Lê Đình Dũng
Ảnh bên:Ông Trần Bá Hoành (giữa) Chủ tịch UBND xã Bắc Sơn mệt mỏi vì đang ở giữa 2 gọng kìm.
Điều tra của phóng viên Một Thế Giới cho thấy, chính quyền xã Bắc Sơn
(Thạch Hà, Hà Tĩnh) bị ép tiếp tục theo đuổi để làm dự án công viên vĩnh
hằng Bắc Sơn trong lúc tình hình đang bất ổn.
Chính Chủ tịch UBND xã Bắc Sơn Trần Bá Hoành thừa nhận không thể
chống lại lệnh cấp trên dù đã có văn bản báo cáo tình hình chính trị
đang bị tê liệt tại địa phương. Đây là một việc động trời cần phải có sự
vào cuộc kiểm tra từ trung ương!
Chính quyền tê liệt
Ngày
13.4, chúng tôi trở lại xã Bắc Sơn sau 3 ngày xảy ra vụ việc 4 công an
huyện bị người dân bắt giữ. Không khí ảm đạm và ngột ngạt. Người dân ít
ra đồng hơn. Cả một xã chìm trong không khí nặng nề. Mọi ánh mắt đều tỏ
vẻ nghi ngờ khi thấy người lạ đi vào. Nhìn ai cũng thấy lo lắng và sầu
não.
“Điều này chưa hề xảy ra trước đó với 13 năm làm
chủ tịch xã của tôi, lúc đó, tôi nói gì người dân cũng đồng thuận, khi
có quy hoạch dự án về, mọi chuyện mới nên nỗi vậy”, ánh mắt đầy vẻ mệt
mỏi, ông Hoành cho hay.
Chính quyền xã Bắc Sơn đã
ngưng hoạt động từ ngày 10.4. Trụ sở xã đóng toàn bộ cổng. Phía trong,
các phòng làm việc tan hoang vì bị ném đá. Chúng tôi hẹn gặp ông Chủ
tịch xã tại nhà riêng tại xóm Đông Vĩnh.
Trên bờ ruộng đường vào xã, có hai người đàn ông mặc áo quần sạch sẽ, đội mũ cối đứng câu cá nhưng không hề có vẻ câu cá.
Ông
Trần Bá Hoành cho biết: “Dự án công viên vĩnh hằng Bắc Sơn được quy
hoạch nhưng chủ tịch huyện Thạch Hà và chủ tịch xã Bắc Sơn không hề hay
biết. Khi tỉnh đã chọn Bắc Sơn lấy đất làm dự án thì anh Quang (ông
Nguyễn Phi Quang, Chủ tịch UBND huyện Thạch Hà - PV) mới gọi điện cho
tôi hỏi có biết gì không, cả hai mới ngớ ra khi biết tỉnh đã chọn
trước”.
Ông Hoành cũng cho hay, về lợi ích và tính khả thi của dự
án thì cả chính quyền xã và người dân không đồng tình nhiều. Tuy nhiên,
mình là cấp dưới thì chỉ biết tuân thủ quyết sách của cấp trên.
Theo
đó, từ khi quy hoạch của dự án được triển khai, ngày 16.10.2013, Bí thư
Đảng ủy Dương Công Tự phổ biến cho người dân thì đã bị phản đối.
Sau
đó, lãnh đạo xã và lãnh đạo các tổ chức đoàn thể được cử đi vào Đồng
Nai và Bình Dương tham quan các công viên vĩnh hằng ở những tỉnh này.
Giữa người dân và chính quyền xảy ra xung đột vì dự án nghĩa trang
Bên cạnh đó, liên tục có những vụ gây rối mất trật tự của người dân khi nói về dự án. Từ đó đến nay, liên tục có 30 vụ.
“Đất
sản xuất dự phòng của xã Bắc Sơn không đáng kể, do đó, nếu dự án được
triển khai thì chỉ có một số dân được bù đất, còn lại phải nhận bằng
tiền mặt đền bù thôi. Do đó, người dân chỉ muốn giữ đất canh tác chứ
không chịu để dự án tiến hành”, ông Hoành cho hay.
Theo đó, từ
khi việc chọn địa điểm để quy hoạch dự án “qua mặt” cấp huyện và cấp xã
được đưa về đây, người dân liên tục phản đối. Bắc Sơn, từ một địa phương
yên bình thì liên tục dậy sóng và mất an ninh trật tự gần một năm nay.
“Điều
này chưa hề xảy ra trước đó với 13 năm làm chủ tịch xã của tôi, lúc đó,
tôi nói gì người dân cũng đồng thuận, khi có quy hoạch dự án về, mọi
chuyện mới nên nỗi vậy”, ánh mắt đầy vẻ mệt mỏi, ông Hoành cho hay.
Đáng
nói, từ lúc xảy ra mất an ninh trật tự trên địa bàn vì dự án, thì cũng
là lúc hoạt động của chính quyền xã Bắc Sơn rơi vào bế tắc; và gần một
tháng nay gần như đã rơi vào tình trạng tê liệt.
“Xã Bắc Sơn có 7
xóm với 3200 nhân khẩu trên 900 hộ dân. Cách đây một tháng, có 4 đồng
chí trưởng thôn và hai đồng chí Bí thư chi bộ thôn đã xin nghỉ việc. Từ
đó đến nay, chưa có ai thay thế chức vụ. Những cán bộ trên thuộc 4 thôn
chịu ảnh hưởng trực tiếp của dự án là Đồng Vĩnh, Trung Sơn, Kim Sơn,
Xuân Sơn”, ông Hoành cho biết.
Ông Trương Văn Trường, sau khi xin
nghỉ làm trưởng thôn Trung Sơn thì ngày 10.4 vừa qua bị công an lên bắt
tạm giam vì tội gây rối trật tự công cộng.
“Sau khi hơn nửa
chính quyền cấp thôn bị tê liệt, chính quyền xã Bắc Sơn đã có văn bản
báo cáo và đề nghị lên huyện, tỉnh xin ngừng dự án để ổn định tình hình
nhưng huyện không cho và ép xuống tiếp tục làm”, ông Hoành khẳng định.
Theo
đó, dù chính quyền thôn bị mất và an ninh trật tự đang hết sức phức
tạp, tuy nhiên từ ngày 9-13.3.2014, chính quyền xã Bắc Sơn vẫn phải tiến
hành khảo sát ý kiến người dân về dự án nghĩa trang. Kết quả, có 43% ý
kiến người dân trên toàn xã đồng ý về quy hoạch và xây dựng dự án. Nhưng
khảo sát ở 4 thôn trực tiếp bị ảnh hưởng bởi dự án thì chỉ có 17-18% ý
kiến đồng ý với dự án!
Trả lời câu hỏi phóng viên về việc tại
sao lúc tình hình chính trị xã hội ở địa phương đang phức tạp như vậy mà
chính quyền xã không có văn bản nào đề nghị lên cấp trên tạm dừng tất
cả các vấn đề liên quan đến dự án để lo đảm bảo vấn đề cấp bách hơn, ông
Hoành cho hay:
“Xã có văn bản và kiến nghị lên rồi nhưng
không được. Mà mình là cấp dưới thì chỉ biết chấp hành mệnh lệnh cấp
trên thôi. Hơn nữa, chẳng lẽ lại cử cán bộ xã về làm trưởng thôn hay bí
thư chi bộ thì ai lo việc khác”.
Do đó, dù chính quyền cấp
thôn bị tê liệt, tình hình an ninh chính trị phức tạp, nhưng lãnh đạo xã
Bắc Sơn vẫn phải dành thời gian để lo làm việc khác theo lệnh trên: làm
nghĩa địa!
Chính quyền đóng cửa liên tục nhiều ngày, lãnh đạo, dân làng đều sống bất an.
Hoang mang Bắc Sơn
Bắc Sơn đến ngày hôm nay vẫn chìm trong không khí ảo não, lo lắng nặng trịch trên đầu.
Thông
tin mới nhất ông chủ tịch xã vừa cho hay, hai cán bộ gồm Trưởng công an
xã Nguyễn Khắc Sơn, Phó chủ tịch hội Cựu chiến binh Dương Đình Thái đã
gửi đơn lên huyện xin nghỉ việc.
Trong từng làng xóm, đường sá
vắng lặng, chợ búa hiu hắt. Chúng tôi cố gắng tiếp cận từng người dân để
tìm hiểu rõ vấn đề thì đều nhận được những sự dò xét với vẻ vừa lo sợ
pha lẫn mệt mỏi.
Lúc này, phải xuất trình thẻ nhà báo và
những giấy tờ chứng minh tùy thân. Hỏi ra mới hay, họ sợ công an đóng
giả người này người khác để tìm hiểu.
Những người dân cũng hạn
chế tránh tụ tập đông. Một chủ bán quán tạp hóa cho hay: “Các chú vào
tìm hiểu, nếu là nhà báo trung ương thì dân họ mừng lắm, họ giờ không
tin ai ở đây nữa”.
Tại nhà anh Đào Công Thường, nguyên trưởng thôn Đồng Vĩnh, chúng tôi mới tìm được sự trao đổi cởi mở.
