TK Tran
Ở phương Tây lễ Giáng Sinh không những chỉ là một ngày lễ tôn giáo mà
còn là một dịp quan trọng nhất trong năm cho mọi gia đình xum họp.
Trong những ngày này, tình cảm cho những người thân được vui đắp và cũng
là dịp để tấm lòng và cả hầu bao rộng mở cho việc từ thiện. Ngoài đường
phố có nhiều bích chương kêu gọi quyên góp cho những người tị nạn khốn
cùng ở Syrien ở Irak và những nơi khác. Trên Truyền Hình Đức, chương
trình "Một Trái Tim Cho Trẻ Em" quyên được hàng chục triệu Euro cho trẻ
em kém may mắn. Ở đó đã có người ẩn danh trả giá 2 triệu Euro cho 1
chiếc giầy của cầu thủ Götze - chiếc giầy đá quả bóng đã đưa đôi tuyển
Đức đạt vô địch bóng đá thế giới 2014- để đóng góp vào chương trình từ
thiện giúp trẻ em xấu số này.
Không hẳn là chỉ có trong dịp Giáng Sinh mà thường xuyên trong năm,
nhiều người Việt Nam,sống trong xã hội bảo đảm và an bình ở nước ngoài,
không khỏi không nghĩ tới những người nghèo khó ở Việt Nam và tham gia
vào các chương trình từ thiện giúp đỡ họ. Họ đóng góp tiền của vào những
chương trình giúp đỡ trẻ em, nâng cao dân trí, cải thiện sức khỏe hay
phát triển con người. Song có ai tự hỏi, những số tiền họ chắt chiu để
giúp đỡ đó được sử dụng như thế nào. Ai được hưởng lơi từ những số tiền
đó?
Từ trải nghiệm riêng tư về một con sâu làm rầu nồi canh ?....
Khi nói tới tham nhũng trong lớp học, thì ắt có người ngạc nhiên;
Không lý cô giáo tham nhũng vài cục phấn viết bảng? Nhưng không phải
vậy. Tham nhũng trong lớp học có nhiều dạng, mà một dạng được trình bày ở
đây:
Chúng tôi đã trở về Việt Nam nhiều lần. Những trải nghiệm ở Việt Nam
trong các chuyến đi đó chỉ làm đau lòng mỗi ngày một nhiều vì sự băng
hoại trong xã hội, vì sự xuống dốc của nền tảng đạo đức truyền thống. Từ
đó, chúng tôi mới nẩy ý tưởng là góp sức nâng cao ý thức về lòng tốt,
về tính nhân bản, về sự hướng thiện của con người, bắt đầu bằng giáo dục
cho trẻ em tiểu học. Chúng tôi mơ ước tạo dựng được một phong trào "
Mỗi ngày Em làm một việc có ý nghĩa" cho thiếu nhi, tạo cho các em tham
gia một sinh hoạt phấn khởi, vừa tập luyện viết văn, vừa trau dồi lễ
nghĩa, để các em ý thức và làm quen với điều lành điều tốt, để sau này
khi các em lớn lên sẽ xây dựng một xã hội đàng hoàng hơn. Ý tưởng là làm
sao đưa vào thực hiện ở một trường tiểu học làm thí điểm, rồi nhân lên
nhiều lần ở nhiều trường học khắp nơi, tạo thành phong trào.
Qua giới thiệu của một người thân trong gia đình họ hàng, chúng tôi
bắt liên lạc được với cô giáo T ,hiệu trưởng một trường tiểu học ở môt
quận nội thành Hà Nội, trinh bày với cô, về ý kiến này. Cô T bằng lòng
ngay và nói với chúng tôi là sẽ thực hiện chương trình sau khi xin phép
cấp trên. Tháng 8. 2013 cô giáo T viết cho chúng tôi :(trích)...cháu
sẽ triển khai việc thưởng cho các cháu học sinh có những bài văn hay
viết về những việc làm có ích của bản thân mình. Hàng tháng các cháu
viết lại những việc làm đó. Cháu sẽ tổ chức ban chấm bài và xét thưởng.
