Ts. Phạm Ngọc Cương
Tác giả gởi X CàfeVN
Ngày 5/6/2012 ông Đào Ngọc Dung ủy viên Ban chấp hành trung ương
ĐSCVN, bí thư đảng ủy khối các cơ quan trung ương và đoàn quan chức cao
cấp của Chính phủ Việt Nam có buổi gặp thân mật ấm cúng và khá cởi mở
với một số người Việt ở Toronto. Buổi gặp mặt để lại trong tôi cả vị
ngọt và vị đắng. Ngọt khi thấy chính quyền Việt Nam đã nhìn ra nhiều vấn
đề và đang tìm cách giải quyết nó. Sống xa nước gần 30 năm, tôi chưa
gặp một người Việt nào không mong đất nước sớm phú cường! Đắng vì cách
giải quyết của Việt Nam hôm nay vẫn không phải là thật triệt để, tận gốc
vấn đề. Bài viết nhỏ này là cảm xúc, suy nghĩ cá nhân về đất nước sau
buổi tối thú vị đó.
1-Tự do
Nhìn vào bề nổi lịch sử thế giới từ sau thế chiến thứ hai đến nay ta
thấy một điều là những nước chống Mỹ thường chuốc thất bại, nước nào
thuận chiều Mỹ thì thường khá thịnh vượng và thành công. Trong sự thành
công của Tây Âu, Nhật, Israel, Nam Hàn, Đài Loan, Mã lai, Singapour,
Thái Lan ...đều thấy có bàn tay của Mỹ. Trung Quốc mới lên đà tăng
trưởng chỉ sau khi Mao gặp Nixon và Đặng qua Mỹ về lên gân lên cốt đập
Việt Nam lấy lập trường. Khối các nước Warsaw xụp đổ, Iran, Iraq thì
điêu tàn, kiệt quệ. Cuba, Bắc Hàn ngập trong đói nghèo. Venezuela- nước
có trữ lượng dầu mỏ đứng thứ hai thế giới cũng không là ngoại lệ. Vậy
chống Mỹ là thua chỉ là hiện tượng hay là bản chất thật của vấn đề? Nếu
là bản chất thì đó phải là vấn đề có tính qui luật. Chẳng lẽ cứ được Mỹ
ủng hộ là thành phú cường, thịnh vượng, chống Mỹ sẽ gánh thất bại.
Việt Nam? Việt Nam đến hôm nay là nước thắng chiến tranh (thời điểm)
mà thua trong hòa bình (đường dài). Cả giai đoạn dài dù được phe XHCN
dốc lòng viện trợ Việt Nam vẫn nhếch nhác đói nghèo, chỉ từ khi Mỹ bỏ
cấm vận nước ta mới tháo gỡ được nhiều ách tắc.
Vậy Mỹ là gì mà “thiêng” thế? Khởi thủy là một bộ phận dân Á châu,
không chịu ở yên châu Á, trèo qua Bering Sea sang châu Mỹ được gọi là
thổ dân da đỏ. Sau này là mấy tay Anh, Pháp, Đức, Bồ Đào Nha và Tây Ban
Nha …Từ gốc đến ngọn rặt một dân tứ chiếng có gì đó không thỏa lòng nơi
cố hương mà vượt đại dương tây tiến lập nên dân tộc Mỹ, giờ đang là đầu
kéo của văn minh. Vấn đề mấu chốt ở đây là một phương thức sản xuất tiến
bộ nhất của nhân loại trong khoảng hai thế kỷ qua mang một cái tên mới
ngắn gọn: Mỹ. Chân lý thuộc về kẻ mạnh. Kẻ mạnh chính đáng này là đại
diện cho sức mạnh sản xuất trí tuệ xét về hạ tầng cơ sở và điều tất yếu
chế ngự ở bên trên đó nơi thượng tầng kiến trúc là quyền tự do cá nhân
thiêng liêng.
Thực ra theo Mỹ và thành công đó chỉ là vế thứ nhất, là nhìn theo góc
hiện tượng của vấn đề. Vế thứ hai là những nước chịu ảnh hưởng Mỹ,
phát triển tốt trong những năm vừa qua do hội đủ bản lĩnh kịp tiếp thu
sàng lọc được nhiều những cái hay của phương thức sản xuất Mỹ, mô hình
Mỹ mà nâng cao được nội lực của chính mình. Đó mới là điều quyết định.
