Để đánh giá tình hình chính trị Việt
2012, hãy nhìn vào hội nghị 6, việc thực hiện nghị quyết 4 với chiến
cuộc “tắm rửa” vĩ đại và hình ảnh sụt sùi của ngài Tổng Bí thư. Để đánh
giá thực trạng con tàu kinh tế Việt 2012, hãy nhìn vào sự đổ vỡ của
những quả đấm thép Vinashin, Vinalines, cơn rúng động của hệ thống ngân
tài sau cú sút “bầu Kiên” và hình ảnh vị thuyền trưởng biệt danh “đồng
chí X”. Để đánh giá thực trạng giáo dục Việt 2012, hãy nhìn vào sự tranh
giành từng cái danh hiệu của ngài Phó Thủ tướng cựu Bộ trưởng Giáo dục-
đào tạo và ông Thứ trưởng đương nhiệm.
Nghị quyết 4 và thời tiết chính trị
Nói về thời tiết chính trị là nói về sức khỏe của đảng.
Chưa bao giờ những căn bệnh trong cơ thể đảng lại bị đem ra
mổ xẻ thẳng tuột, gay gắt và gan ruột đến vậy. Những căn bệnh mà cựu
Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu bảo “như căn bệnh ung thư”. Chủ tịch nước
Trương Tấn Sang cay đắng ví như “một bầy sâu ăn hết phần của dân”. Còn
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thì nói rằng nó đã thành “mối đe dọa đến sự
tồn vong của đảng và chế độ”.
Ông Trọng cười nhạo một câu mà chỉ trước đó vài năm nếu bất
kỳ ai dám mở mồm sẽ bị qui chụp ngay là phản động, phản đảng phản quốc:
“đảng viên nhan nhản cộng sản mấy người?”
Đấy là thực trạng đảng. Một cơ thể đảng bị cởi truồng phơi
khám tất tật và mổ xẻ đến gan óc trong năm 2012. Và nghị quyết 4 được
xem như biện pháp cốt tử để chỉnh xốc lại đội ngũ. Hay nói một cách ví
von hình ảnh như ông Trọng: đó là cuộc “tắm rửa” vĩ đại với mục tiêu
chùi cọ sạch cơ thể đảng.
Một chiến cuộc chùi cọ đồng loạt, rầm rộ, chùi rửa từ đầu
xuống chân, từ Tổng Bí thư xuống đến Bí thư chi bộ xã phường, thôn
xóm... Nói như ông Phiêu: “không khí chuẩn bị ra trận, tổ chức một chiến
dịch như là tổng tiến công”.
Quá nhiều đồn đoán. Quá nhiều tai tiếng. Và cũng quá nhiều
kỳ vọng. Chưa bao giờ việc của đảng lại được dân tình quan tâm đến thế.
Nhưng rồi cuộc tổng tiến công ấy kết cuộc thế nào?
Không bắt diệt được một con sâu nào trong một bầy sâu.
Không tìm ra nổi một bộ phận nhỏ nào trong cái bộ phận không nhỏ ấy. Một
“đồng chí X” bị yêu cầu kiểm điểm hụt. Một Tổng Bí thư sụt sùi nhận lỗi
đọc bài kết thúc chiến cuộc tắm rửa.
Một chiến dịch tổng tấn công rầm rộ, hóa ra cuối cùng nói
như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: chỉ để cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe,
ngăn chặn.
Thật mỉa mai khi ông Trọng gọi cái kết cuộc không kỷ luật
một ai là phương cách “nhân văn”, là chuyện “nhóm lò”. Trên ngôi vị tột
đỉnh quyền lực, ông lại sợ “kỷ luật mà không tính kỹ thì lại rối, mai
kia là ân oán, thù hằn, đối phó, thành phe phái, rối nội bộ."
Khôi hài đến mức đã là loài sâu ăn hại nhưng lại không phun
thuốc diệt cho chúng chết mà lôi vào hội trường để... kiểm điểm. “Kiểm
điểm sâu”- báo Tiền Phong chạy một cái tít vừa khôi hài vừa chẳng khác
gì câu chửi.
“Lòng dân đang bất bình ghê gớm”- Đến Ông Trương Tấn Sang
cũng phải thốt lên như vậy. Kỷ luật đảng không nghiêm, tất lòng dân
không thuận. Cơ hội cuối cùng (nói như ông Trọng) để lấy lại niềm tin
trong dân đã lại tuột trôi.
Thiếu tướng Lê Văn Cương, cựu Viện trưởng Viện chiến lược
Bộ Công an nói một câu rất thật, tâm huyết và gan ruột: “Người dân đã
mòn mỏi chờ đợi ¼ thế kỷ để đảng tự sửa mình. Điều đó cho thấy không ở
đâu trên thế giới này lại có nhân dân tốt và kiên nhẫn với đảng cầm
quyền đến như vậy”. Và cũng chính ông lại cảnh tỉnh rằng “nếu không được
sửa chữa sẽ là thách thức đối với vai trò lãnh đạo của đảng và sự tồn
vong của chế độ".
Nhà văn Vũ Tú Nam thì ví một câu cay đắng: “đảng như con cá ngúc ngoắc trong ao cạn”.
Một năm bão giông và cũng đầy cay đắng của thời tiết chính
trị Việt. Đã trọng bệnh, đã ung thư, thêm đợt bão giông này, không khó
để nhận diện sức khỏe đảng.
“Đồng chí X” và thực trạng con tàu kinh tế
Sử Việt, sẽ mãi mãi không quên cái biệt danh mai mỉa này.
Tên Thủ tướng, nhưng đến cả vị Chủ tịch nước lại không dám nêu thẳng mà
phải gọi trại ra là “đồng chí X”.
Đến giờ, đi đâu khắp nước Việt này cũng đều nghe nhắc nhại
“đồng chí X”. Sự mỉa mai không gì mỉa mai hơn. Một ẩn số không nói ra
nhưng ai cũng biết. Một kỷ lục mỉa mai đến kinh sợ: gõ tìm “đồng chí X”,
chỉ trong 0,10 giây Google cho ra 111.000.000 kết quả.
Lịch sử các giai thời chính thể Việt, chưa thấy thời nào
Thủ tướng đương nhiệm lại bị bêu nhắc mai mỉa như “đồng chí X”. Hai lần
phải xin lỗi quốc dân đồng bào. Bị Bộ Chính trị yêu cầu kỷ luật. Bị quốc
hội chất vấn gợi ý từ chức. Cái gọi là “trách nhiệm chính trị” mà ông
phải nhận lỗi là sự đổ vỡ của con tàu Vinashin, mô hình “quả đấm thép”
mà ông gầy công gây dựng. Xin lỗi, tái cấu trúc để Vinashin biến
thành... Vinalines và tiếp tục xin lỗi.
Một nền kinh tế như những con tàu hoen gỉ, tan thành bọt
biển như thế. Một nền kinh tế nói như đại biểu quốc hội Trần Du Lịch
“như một cơ thể thiếu máu”. Một nền kinh tế nói như đại biểu quốc hội
Dương Trung Quốc: như “đang đi trên một cỗ xe mà người lái xe không biết
lùi, và... hỏng phanh”.
Kinh tế lao dốc, doanh nghiệp chết chìm. Chính phủ loay
hoay hô hào tái cấu trúc, tái cấu trúc doanh nghiệp, tái cấu trúc cả nền
kinh tế (tôi nhớ chính Thủ tướng đã có vài thông điệp “tái cấu trúc”
dài dằng dặc hàng mấy trang đăng tràn mọi trang báo) nhưng càng tái càng
hỏng. Tái Vinashin thành... Vinalines. Tái cấu trúc hệ thống ngân hàng
để chỉ một “cú sút bầu Kiên” đã rúng động cả hệ thống, phơi lộ một cấu
trúc như... lâu đài cát. Và nghiêm trọng hơn là đẻ ra các nhóm lợi ích
với mưu mô “thâu tóm, gây mất ổn định hoạt động ngân hàng” (nhận định
của Thủ tướng).
Chất lượng chính phủ, chưa khi nào tệ đến thế. Tôi đã tiến
hành một cuộc thăm dò nhỏ trên website này. Kết quả: chỉ có 1% đánh giá
chất lượng chính phủ đương nhiệm xuất sắc, 1% tốt, 1% khá, 9% trung
bình, trong khi có đến 88% nhận định chất lượng chính phủ đương nhiệm ở
mức yếu, thậm chí rất yếu (49% yếu và 39 % rất yếu).
Trước thực trạng một thuyền trưởng X như thế, những quả đấm
thép Vinashin, Vinalines như thế, cú sút “bầu Kiên” đá chao đảo rúng
động như thế, cùng các tay chèo “tư lệnh ngành” như Thống đốc Nguyễn Văn
Bình, Bộ trưởng Đinh La Thăng, Vương Đình Huệ. Nguyễn Thị Kim Tiến,
Phạm Vũ Luận,... con tàu kinh tế Việt ngoi thoát bằng cách nào?
Đã mấy lần tôi nhắc điều này: Một ngôi nhà càng xây sửa
càng nứt đổ thì ngay tức thời phải đuổi thợ thay thầu. Một nền kinh tế
càng tái cấu trúc càng như một cơ thể thiếu máu, như cỗ xe hỏng phanh
lao dốc thì phải xem lại cái tay nghề của “ông thợ” chính phủ. Tái mãi
không xong, càng tái càng hỏng thì phải xem lại nên bắt đầu từ đâu: tái
cấu trúc doanh nghiệp hay tái cấu trúc chính phủ?
2012 là một năm đẻ sinh quá nhiều thứ thuế phí bị dân tình
la ó chửi rủa, là năm đẻ sinh quá nhiều những chủ trương quyết sách đi
ngược và chà đạp lên lợi ích dân chúng. Chẳng hiểu sao trong khi xã hội
ngày một phát triển, thay vì tìm cách giảm các nguồn thu từ dân, bớt
gánh nặng thuế phí cho dân, thì chính phủ cứ hăm he chọn cách ngược lại
là đè dân để tận thu, đẻ sinh thêm hàng loạt cơ man những loại thuế phí
chồng chéo giẫm đạp nhau, dân tình kêu không thấu.
Đến mức có người mếu miệng nói vui rằng: không biết sau một
đêm, ngủ một giấc dậy sáng mai thấy mình phải móc túi đóng thêm bao
nhiêu loại thuế nữa?
Vĩ thanh
Tôi muốn nói thêm chút ít về giáo dục. Thực trạng giáo dục
Việt 2012 không chỉ đến giờ mới phơi lộ. Đó là hậu họa của nhiều thế hệ
trước. Vị Bộ trưởng được nhắc đến nhiều nhất, nhắc theo nghĩa bêu chê
(thậm chí cả tức chửi) là ông Nguyễn Thiện Nhân. Trong vài năm ngắn ngủi
ngồi ghế Bộ trưởng, ông đã để lại nhiều tì vết khó gột rửa và những căn
bệnh hình thức sáo rỗng bi hề kéo dài dai dẳng. Lời hứa “đến năm 2010
giáo viên sống được bằng lương” sẽ mãi là món nợ lớn ông Nhân không thể
trả được đối với hơn 1 triệu giáo viên cả nước.
Khi lên ngồi ghế Phó Thủ tướng, ông vẫn kiêm nhiệm Bộ
trưởng Giáo dục thêm một thời gian. Và khi hết kiêm nhiệm, ông vẫn là vị
Phó Thủ tướng được phân công phụ trách mảng giáo dục. Ông vẫn được xem
là một người “thầy”, vẫn thích xưng “thầy” khi đứng trước học sinh. Và
mới rồi, ông vẫn nhận danh hiệu “nhà giáo ưu tú”- Một danh hiệu nhà nước
cao quí bị dư luận chê chửi khi cho rằng ông và nhiều quan chức (trong
đó có cả một Thứ trưởng đương nhiệm) đã giành phần của các thầy cô giáo
đích thực.
Sẽ không quá khi cho rằng để đánh giá thực trạng giáo dục
Việt 2012, hãy nhìn vào sự tranh giành từng cái danh hiệu của ngài Phó
Thủ tướng cựu Bộ trưởng Giáo dục- đào tạo và ông Thứ trưởng đương nhiệm.
Ngoài “đồng chí X”, Nguyễn Thiện Nhân và Đinh La Thăng nổi
lên như hai quan chức bị dân chê chửi nhiều nhất trong năm qua.
Không biết những lời chê chửi đó có đến được tai các ông? Không biết bản thân các vị có biết điều này?
Tôi tin các ông nghe được biết được. Thậm chí như Bộ trưởng
Thăng còn thừa nhận là ông nghe chửi hàng ngày và dặn vợ là đừng có
thèm nghe thèm chấp làm gì cơ mà.
Quả thật, nhiều lúc tôi nghĩ mãi: Làm quan thế nào để dân
khen dân quí. Làm quan mà để dân chửi, nghe nhắc đến cái tên đã ghét thì
đó là thứ quan gì? Có mấy ai tự nhìn lại xem trong năm qua, cái năm
2012 đầy sự thể bi hề này, quan nào bị dân chửi rủa nhiều nhất, quan nào
mà chỉ nghe cái tên đã thành sự khinh miệt căm phẫn để tự cải thiện,
tẩy gột hình ảnh mình sạch hơn trong mắt dân?
(Bấm xem lại bài: Việt Nam 2011)