Chúng cháu sẽ có 5 đợt trao giải như Trung thu, Ngày 20/11, Ngày 22/12,
Tết cổ truyền, Ngày 8/3. Những bài văn đó sẽ được đóng thành tập bài,
lưu tại Thư viện để các bạn học sinh có thể vào thư viện đọc như một
cuốn sách về quà tặng cuộc sống... (hết trích)
Chúng tôi gửi trao tay cho cô giáo hiệu trưởng 5 triệu đồng VN làm
giải thưởng cho các em. Đề nghị có 3 giải: nhất nhì và ba, các em sẽ
được thưởng bằng tiền mặt và hiện vật. Ngoài ra còn có thêm 3 triệu làm
thù lao trả cho các cô giáo làm giám khảo chấm bài.
Sau một thời gian im ắng, cuối niên khóa 2013-2014 chúng tôi nhận
được vài tập photocopy có bài luận của nhiều em học sinh kể về những
việc làm tốt của các em trong gia đình, ngoài xã hội. Các bài làm không
ghi tên học sinh viết. Hỏi lại cô giáo T là các em viết mỗi tháng? cô
giáo trả lời là các em chỉ viết một bài trong năm. Hỏi cô giáo, ai là
giám khảo? :không có ban giám khảo để chấm điểm cho các em. Hỏi cô giáo:
làm sao xếp hạng các em? :không có xếp hạng các bài văn viết hay. Hỏi
thêm cô giáo: không có xếp hạng thì tiền thưởng như thế nào? Cô giáo T
trả lời là trong quĩ không còn tiền. Hỏi cô giáo tiền cho chương trình
này về đâu: cô giáo trả lời: tiền đã chia đều cho tất cả các em. Hỏi xin
cô giáo tên và địa chỉ các em đã được nhận tiền. Cô giáo trả lời, đó là
bí mật nội bộ của trường, không thể cho người ngoài biết được.
Khi cô giáo chỉ trả lời mơ hồ về những việc làm không minh bạch, thì
chúng ta, ai cũng có thể suy luận được là tiền đã vào túi ai.
Đến những tiêu cực trong nền giáo dục, nhiều như những bầy sâu lúc nhúc....
Đó có phải là một trường hợp cá biệt? Một cô giáo, lẽ ra phải dạy cho
trẻ em trong trắng những điều thiện, điều ngay, lẽ phải, thì lại làm
gương xấu,bòn rút các món tiền thưởng của các em, hành xử ngược lại với
những lời rao giảng về đạo đức hàng ngày của chính mình . Một tình cờ
trớ trêu là ngay chính tại trường học này, cách đây 11 năm, cô hiệu
trưởng tiền nhiệm của cô giáo T đã bị công an bắt giữ vì tham nhũng.
Không cần phải tìm kiếm đâu xa, cứ đọc những thông tin của báo chí lề
phải, vốn chịu sự giám sát của nhà nước, cũng tìm thấy nhan nhản những
tin tức về những dạng tiêu cực, nhiều như những bầy sâu lúc nhúc trong
nền giáo dục và suy đồi trong trường học. Nơi đây, hiệu trưởng trường
biểu thủ lương giáo viên, nơi nọ cô giáo bạo hành, đánh hàng loạt học
trò. Ở đây cô bảo mẫu hành hạ trẻ mẫu giáo, ở đó học trò và thầy giáo
đánh nhau giữa lớp học. Chỗ này thày giáo đòi nữ sinh „chuyện người
lớn“, chỗ kia bà mẹ „chiều“ người quyền thế để con gái được tuyển vào
đại học.Chuyện bỏ tiền mua bằng cấp, mua một chỗ học đaị học hay thày
giáo phải hối lộ để có việc làm, nhiều đến nỗi nhàm chán, khi phải đề
cập tới.
