“Nhất tướng công thành vạn cốt khô” là câu nói
khẳng định định số của một con người được sanh ra làm tướng mà công thành được
tạo nên trên cốt khô của vạn sinh mệnh có định số ngược lại. Trong số vạn cốt
khô đó, có mấy ai còn được nhắc tên, bởi có thể họ được sanh ra để làm những
chiến binh “vô danh”. Và giờ đây đang có một chiến binh “vô danh” mà tôi muốn
nói tới, Việt Khang, người nhạc sĩ trẻ chưa có đủ thời gian để có thể trở thành
“tài hoa”, nhưng chỉ với vỏn vẹn bốn bản nhạc, trong đó hai bản nhạc sau cùng
đã “thưởng” cho anh hai lần tù.
Không phải tình cờ mà anh
bị bắt lần thứ hai, “Việt Nam Tôi Đâu?”, nỗi xót sa về hiểm họa mất nước đã đưa
anh vào tù lần thứ nhất, sau khi được thả ra, anh vẫn không im lặng, anh không
thể im lặng, vì trái tim trong anh tiếp tục thổn thức, trái tim anh không bằng
lòng cho anh im lặng, và rồi “Anh Là Ai?”, một lần nữa lại đưa anh trở lại nhà
tù lần thứ hai cho tới bây giờ. Phi lý không thể nào lý giải nổi, vậy mà đã xảy
ra một cách ....hợp lý, và như là không thể không xảy ra.
Việt khang với hai bản
nhạc “Việt Nam Tôi Đâu?” và “Anh Là Ai?”, bây giờ không còn xa lạ gì với thế
giới bên ngoài, cái thế giới xa lạ với anh, không hề biết anh, nhưng thế giới
này bây giờ lại biết anh. Thế nhưng anh bỗng dưng biến mất một cách kỳ lạ ngay
tại cái thế giới nhỏ hẹp đã sanh ra anh và nuôi anh lớn hơn 30 năm. Người ta
dường như không biết gì đến sự hiện hữu của anh. Không phải vậy! Chắc chắn
người ta đã biết anh, ít ra cũng có biết hai bản nhạc đầu được chính ca sĩ
trong nước trinh diễn. Ấy vậy mà bỗng dưng anh trở thành vô thường. Người ta
chợt biến thành những thiền sư tới hồi thoát tục, không nghe, không thấy và
không nói. Có lẽ anh phải sáng tác một bản nhạc nữa để hỏi chính anh “Tôi Là
Ai?”. Sở dĩ anh nên hỏi vậy là vì, anh không là gì cả, anh chỉ là một hiện hữu
“Vô Danh”, một chiến binh “Vô Danh”.
“Việt Nam Tôi Đâu?” và
“Anh Là Ai?” bất quá là tiếng vọng không còn chỗ chứa mà bật ra khỏi từ tâm
thức anh thành dòng nhạc. Anh đã đa đoan với nỗi đau của quê hương dân tộc, anh
đã uất nghẹn, hoang mang và lo sợ về viễn ảnh tương lai của đất nước, của dân
tộc anh, của những thế hệ sau anh, “tương lai của Nô Lệ”. Anh muốn tìm cho ra
“Việt Nam Tôi Đâu?” và “Anh Là Ai?”, không chỉ cho chính anh, mà anh muốn tìm
thay cho cả bao nhiêu người khác, rõ ràng thế thôi, giản dị thế thôi, và anh đã
nhận được câu trả lời – Anh phạm tội! Tội “Dám Hỏi”! Hai bản nhạc của anh giá
quả là đắt, hai lần tù. Đắt đến độ mà không ai muốn mua lại, đến độ người ta
không đủ khoảng trống nào trên giấy, trên mạng để điền tên anh vào và đắt đến
độ người ta không đủ khí lực để nói đến tên anh.
Lẽ ra anh phải biết chính
“anh là ai”, nhưng anh đã không cần biết, anh chỉ biết làm những gì mà anh cho
là cần làm và không thể không làm. Có thể anh cũng biết anh không là ai cả, anh
cũng có tên, là Việt Khang, là Võ Minh Trí, nhưng anh “vô danh”. Anh không là
“nhà” gì cả, không là “nhà trí thức”, không là “nhà đấu tranh”, “nhà tư tưởng”,
cũng không là “nhà báo” v.v... Nghĩa là anh không nằm trong cái “nhà” nào cả.
Anh chỉ là Việt Khang, “Việt Khang Vô Danh” với vỏn vẹn bốn bản nhạc. Chỉ với
bốn bản nhạc, thì dù anh có làm gì đi nữa vẫn chưa đủ để người ta biến anh thành
“Việt Khang Hữu Danh”, và chính vậy anh không hiện hữu.
Có điều bây giờ anh không
hỏi, nhưng tôi muốn hỏi, có phải con tim người ta vô cảm với anh không? Tôi
muốn hỏi, có phải người ta cũng đang nghĩ là anh có tội không? Tôi không cho là
có một ai nghĩ vậy, ít ra tôi hy vọng không một ai nghĩ vậy. Nhưng tôi vẫn muốn
tìm câu trả lời, tại sao không thấy người ta nhắc tới anh ? Tại sao không thấy
người ta quan tâm đến anh?
Lý Quốc Việt