“Dù
13 năm làm chủ tịch xã, người dân rất đồng tâm. Nhưng sự việc liên quan
đến dự án này đã cho thấy người dân không còn tin tưởng tôi nữa; có
nghĩa là tôi thấy năng lực và trình độ không đảm bảo. Mà người dân đâu
có biết cho chúng tôi, những người làm ở cấp xã thì phải tuân thủ chỉ
thị từ cấp trên đâu”, ông Hoành nói.
Anh Thường cho hay:
“Phần lớn người dân Bắc Sơn có nguồn gốc từ xã Thạch Đồng (Thạch Hà) lên
khai hoang lập nghiệp. Đến nay đã 49 năm, nếu năm nay không có sự việc
này thì sang năm xã chắc sẽ làm kỷ niệm 50 năm thành lập xã”.
Hiện
tại xã Bắc Sơn có 329,6 ha đất nông nghiệp trồng lúa 2 vụ. Thu nhập bình
quân hằng năm của người dân vào loại thấp, 15 triệu/người/năm.
“Ngày
xưa, ở quê tổ Thạch Đồng, vì người đông đất chật ông bà tôi mới lên đây
khai hoang lập nghiệp. Cả một vùng rừng núi rậm rạp nay thành ruộng
thành làng thì có nguy cơ bị lấy đi. Dân chúng tôi sao không xót được.
Anh có là người bỏ quê đi khai hoang thì anh mới thấy quý từng thước đất
thế nào”, anh Thường nói.
Cũng theo anh Thường, từ khi xảy ra
lộn xộn quanh dự án nghĩa trang, tình hình an ninh trật tự trên địa bàn
rất phức tạp. “Người dân chúng tôi đêm không dám ngủ, con cái đi học
cũng nơm nớp lo sợ. Bình thường lo xong mùa vụ, ai nấy đều đi làm thêm
kiếm tiền, nay thì không dám đi mà chỉ ở nhà”, nguyên trưởng thôn Đồng
Vĩnh kể về tình hình phức tạp tại địa phương hiện nay.
Người dân Bắc Sơn đang hết sức hoang mang
Cần xem lại sự hoan nghênh của Chủ tịch tỉnh
Quy hoạch dự án công viên vĩnh hằng Bắc Sơn nhận được sự hoan nghênh của Chủ tịch tỉnh Hà Tĩnh Võ Kim Cự.
Ngày
11.10.2013, tại văn phòng UBND tỉnh Hà Tĩnh, ông Võ Kim Cự đã chủ trì
cuộc họp nghe báo cáo dự án công viên vĩnh hằng Bắc Sơn. Kết luận cho
hay: “UBND tỉnh đồng ý chủ trương đầu tư dự án công viên vĩnh hằng Bắc
Sơn Hà Tĩnh, hoan nghênh, khuyến khích Quỹ đầu tư phát triển tỉnh làm
đầu mối thu hút các nhà thầu tham gia dự án”.
Tuy nhiên, cần
phải xem lại, sự “hoan nghênh” này khi chính dự án đang làm đảo lộn hoàn
toàn cuộc sống chính trị xã hội ở xã Bắc Sơn. Và càng cần xem kỹ hơn
khi chính quyền cấp địa phương đang bị tê liệt thì vẫn có chỉ đạo cho
tiếp tục theo đuổi dự án.
Ông Trần Bá Hoành cho biết: “Cấp xã bây
giờ cũng mệt mỏi lắm rồi. Bây giờ việc cần nhất là ổn định tình hình
trật tự, những đối tượng quá khích cần phải bắt giữ để có sự giáo dục.
Hai nữa, nhà nước cũng cần xem lại dự án này có khả thi hay không”.
Về
phía ông Hoành, ông cho biết đã xin lên huyện cho chuyển công tác đi
nơi khác, nếu không được chấp thuận thì sẽ xin nghỉ việc.
“Dù
13 năm làm chủ tịch xã, người dân rất đồng tâm. Nhưng sự việc liên quan
đến dự án này đã cho thấy người dân không còn tin tưởng tôi nữa; có
nghĩa là tôi thấy năng lực và trình độ không đảm bảo. Mà người dân đâu
có biết cho chúng tôi, những người làm ở cấp xã thì phải tuân thủ chỉ
thị từ cấp trên đâu”, ông Hoành nói.
Trời Bắc Sơn vẫn ảm đạm.
Phần lớn người dân đang rất lo lắng và bồn chồn sau những sự việc vừa
xảy ra. Việc quá khích và hành động vượt rào pháp luật là sai. Tuy
nhiên, chính quyền các cấp của Hà Tĩnh cần phải vào cuộc sớm nhất và có
nhiều giải pháp để vãn hồi trật tự, lý giải thấu đáo cho người dân để
tránh xảy ra những sự cố đáng tiếc có thể tiếp tục xảy ra.
Xã Bắc Sơn vừa được phê duyệt quy hoạch nông thôn mới thì “dính” dự án.