Ông Nguyễn Thiện, tác giả chương trình “Dân ta biết sử ta”:
CẦN VINH DANH NHỮNG NGƯỜI CON ĐẤT VIỆT HY SINH TRONG TRẬN HẢI CHIẾN BẢO VỆ CHỦ QUYỀN HOÀNG SA CỦA VIỆT NAM 1974
Vinh danh những người con đất Việt hy sinh trong cuộc hải chiến Hoàng
Sa 1974 là minh chứng sâu sắc rằng Tổ Quốc là của mọi con dân nước
Việt, là thể hiện sâu sắc sự công bằng với lịch sử, có tác dụng khuyến
khích mạnh mẽ lòng yêu nước và tinh thần sẵn sàng bảo vệ, xây dựng Tổ
Quốc, là bước đột phá quan trọng trong sự nghiệp đại đoàn kết dân tộc.
Trong những ngày này, trước chiến lược thâm hiểm của Trung Quốc nhằm
thực hiện tham vọng nuốt trọn Biển Đông, vấn đề bảo vệ Tổ Quốc và chủ
quyền Quốc gia là mệnh lệnh của mọi con tim Việt Nam đang sống trong
nước và ở nước ngoài. Hơn bao giờ hết, đoàn kết dân tộc trở thành tâm
điểm nóng bỏng vì chỉ có bằng tinh thần Diên Hồng thì chúng ta mới đủ
sức mạnh bẻ gãy mọi âm mưu, thủ đọan của ngọai bang đối với lãnh thổ
nước ta.
Vinh danh xứng đáng những người con đất Việt đã anh dũng hy sinh
trong trận hải chiến Hoàng Sa 1974 – trong đó tiêu biểu là Thiếu tá Hải
quân Ngụy Văn Thà, hạm trưởng Hộ tống hạm Nhật Tảo HQ- 10 - thiết nghĩ
sẽ là một trong những bước đột phá quan trọng nhất để hòa hợp và cố kết
dân tộc, nó không chỉ có ý nghĩa to lớn trước hiểm họa xâm lăng mà còn
tạo được sức bật tinh thần mạnh mẽ trong công cuộc kiến thiết đất nước.
Ngụy Văn Thà (1943 – 1974) sinh ngày 16 tháng 01 năm 1943 tại Trảng
Bàng, tỉnh Tây Ninh. Ngày 18 tháng 1 năm 1974, hộ tống hạm Nhật Tảo
HQ-10 do Thiếu tá Ngụy Văn Thà chỉ huy đang tuần tiễu tại vùng biển Đà
Nẵng thì được lệnh hành quân trực chỉ quần đảo Hoàng Sa, chi viện cho
lực lượng hải đội bảo vệ Hoàng Sa đang bị phi cơ và các chiến hạm của
Trung Quốc khiêu khích, đe dọa. Lúc 10 giờ 22 phút sáng ngày 19 tháng 1
năm 1974, trận giao chiến giữa lực lượng Hải quân Việt Nam Cộng hòa và
Hải quân Trung Quốc đã nổ ra. Hai chiến hạm Trung Quốc mang số 389 và
396 đồng loạt tấn công thẳng vào Soái hạm là Tuần dương hạm Lý Thường
Kiệt HQ-16. Chiếc HQ-10 do hạm trưởng Ngụy Văn Thà chỉ huy lập tức can
thiệp, pháo kích dữ dội, bắn trúng đài chỉ huy của tàu 389 và làm cháy
phòng máy khiến tàu 389 bị hư hại nặng, không thể điều khiển được nữa.
Các tàu Trung Quốc 389 và 396 chuyển làn nhắm vào HQ-10 và phản pháo.
HQ-10 bị bắn trúng tháp pháo và buồng điều khiển, làm hạm trưởng Ngụy
Văn Thà và hạm phó Nguyễn Thành Trí bị thương nặng, tay lái không còn
điều khiển được nữa và HQ-10 cũng bị rơi vào tình trạng bị trôi dạt như
389 của Trung Quốc.