Một hiện tượng tiêu cực rất phổ thông trong học đường là tình trạng
gây sức ép, buộc các em, ngoài giờ học trong lớp ra, phải theo những lớp
học thêm của riêng cô giáo thày giáo tổ chức vào sáng sớm hay buổi tối
hay trong ngày nghỉ. Thực chất của việc học thêm là cách các thày cô moi
móc tiền bạc (học phí) của cha mẹ, nếu họ không muốn con cái bị thày cô
đối xử bất công trong lớp. Vô hình chung, là ăn cắp tuổi thơ các em,
khi các em không còn thì giờ cho vui chơi giải trí nữa, Không có gì phải
ngạc nhiên, khi những khảo sát PISA cho thấy là trong 68 quốc gia được
phân tích, thì Việt Nam nằm trong „top“5 quốc gia, nơi trẻ em phải học
thêm nhiều nhất, và cũng là nơi mà 95% trẻ em không thích đến trường.
0O0
Trở lại chuyện gửi tiền về Việt Nam làm việc thiện. Thống kê của nhà
nước cho biết là những số tiền mà hàng năm kiều dân Việt Nam ở nước
ngoài chính thức gửi về Việt Nam lên đến nhiều tỷ đồng USD, trong đó
phải kể tới những số tiền cho những chương trình từ thiện vô vị lợi. Số
ngoại tệ đó đã trở thành một trong số cột trụ chống đỡ nền kinh tế Việt
Nam.
Hầu hết những chương trình từ thiện có chút qui mô ở Việt Nam đều
phải cộng tác với một cơ quan của nhà nước trong một chừng mực nào đó.
Có thể đó là chính sách của họ nhằm kiểm soát các hoạt động của người
nước ngoài. Cũng có thể là một cách „mượn hoa cúng Phật“để được tạo chút
„uy tín“ cho nhà nước đối với dân chúng là họ cũng tham gia việc giúp
đỡ. Nhưng đó cũng là cơ hội tham nhũng chấm mút tiền của , lẽ ra dành
cho những người dân khốn cùng, cần giúp đỡ.
Việc có nên hay không nên gửi tiền về Việt Nam cũng đã được thảo luận
nhiều lần trong giới người Việt ở nước ngoài. Có người chủ trương là
không gửi tiền. Họ lý luận rằng gửi tiền về là giúp nhà nước không phải
lo việc dân sinh, dành nguồn lực ngân sách cho công an cảnh sát bảo vệ
chế độ. Nhưng cũng có rất nhiều người không đành tâm khoanh tay bất động
nhìn những cảnh đời khốn khó đầy rẫy, nên sẵn lòng chia xẻ ít nhiều thu
nhập của mình cho người cùng khổ ở quê nhà, mặc dù biết rằng một phần
số tiền đó sẽ vào tay ai đó.
Làm việc nghĩa hay không làm việc nghĩa?
Sẽ không có câu trả lời dứt khoát cho tất cả mọi người, cho mọi
trường hợp. Mỗi người trong chúng ta phải tự quyết định cho cách hành xử
thích hợp cho cách suy nghĩ và lương tâm của chính mình. Nếu quyết định
là vẫn phải tham dự các chương trình từ thiện, thì cần quan tâm kỹ
lưỡng hơn nữa về những biện pháp giảm thiểu tham nhũng. Những quan hệ
thân quen người trong nước không bảo đảm sự trong sáng của việc thực thi
chương trình từ thiện.
Tham nhũng có muôn hình vạn trạng. Song ở đây, điều nghịch lý thô bạo
nhất trong câu chuyện này là việc cô giáo hàng ngày rao giảng đạo đức
lại tham nhũng tiền thưởng dành cho các học sinh bé bỏng về việc làm tốt
của các em. Phải chăng đây là triệu chứng của một xã hội đã bị băng
hoại tận gốc, mọi giá trị đạo đức không còn chỗ đứng?
TKT
Phụ lục
Bài làm của học sinh lớp 5:
