đất nước
ngày thêm suy thoái, xuống dốc không phanh. Như thế hỏi có ích gì hay
không?
“Một phong trào muốn tiến lên thì phải có những người có tầm
nhìn, biết tạo sự đồng tâm, gây niềm tin cho quần chúng, chấp nhận mọi
khác biệt và tìm được mẫu số chung giữa những khác biệt, chứ nếu khăng
khăng đưa ra một tiêu chí cứng nhắc theo ý riêng nào đấy thì chưa họp đã
tan ngay thôi.
“Tất nhiên, cần hiểu cho rằng tôi không trả lời phỏng vấn về
người khác cốt để nói thay "tâm sự" của mình, và cũng không có ý muốn
hành xử như ông Lộc. Bản thân tôi, nếu đi trong đoàn đưa Kiến nghị, tôi
sẽ không đề nghị cử ông Lộc làm trưởng đoàn, mà cử một người khác có trí
tuệ nhưng là một trí thức tự do và tuyệt không từng có địa vị gì trong
Nhà nước cả, như thế thoải mái hơn và cũng biểu hiện sự dứt khoát hơn về
con đường dân chủ mà mình theo đuổi. Chọn "trí thức cận thần" trước sau
vẫn là một sách lược đấu tranh theo kiểu mong mong bề trên... cởi mở.
Từ lâu trang mạng BVN đã không làm thế. Tuy nhiên, đã ở trong phong trào
thì phải biết gắn bó và đoàn kết với nhau – vì cách làm thì có thể ta
không tán đồng nhưng người làm lại xuất phát từ ý tốt, hơn nữa dù nhiều
dù ít cách nào cũng góp phần dấn thêm một bước tới đích.
“Còn việc một nhà nước toàn trị dùng truyền thông để triệt hạ
phong trào dân chủ đang vươn mầm là việc ai cũng dư biết và biết từ lâu,
trang BVN đã từng nhiều lần “chịu trận” và lên tiếng đàng hoàng, thẳng
thắn. Song để đối chọi lại việc ấy thì không thể bất cứ lúc nào cũng
hùng hổ tố cáo mà được, mà hãy gắng phát huy nội lực bằng mọi cách – vì
mình là một người đang tự nguyện dấn thân cho một công cuộc dân chủ,
mình phải chấp nhận kẻ nói ngược với mình, nhất là khi kẻ đó có đủ
phương tiện và quyền lực trong tay thì sự “át giọng” của họ làm sao
tránh được. Hãy cứ bình tâm tin tưởng vào xu thế tất yếu của thời đại,
khi đã đi đúng quy luật thì đến một lúc nào đấy phong trào sẽ như cái
cây lớn vượt lên, bấy giờ ai muốn át giọng cũng sẽ bó tay. Cứ xem từ
Kiến nghị bauxite 2009 đến nay, tiếng nói dân chủ đã là cả một bước tiến
hùng hậu như thế nào, bởi chúng ta làm những chuyện thực sự ích nước
lợi dân, được thực tế kiểm nghiệm và xác nhận (chống khai thác bauxite
trả giá nặng nề về nhiều mặt, hay biểu tình phản đối Trung Quốc xâm
chiếm biển đảo hun nóng truyền thống yêu nước,...). Cho nên, theo tôi
thì mỗi người một việc khác nhau, người này nói khía cạnh này người kia
nói khía cạnh khác, không nhất thiết cùng một giọng mới là đồng tâm.
“Về sự kiện Kiến nghị 72, anh Nguyễn Đắc Kiên nói rất đúng là
không nên chỉ dừng ở mốc lấy chữ ký và cử một phái đoàn trang trọng đến
trao Kiến nghị cho Quốc hội là xong. Cần có tiếp một sự đối thoại, tranh
luận công khai, trực diện và đến cùng giữa những người bảo vệ các điều
đã trở thành vật cản đối với xã hội Việt Nam trong Hiến pháp 1992 và
những người khởi xướng Kiến nghị 7 điểm. Việc này ai cũng mong muốn song
không dễ, bởi phía bên kia với tư tưởng toàn trị thâm căn cố đế có chấp
thuận cho mình không thì không tùy thuộc ở mình. Chúng ta cần có biện
pháp nêu lên trước Quốc hội Việt Nam yêu cầu chính đáng và quan trọng
này” – Nguyễn Huệ Chi
Bauxite Việt Nam