Là bản chất của vấn đề. Vì không phải cứ Mỹ thì cái gì cũng tốt cả. Dưới
vòm trời này, suy cho cùng, có cái gì do con người làm ra mà thật là
hoàn bích đâu.
Tự do là nhu cầu phát triển rất Mỹ. Khởi thủy là lớp tinh hoa của di
dân không thể tiếp tục chịu sự đè đầu cưỡi cổ của vương triều Anh quyết
đòi độc lập đã sinh ra những đại diện vĩ đại như Washington và
Jefferson... Tiếp sau đó là các vùng công nghiệp phía Bắc cần những
người tự do để làm đời công nhân lấp đầy chỗ cho các nhà máy đang mọc ra
như nấm và những điền chủ phía Nam cần nô lệ để đảm bảo canh tác nông
nghiệp đã thành nguyên nhân sâu xa của cuộc nội chiến Nam Bắc Mỹ kết
thúc bằng chiến thắng của người giương cao lá cờ đòi tự do - Abraham
Lincoln. Cùng với đà công nghiệp hóa, dây chuyền hóa, tự động hóa, khi
chất xám là hồng cầu của nền kinh tế tri thức thì nước Mỹ càng ngày càng
cần tự do. Trí tuệ cần tự do để phát triển như động vật sống cần ôxy
vậy. Vì chỉ có tự do và sự đảm bảo quyền tự do cá nhân thì sự sáng tạo
mới mong đạt đến ngưỡng tối đa và liên tục thu hút chất xám đổ về quê
hương mới này của tự do. Phát huy tối đa năng lực sáng tạo cá nhân,
không đặt biên giới trong mọi lĩnh vực then chốt từ đời sống chính trị,
kinh tế, văn hóa, học thuật... là điều sống còn cho xã hội Mỹ. Người Bắc
Mỹ chỉ háo hức được nghe, được thấy sự khác biệt. Tự do sẽ sinh ra thật
nhiều sự khác biệt. Chính tồn tại nhiều sự khác biệt mới là sống thật,
mới tạo ra sức mạnh. Càng nhiều khác biệt càng gia cố sức sống mãnh liệt
cho xứ sở này.Vì tự do, vì sự khác biệt mà lại càng cần gia cố luật
pháp để tự do của mỗi người không xâm hại đến tự do của mọi người.
Chỉ bậc thánh nhân thì mới có thể đạt khoái cảm tự do dẫu chỉ với tay
không. Còn quảng đại con người khi không thể tiếp cận với phương tiện
sống thiết yếu rất dễ ngã vào kiếp nô lệ. Không tiền dễ thành nô lệ cho
kẻ ban phát sự mưu sinh, yếu thế dễ thành nô lệ cho kẻ mạnh... Vì vậy
để có cơ sở pháp lý chắc chắn cho sự phát triển của mỗi cá nhân được tự
do nước Mỹ phải bảo vệ tối đa quyền tư hữu. Chỉ khi có ít nhiều tài sản
và trí tuệ con người mới thấy dễ dàng hơn trên con đường mưu cầu và phát
triển tự do cá nhân. Từ tư hữu đất đai đến bản quyền sở hữu trí tuệ.
Những viên gạch luật pháp lát con đường tự do cho mỗi người và mọi người
cũng chỉ có bấy nhiêu thôi mà mỗi dân tộc lại đi theo những cung bậc
thời gian khá khác nhau hoặc ngắn hoặc dài. Trừ giai đoạn đầu của nền
cộng sản nguyên thủy còn ở toàn bộ các nền kinh tế tiền tư bản thì quyền
tư hữu đất đai là điều khiến quảng đại loài người thao thức ngày quên
ăn đêm quên ngủ. Ở nền kinh tế tri thức thì bản quyền sở hữu trí tuệ mới
là vấn đề sống còn.
Vì vậy ở những nền công nghiệp phát triển không có hạn chế nhu cầu
mua bán đất, bất kể số lượng hay quốc tịch người mua. Thậm chí các ngân
hàng lớn thường không cho vay tiền mua đất. Ở đó đất cát từ lâu đã mất
vai trò là phương tiện sản xuất chủ yếu. Chất xám đã thay thế đất cát
thành cái người ta săn lùng nhất vì là tài sản lớn nhất. Cứ xem nhà đất
Mỹ thì rớt giá mà các CEO vẫn được trả bộn thế nào ngay cả trong những
năm kinh tế đại nguy ngập vừa qua.
