Phạm Thị Hoài
Có thể các bạn không biết nên chọn cách xưng hô nào thích hợp
hơn trong hệ đại từ nhân xưng thường được ca ngợi là phong phú của tiếng
Việt. Có thể các bạn coi đó chỉ là việc nhỏ không đáng bận tâm. Có thể
các bạn thấy việc tự xưng là chúng cháu trước công luận, như trong “Thư cám ơn, lời kêu cứu của Tuổi trẻ Yêu nước” mới đây hay trong thư gửi “bác” Chủ tịch nước vài tuần trước là bình thường và đương nhiên. Tôi không thấy như thế.
Phan Bội Châu viết bài hịch Bình Tây thu Bắc năm 17 tuổi.
Nguyễn Thị Minh Khai tham gia lãnh đạo Đảng Tân Việt cũng năm 17 tuổi.
Nguyễn Huệ gia nhập Phong trào Tây Sơn năm 18 tuổi và trở thành chủ
tướng năm 23 tuổi. Nguyễn Trung Trực lãnh đạo phong trào khởi nghĩa
chống Pháp năm 20 tuổi. Lương Ngọc Quyến tham gia Phong trào Đông du năm
20 tuổi. Văn Cao tham gia Việt Minh và viết Tiến quân ca năm 21 tuổi.
Tạ Thu Thâu lãnh đạo An Nam Độc lập Đảng năm 21 tuổi. Triệu Thị Trinh
dấy cờ khởi nghĩa chống quân Đông Ngô năm 22 tuổi. Nguyễn An Ninh nổi
tiếng với những bài diễn thuyết về canh tân đất nước trước cử tọa hàng
ngàn người tại Sài Gòn khi chưa đầy 23 tuổi. Cao Thắng chỉ huy Khởi
nghĩa Hương Khê năm 23 tuổi. Phạm Quỳnh trở thành chủ bút báo Nam phong
năm 25 tuổi và Tổng thư kí Hội Khai trí Tiến đức năm 27 tuổi. Nhất Linh
thành lập Tự lực Văn đoàn năm 26 tuổi. Trần Phú viết Luận cương Chính trị
và trở thành Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam năm 26
tuổi. Nguyễn Thái Học sáng lập Việt Nam Quốc dân Đảng năm 25 tuổi và
lãnh đạo Khởi nghĩa Yên Bái năm 28 tuổi…
Danh sách này còn rất dài. Trái với lời than về sự chậm trưởng thành,
“mãi trẻ con” của dân mình, lịch sử Việt Nam được viết một phần đĩnh
đạc bởi tuổi trẻ. Tôi không thể hình dung những con người trẻ tuổi dấn
thân ấy đứng ra trước quốc dân đồng bào và tự xưng là chúng cháu. Thân
mật không phải là lễ độ. Xã hội công dân khác với gia đình. Xưng hô cũng
là bày tỏ ý thức về vị thế, tư cách, thái độ và phẩm giá của mình.
Tôi muốn đề nghị một cách xưng hô khác: các bạn hãy giản dị tự xưng là chúng tôi, trong mọi trường hợp trước công luận.
© 2012 pro&contra
