Dương Hoài Linh
Lâu nay chúng ta hay nói đến lòng tự hào dân tộc mà quên rằng một dân
tộc còn có "đẳng cấp". Trong một trận đấu bóng đá, BLV hay nói "cầu thủ
ấy ở một đẳng cấp khác" nhưng trong cuộc sống hàng ngày ta ít khi suy
nghĩ đến điều này. Chẳng hạn hành động ở lại lượm rác của khán giả Nhật
sau một trận đấu ở WC đã chứng tỏ họ ở một đẳng cấp khác. Việc 200 người
lính cứu hỏa Mỹ hy sinh khi làm nhiệm vụ trong ngày 11/9 và mới đây là
việc bác sĩ Brantley bị nhiễm Ebola cũng chứng tỏ họ ở một đẳng cấp
khác. Tuy vậy đẳng cấp dân tộc không chỉ đến từ những hành động đặc biệt
mà còn xuất phát từ những việc rất đời thường.
Chế độ CSVN lâu nay đã ru ngủ thế hệ trẻ Việt Nam vào những niềm tự
hào giả tạo. Theo Huy Đức năm 1991, khi thăm chính thức Thái Lan ông Võ
Văn Kiệt nói: "Chúng tôi tự hào đã đánh thắng hai đế quốc to". Thủ tướng
Thái Lan đáp lời: "Chúng tôi tự hào vì không phải đánh nhau với đế quốc
to nào cả". Chỉ một câu nói đã đánh giá được tầm vóc của hai nhà lãnh
đạo của hai nước. Chính niềm tự hào này đã đẻ ra những con người cuồng
trí,mang lá cờ đỏ đi khoe khắp thế giới. Trong khi ở một góc độ khách
quan, một người bạn Hàn Quốc đã nói với tôi: "Tao không nghĩ nước mày đã
đánh thắng mấy đế quốc to, tao nghĩ nước mày đã đuổi đi những nền văn
minh của nhân loại". Hóa ra niềm tự hào giành độc lập của Việt Nam trong
con mắt người nước ngoài chẳng đáng giá lấy một xu. Bởi vì thực tế là
giá con gái Việt Nam ở Hàn Quốc được niêm yết công khai thành nhiều loại
cho đàn ông Hàn chọn lựa. Và hình ảnh mấy chục cô gái Việt khỏa thân để
bọn buôn người định giá vẫn là một vết nhục khó chối cãi. Vậy thì khoe
sự hiếu chiến của mình ra để làm gì?
Như vậy đẳng cấp của dân tộc đến từ sự văn minh trong quan hệ đối xử
giữa người với người. Đây là giá trị có tính trường tồn. Đây là điều mà
Nguyễn Trường Tộ và sau đó là Phan Châu Trinh đã nhận ra được.Các cụ đã
đặt nền móng và khuyến khích một phong trào Tây Du. Bởi các cụ hiểu một
anh nông dân không thể thoáng chốc lột phèn để trở thành nhà quý tộc. Sự
cao quý chỉ đến từ việc học. Nhưng phải bắt đầu từ việc khai phá ý
thức.
Đáng tiếc là chế độ CS luôn ca ngợi giai cấp công nông và đả phá quý
tộc, tư sản. Đây là một hành động kéo lùi lại đẳng cấp dân tộc. Bởi khi
họ ra giữa thế giới họ mới nhận thấy người nước ngoài nhìn mình với cặp
mắt như thế nào. Có những việc tưởng như đơn giản nhưng một anh nông dân
không thể làm nổi. Đó là việc dùng xong một tờ giấy gói phải cuốn lại
bỏ vào túi áo, quần chờ gặp thùng rác mới vứt bỏ. Đó là việc thấy người
ta đi trước một bước chân phải dừng lại nhường đường. Đó là việc luôn
nói "cám ơn", "xin lỗi" ngay cả khi mình không có lỗi. Đó là việc giữ im
lặng ở nơi công cộng,xếp hàng ở những nơi cần xếp hàng. Bởi lẽ khi ra
ngoài trên trán anh không có khắc mấy chữ là anh vừa đánh thắng mấy đế
quốc to, người ta chỉ biết là anh ăn to, nói to, khạc nhổ to... mà thôi.
Đừng phê phán sự kỳ thị bởi chính mình làm cho người khác kỳ thị.
Thế nhưng đây là một loại văn hóa từ lâu bị bỏ quên. Quên lâu đến nổi
mà khi có một dân tộc khác chỉ làm cái việc đơn giản là cúi đầu nhặt
rác thôi thì cả dân tộc mình đã ồ lên khen ngợi, ngưỡng mộ cho rằng còn
lâu mình mới làm nổi. Quên, chỉ vì cả dân tộc chỉ thích làm anh nông dân
vô học hơn là làm ông quý tộc cao quý. Quên, chỉ vì không thèm đếm xỉa
đến những việc bình thường khiến cả xã hội là một bãi rác, nhà nhà là
những đống rác và mỗi người là một chiếc thùng rác di động. Quên, vì chỉ
luôn nghĩ đến lý tưởng độc lập, tự do,dân chủ,giàu mạnh còn phần còn
lại chỉ là đồ... rác.
Có thể có người nói rằng "đẳng cấp" không thể sinh ra từ nghèo đói.
Một thể chế chính trị bất công không thể tạo ra một dân tộc có đẳng cấp.
Phải phá trước mới xây sau. Nhưng họ lại quên rằng nếu xây cái mới trên
những vật liệu cũ thì cũng như không. Căn nhà lại sụp nữa. Cho nên phải
vừa phá vừa xây.
Nhưng phải thừa nhận một điều rằng,hơn 80 năm qua nếu không có các
cuộc cách mạng của giai cấp công nông, với phong trào Tây học và chí cầu
tiến, đẳng cấp của dân tộc Việt không xuống đến mức thấp như thế. Khi
tấm hộ chiếu Việt luôn bị săm soi khi qua cửa hải quan các nước. Khi các
tấm bảng "coi chừng người Việt ăn cắp" vẫn còn đầy trên thế giới. Khi
những ngài"Giăng giăc ê rô" "Việt Nam,Cu Ba thay nhau canh giữ thế
giới", các sứ thần "Chân dép lốp mà lên tàu vũ trụ" ngày một nhiều, ngày
một hạ thấp bảng tín dụng đẳng cấp của dân tộc.
Có lẻ cốt khỉ vẫn hoàn cốt khỉ chừng nào khỉ vẫn còn chưa muốn đứng thẳng trên hai chân để làm người.