Việt Nam cả hơn nửa thế kỷ nay chỉ loay hoay với vấn đề đất đai khi
các nước văn minh đã dẹp chuyện đất cát ra khỏi bàn nghị sự từ lâu.
Lịch sử của đất cũng là lịch sử của sự tản quyền hóa. Đất từng chỉ có
một người chủ: chỉ của vua, hoàng đế; sang tay nhiều người chủ: các
lãnh chúa, địa chủ; và tiếp tục được sang tay nhiều người hơn nữa như
hôm nay khi nhân loại tiến đến bước là hầu như ai có tiền cũng có thể
mua và làm chủ đất. Lịch sử của quyền sở hữu đất gắn liền với lịch sử
của sự phát triển quyền con người và tỷ lệ thuận với sự phát triển của
tự do!
Không lẽ gì một đảng chính trị mạnh như ĐCSVN với từng ấy năm nắm
quyền không thấu hiểu sự khát đất của dân chúng. Không trả đất về với
dân thì người nông dân còn phải đứng lên chống chính quyền và quan chức
còn nhiều cơ hội đục nước béo cò. Làm vậy ĐCSVN đã đánh đổi một đồng
minh chiến lược lâu đời vào thế cùng quẫn phản kháng và lập nên một đồng
minh thủ đoạn nhất thời là một bộ phận không nhỏ giới công chức lưu
manh hóa. Cứ xây dựng đồng minh kiểu này khi mà đến cục trưởng hàng hải
còn đang bỏ chạy mất hút thì thấy con đường phải tháo thân ra nước ngoài
của những chức sắc dù là cao cấp nhất cũng không còn quá xa.
2-Siêu cường và tiểu quốc
Liệu thế giới sẽ ra sao khi chỉ gồm có các nước lớn? Nếu chỉ có Nga,
Mỹ, Trung Quốc, Đức, Ấn Độ thì nền chính trị thế giới này chắc là cực kỳ
tẻ nhạt, xung khắc và đụng độ. Các nước nhỏ là vùng đệm, là sự thăng
bằng, đa dạng, và nhiều khi còn thành điểm tựa cho các nước lớn, là điểm
sáng trên bàn cờ quốc tế. Nhân loại đã đến giai đọan văn minh là các
nước đều có quyền chung hưởng thế giới và các nước nhỏ không cần thiết
phải nhất nhất quỵ lụy nước lớn.
Một nước nhỏ yếu lạc hậu như Afghanistan mà cả Liên Xô cũng như Mỹ không nước nào ôm được chiến thắng ra về.
Khi từ chối gửi quân sang Iraq thủ tướng Canada Jean Chretien tuyên
bố đại ý: “75% hàng hóa xuất khẩu của Canada là sang Mỹ, Mỹ mua không
phải là do Mỹ tốt mà do Mỹ cần hàng hóa tốt của chúng ta. Canada không
gửi quân sang Iraq nếu không có nghị quyết của Liên hợp quốc”.
Rõ ràng là ở nhiều phần của địa cầu người ta đang la ó Mỹ với nhiều
lý do khác nhau. Tuy vậy thử nghĩ cho công bằng xem nếu cả thế giới này
trong mấy thập kỷ qua chỉ được “soi sáng” bởi chủ nghĩa cộng sản của
Liên bang Xô Viết hay chủ nghĩa đại hán trá hình của Mao thì ngày hôm
nay nhân loại đang nằm trong cái vực nào?
Thử nghĩ sao có những dân tộc nhỏ như dân tộc Czech không có biển,
lọt thỏm giữa châu Âu luôn xô đi dịch lại cả ngàn năm nay, cạnh những
nền văn hóa vĩ đại như Anh, Pháp, Ý, Đức, Nga mà vẫn không bị đồng hóa,
có ngôn ngữ và văn hóa riêng phát triển rực rỡ. Trở thành nước công
nghiệp từ trước thế chiến.
Có dân tộc như dân tộc Sikh chỉ khoảng 20 triệu trên một đất nước hơn
1.2 tỷ dân mà có tới 20% sĩ quan quân đội cao cấp Ấn Độ là từ sắc dân
này. Thủ tướng Ấn hiện nay cũng người Sikh.
Những yếu tố nào để một quốc gia tiến lên vai trò siêu cường và thống
trị thế giới? Một trong những yếu tố hàng đầu là phải đại diện cho một
phương thức sản xuất tiến bộ mới và có sự thu hút nhất định của một hệ
tư tưởng mang sức phổ quát. Mỗi đại cường đều cần phải có một bộ cánh
tươm tất và hấp dẫn mà khoác lên người. Nước Pháp đã làm nhân loại
choáng ngợp bởi tư tưởng khai sáng của Montesquieu, Voltaire và Diderot.
Nước Anh trình làng nền quân chủ nghị viện. Liên bang Xô Viết là chủ
nghĩa xã hội nơi hướng chuẩn là sẽ làm theo năng lực hưởng theo nhu cầu,
nước Mỹ hút hồn bởi lý tưởng tự do.
Trung Quốc hôm nay còn thiếu một ánh sáng tư tưởng để trở thành siêu
cường. Mấy học viện Khổng Tử mở ra đó đây về mặt chính trị chỉ là một sự
ăn mày dĩ vãng. Thế giới văn minh hôm nay thật không dễ để bị hấp dẫn.
Về kinh tế Trung quốc vẫn đang trên đường thoát nghèo. Về phương thức
sản xuất Trung Quốc vẫn đang ở nền văn minh bóc lột tài nguyên thiên
nhiên cùng sức lao động rẻ mạt là chính. Trung quốc lại vô trách nhiệm
với các vấn đề an sinh xã hội và y tế cộng đồng. Trung Quốc chi phí cho y
tế công cộng có hơn 1% ngân sách mà chi phí cho quốc phòng tới hơn 10%.
Ngay vấn đề cơ bắp mà chàng đại Hán đang dốc lòng phô diễn cũng chưa
hăm dọa được ai. Mới chỉ có dàn trận ở ngay cửa nhà là eo biển Đài Loan,
biển Hoa Đông và Biển Đông đã bị la ó quá trời. Có cải cách nhanh chóng
và quyết liệt thì Trung Quốc cũng chỉ mong tìm sự ổn định và khỏi vỡ
vụn ra thôi chứ thời gian còn dài lắm để đến ngày Trung Quốc giành chức
làm bố thiên hạ. Việt và Trung cần làm hàng xóm tốt của nhau. Nhưng muốn
Trung Quốc đối xử dễ thở thì Việt Nam ít nhất cần phải vượt Trung Quốc
một số điểm. Cần nhìn lại lịch sử triều Lý của cha ông ta và nhận thức
rõ hơn bản lĩnh của Nhật, Đài Loan, Nam Hàm, Singapore thì có cách vượt
Trung Quốc.
3-Quyền sống
Cùng lên cỗ xe trực chỉ hướng giải phóng con người mà sao Phật giáo
và Thiên chúa giáo sống khỏe cả mấy ngàn năm nay còn chủ nghĩa Marx thì
chết yểu? Có muôn vàn lý do nhưng có thể thấy ngay một điều là mấy tôn
giáo lớn về mặt lý tưởng lấy sự cứu rỗi toàn bộ kiếp người làm mục tiêu
(chứ không phải chỉ ưu ái một giai cấp, và tiêu diệt giai cấp khác) và
thiết tha kêu gọi đức tin, sự cảm hóa, tình yêu... (chứ không phải là
điểm hẹn của bạo lực chuyên chính).
Xét tiếp đối tượng phục vụ của học thuyết. GDP Canada chỉ có 13% là
do công nghiệp mang lại. Học thuyết được Marx đề ra đã bị sức sản xuất
vũ bão của nhân loại nhanh chóng biến thành cái để dành cho số ít thì
sao thu hút được quảng đại vì không mang tính đại diện cho toàn xã hội.
Giai cấp công nhân ngày càng trở thành thiểu số trong bất kỳ nước công
nghiệp hóa nào. Giai cấp trung lưu hiện đại-mà thực sự đó là cách gọi
khác của giai cấp trí thức- đang là nền tảng của ổn định xã hội và thuế
má của các xã hội dân chủ phát triển.
Các khái niệm về vai trò của giai cấp, tài nguyên, tư liệu sản
xuất...đều đã thay đổi. Canada có trữ lượng dầu mỏ đứng thứ ba thế giới
vậy mà xuất khẩu dầu mỏ chỉ chiếm 2.9% GDP của Canada. Venezuela có trữ
lượng dầu cao thứ hai thế giới mà dân đâu có sướng. Chưa kể mấy nước như
Libia và Iraq toàn tay tổ về xuất khẩu dầu mà liệu có đồng tiền dầu nào
tới được bữa cơm của dân.
Tổng tiền của và tổng hạnh phúc dường như không nhất thiết đồng nhất.
Nhưng sở hữu đói nghèo và lạc hậu thì dù có chính quyền trong sạch đến
mấy cũng không thể nào làm dân chúng thấy hạnh phúc.
Chính phủ giỏi phải luôn tìm ra đồng nhất trong dị biệt. Phải biết
thích ứng với một tương lai mở. Biết thúc đẩy song hành khao khát thành
đạt của mỗi cá nhân và công bằng xã hội. Biết đối phó không mệt mỏi với
các thách thức triền miên. Luôn thể hiện tình yêu dân chúng và chân lý
cùng chống trả quyết liệt sự ngu dốt vô bờ bến của các tư duy làm chính
sách hạn chế quyền tự do của con người.
4- Mở
Thực tế quá trình tiến hóa chứng minh rằng cái gì có biên độ mở rộng nhất là dễ phát triển nhất.
Có thể nói một trong những yếu tố giúp nước Mỹ thành công là khi phải
chọn ngôn ngữ quốc gia người Mỹ đã chọn tiếng Anh (ngôn ngữ của chính
kẻ thù nước Mỹ lúc đó) chứ không phải tiếng Đức hay tiếng nào khác. Anh
ngữ phát triển nhanh chóng là ngôn ngữ thống lĩnh mọi mặt hôm nay vì nó
vô cùng mở.
Trong các ngôn ngữ của nhân loại hôm nay tiếng Anh là ngôn ngữ có
nhiều từ vựng nhất. Khoảng 172, 000 từ sống và rất nhiều từ là du nhập.
Trong khi các ngôn ngữ khác chỉ có khoảng dưới 100,000 từ. Cuối năm vừa
qua tôi có xin dự giờ một tiết ngữ pháp tiếng Việt ở Hà Nội và thật não
lòng khi nghe cô giáo dậy theo giáo trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo
giải thích rất kỹ cho các cháu lớp sáu rằng từ này từ nọ trong tiếng
Việt là từ Hán Việt. Tiếng Anh cứ qua tay họ là của họ, họ hồ hởi đón
nhận từ vựng từ đủ các ngôn ngữ khác, nhanh chóng và thanh thản coi đó
là của mình. Không phân biệt đối xử hay bới tìm gốc gác. Chỉ ở những nơi
nghiên cứu sâu ngôn ngữ người ta mới phân ra từ này từ nguồn nào, du
nhập vào tiếng Anh năm nào.
Chắc với rất nhiều người, quốc tịch còn là vấn đề thiêng liêng. Vậy
mà ở Canada hay Mỹ cứ ở lại hợp pháp từ 3 tới 5 năm (tùy nước) là vào
quốc tịch, và có quyền đa quốc tịch. Không sợ mất người, không khắt khe
với người nên được người. Thật cởi mở!
Nhận thức chính trị thay đổi cũng không kém phần vũ bão. Khởi điểm là
thân phận nô lệ. Từ ngày Martin Luther King bị sát hại (1968) đến ngày
nước Mỹ hân hoan chào đón vợ chồng tổng thống da đen đầu tiên của mình
(2008) chỉ sau có 40 năm. Cũng mở nốt!
5-Can thiệp
Trong những xã hội phát triển chính phủ không can thiệp vào chuyện
sản xuất hay đường hướng kinh doanh, chỉ tạo dựng một thị trường đầy sức
sống và cơ hội cạnh tranh bình đẳng cùng can thiệp kỹ lưỡng phần phân
phối thặng dư thông qua thuế. Khi Việt Nam lấy kinh tế quốc doanh làm
chủ đạo thì xã hội điêu tàn. Lập các tổng công ty lại chiều như con cưng
nên phá sản và thất thoát triền miên. Nay thấy bất ổn quá lại xiết chặt
quản lý vốn chủ sở hữu. Vẫn con đường vòng của sự can thiệp! Từ Adam
Smith nhìn ra sự điều tiết hữu hảo của “bàn tay vô hình” đến lý luận
quản lý kinh tế nhà nước tập trung mà đỉnh cao là các ủy ban kế hoạch
nhà nước XHCN. Giữa hai cực đó thì kinh tế tự do sẽ gặp khủng hoảng điều
chỉnh nhưng giai đọan sau bao giờ cũng thăng hoa hơn giai đoạn trước,
còn các ủy ban kế hoạch nhà nước XHCN thì đã yên nghỉ dưới mồ từ lâu.
Các chính phủ dân chủ cũng không có quyền can thiệp vào chuyện tư
tưởng chính trị và đảng phái, sự chọn lựa và chuẩn mực là của mỗi cá
nhân. Nhưng họ lại can thiệp sâu sắc vào quan hệ từng gia đình, quyền
của từng phụ nữ, quyền từng trẻ em, quyền từng người lao động, và giám
sát kỹ lưỡng quyền làm cha làm mẹ. Lỏng cái vĩ mô mà chặt cái vi mô.
Hiện Việt Nam ở trong một tình thế ngược là chính trị gia không thấy
gần quần chúng còn xã hội thì thờ ơ và sợ chuyện chính trị. Sợ chính trị
vì thấy không thay đổi được gì. Không quan tâm chuyện chính trị làm gì
vì không có khả năng tháo gỡ.
Chính trị là cái vung mà tất cả các hoạt động xã hội là chuyện của trong cái nồi.
Nền chính trị nói chung sẽ thiếu sinh khí khi thiếu vắng sự đóng góp
của toàn dân. Phải biến nền chính trị thành lực đẩy chứ không thể đi
đến chỗ là phản lực, là cái phanh của sự phát triển.
Thật hay là tình thế đã đến lúc luật cần cho cả người cầm quyền và
người đang bị đè đầu cưỡi cổ. Cứ xem ông Thủ tướng tự nói ra trước Quốc
hội là cần luật biểu tình đủ thấy chính quyền đã dần thấy vai trò của
luật như một công cụ can thiệp hữu hiệu. Để có thể thu giữ quyền lợi một
cách an toàn và khôn ngoan cũng như để các bức xúc xã hội không nổ tung
thì cả hai phía đều có nhu cầu củng cố luật và được xài luật như một
phương tiện lấy thăng bằng, một cứu cánh an toàn.
6-Tốc độ
Đất nước ta hiện là đất nước của các nan đề, nhưng không phải là
không có lời giải. Việt Nam có cam chịu là một quốc gia yếu ớt hay sẽ
tiến đến vai trò cường quốc khu vực?
Lộ trình công nghiệp hóa của một quốc gia từ vài trăm năm nay đã có
nhiều nước rút xuống chỉ còn vài chục năm. Làm sao Việt Nam có thể là
một trong những nước ấy? Không thể cứ loanh quanh mang dân và nước ra
làm thực nghiệm cho một chủ thuyết đã phá sản. Việt Nam phải khẩn trương
xây dựng một thể chế đa trí tuệ, đa cách nghĩ, đa văn hóa, đa cách làm
nhằm chuyển biến xã hội Việt Nam thành xã hội của các công dân sáng tạo,
có đủ tự do để làm chủ đời mình và thực dám nghĩ, dám làm đóng góp vào
sự thịnh vượng chung của đất nước. Mục tiêu của mọi cải tổ hiến pháp,
cùng xây dựng chỉnh sửa các luật là là phải thiết lập ra một cơ cấu có
biên độ mở rộng nhất, ít sự can thiệp thô bạo nhất, đa năng nhất bao gồm
cả khả năng tự điều chỉnh.
Để kết thúc, gửi tới quí vị khoác áo cộng sản là câu của Marx trả lời
con gái về khẩu hiệu của ông: “Hãy hoài nghi tất cả”. Và trong Bản
Tuyên ngôn ĐCS (1848) Marx và Engels viết “Sự luôn luôn hoài nghi và sự
vận động làm cho thời đại tư sản khác với tất cả các thời đại trước”. Từ
khi Thomas NewComen chế tạo ra cỗ máy hơi nước sơ khai (1712) đến lúc
Marx và Engels đưa ra nhận định này có 136 năm. Ngày nay ở tận thập kỷ
thứ hai của thế kỷ XXI thì người cộng sản càng cần phải luôn luôn hoài
nghi và vận động. Không ráo riết vận động nhanh, phát triển và thích ứng
nhanh thì tất yếu sẽ bị đào thải.
Với tất cả các bạn đọc khác xin chép tặng câu sau của nhà triết học
Đức Gotthold Ephraim Lessing (thế kỷ XVIII): “Nếu Đấng toàn năng giữ
Chân lý trong bàn tay phải và Xét lại chân lý trong bàn tay trái, hạ cố
hỏi ý tôi thích chọn cái nào, tôi sẽ hết sức khiêm tốn nhưng không chút
ngần ngại thưa rằng tôi chọn Xét lại chân lý”
Phạm Ngọc Cương
06/06/2012