Trước tình hình tàu bị hư hại nặng, hạm trưởng Ngụy Văn Thà ra lệnh
cho thủy thủ đoàn dùng phao bè đào thoát, nhưng một số pháo thủ đã tình
nguyện cùng ông tiếp tục ở lại bắn vào tàu Trung Quốc. Cả hai tàu 389
và 396 của Trung Quốc đều bị HQ-10 bắn hư hại nặng; tàu 389 dạt vào một
bãi san hô, và 396 bị HQ-10 bắn trúng hầm máy không còn khả năng chiến
đấu. Đến 11 giờ 49 phút ngày 19/01/1074, hai chiến hạm Trung Quốc là 281
và 282 tiến vào vùng đảo Hoàng Sa và tập trung hỏa lực bắn vào HQ-10.
Hộ tống hạm Nhật Tảo chìm cùng hạm trưởng Ngụy Văn Thà và một số thủy
thủ ở vị trí cách 2,5 hải lý về hướng Nam bãi ngầm Sơn Dương (Antelope
Reef), lúc 14 giờ 52 phút ngày 19 tháng 1 năm 1974. Ngụy Văn Thà hy sinh
để lại vợ và 2 con gái, hưởng dương 31 tuổi.
Theo các nhân chứng trên tàu Nhật Tảo HQ-10 còn sống sót, khi hộ tống
hạm này bị hư hại nặng, 28 thủy thủ đã được lệnh đào thoát bằng các
phao bè. Họ đã trôi giạt trong sóng gió 78 giờ liền, và sáu người đã
chết trên biển vì kiệt sức hoặc bị thương quá nặng, trong đó có hạm phó
Nguyễn Thành Trí. Mãi đến chiều 22-1- 1974, họ mới được tàu dầu của
Hãng Shell là Kopionella mang quốc kỳ Hà Lan cứu vớt. Lúc lên tàu, thêm
một thủy thủ nữa qua đời vì kiệt sức.
Khi tôi chia sẻ ý tưởng về việc cần có hình thức vinh danh Hạm trưởng
Ngụy Văn Thà và những người hy sinh trong trận hải chiến Hoàng Sa 1974,
nhà sử học Dương Trung Quốc, Tổng thư ký Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam,
cho rằng cách đặt vấn đề có thể tìm thấy sự chia sẻ và nếu thành một
quyết dịnh thì đây chắc sẽ là đột phá. Nhà sử học cho biết thêm : “Cách
đây đã hơn 10 năm, khi đó Viện KHXHVN tổ chức nghiên cứu về khảo cổ học
Trường Sa, Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh đến dự tổng kết chương trình .
Nhân đấy, tôi có hỏi ông Khánh rằng với những người lính VNCH hy sinh
khi bảo vệ chủ quyền Hoàng Sa (1974) thì ta nên úng xử như thế nào hoặc
có cách nào tôn vinh không thì Phó Thủ tướng Khánh cho rằng đó là nnững
người có công với nước, nhưng trước mắt khó công nhận như liệt sĩ của
QĐNDVN nhưng nếu tôn vinh theo những tập quán truyền thống như lập đền
thờ... thì nên ”. Ông Quốc cũng cho rằng nên bắt đầu từ Đà Nẵng vì Hoàng
Sa là huyện đảo thuộc thành phố Đà Nẵng
Vinh danh những người con đất Việt hy sinh trong cuộc hải chiến Hoàng
Sa 1974 là minh chứng sâu sắc rằng Tổ Quốc là của mọi con dân nước
Việt, là thể hiện sâu sắc sự công bằng với lịch sử, có tác dụng khuyến
khích mạnh mẽ lòng yêu nước và tinh thần sẵn sàng bảo vệ, xây dựng Tổ
Quốc, là bước đột phá quan trọng trong sự nghiệp đại đoàn kết dân tộc.
Nguyễn Thiện