‘Anh chỉ yêu một mình em thôi’

“Anh ấy chẳng bao giờ nói chữ yêu với em cả,” cô Ly vừa cười vừa kể chuyện. “Ngay cả khi tính chuyện lấy nhau, nhà em chỉ nói cả hai đứa mình đều không có ai bên này, bây giờ nương tựa bên nhau em nhé. Nhất định không nói câu anh yêu em”.

Tác giả Nguyễn Khanh (giữa) cùng nhân vật Dương (bên phải)

Câu chuyện tôi sắp kể với các bạn là câu chuyện có thể bắt đầu như thế này: ngày xưa có hai người yêu nhau, ngay ngày đầu gặp nhau đã biết bằng mọi giá phải có nhau. Từ Việt Nam họ đi sang Tiệp, từ Tiệp băng rừng qua Ba Lan mong ông tơ bà nguyệt dẫn đường để họ tìm đến nhau, cuối cùng họ gặp nhau và “chỉ nhìn nhau không thôi” đã đủ biết sẽ sống với nhau bằng tình nghĩa vợ chồng.

“Anh cứ nói quá”, cậu Dương nhỏ nhẹ bảo. “Chuyện của chúng em đâu có ly kỳ cổ tích như thế”. “Sự thật chỉ đúng có năm hay mười phần trăm là cùng thôi”. Đúng ở chỗ “hai đứa chúng em từ Việt Nam sang Tiệp, sau đó từ Tiệp băng rừng trốn sang Ba Lan, chẳng biết nhau trước nhưng tình cờ gặp nhau rồi yêu nhau thế thôi”.

Dương ở Nghệ Tĩnh, Ly lớn lên ở Hải Phòng. Cũng giống như những thanh niên khác, họ quyết định rời Việt Nam để đi nước ngoài kiếm sống. “Thú thật với anh lúc đó chỉ cò một con đường duy nhất là sang Tiệp chứ không có con đường nào khác cả”. Gia đình của Dương và Ly “chấp nhận bỏ cả một núi của” để dịch vụ đưa đi, “sang bên đó rồi tính sau” chấp nhận nổi trôi của cuộc đời.

“Em sang Tiệp năm 1999, làm đủ thứ nghề anh ạ”, anh Dương kể tiếp. “Tựu chung là rất cực khổ mà cứ từ thất bại này đi đến thất bại quá, nói cho cùng là phá sản”. Chữ “phá sản” ở đây có nghĩa là tiền bỏ ra để dịch vụ đưa sang Tiệp kiếm ăn “mà kiếm miếng ăn cũng không xong”. Cuối cùng, “em bán xới đất Tiệp, bỏ gần ngàn đô cho bọn Tây nó đưa sang Ba Lan, mong lập cuộc đời mới, biết đâu thời vận khá hơn, nhưng cũng chẳng biết thời vận sẽ đưa đẩy mình đi tới đâu”.

“Em cũng đi đường giống như Dương nhà em”, cô Ly vừa đứng pha cho tôi ly cà phê vừa góp chuyện với chồng. “Em cũng sang Tiệp cách đây chỉ mới 5 năm nhưng mục đích ngay từ đầu là phải đi Ba Lan”, cũng bỏ ra cả ngàn đô để sang vùng đất mới. Đoạn đường đôi bạn trẻ này đi cũng chẳng phải là dễ: không một tí giấy tờ trong túi, họ được môi giới chở đến biến giới “sau đó phải băng rừng” từ Tiệp sang Ba Lan, “nói chung là cứ đi đã, tới đâu thì đến”, anh Dương đỡ lời vợ, vừa nói vừa ngước mắt nhìn cô vợ trẻ.

Dương đến Ba Lan lúc 3 giờ sáng, “bọn Tây chúng nó đưa em đến ngay trung tâm thương mãi Việt Nam, bỏ đấy sống chết mặc mày”. Tiếng không biết một chữ, người cũng chẳng quen ai, một mình đến xứ người với bộ quần áo mặc trên người “chẳng biết tương lai sẽ như thế nào”. Đợi vài giờ đồng hồ khi các cửa hàng của người đồng hương mở cửa, “em cứ bước vào trình bày cho họ biết hoàn cảnh của mình, xin việc làm”. Làm gì? “Làm gì cũng làm, anh ạ, đâu có dám đặt điều kiện đòi hỏi gì. Họ gật đầu cho mình làm là mừng lắm rồi, xem như sống đi chết lại chứ anh”. Nghề nghiệp đầu tiên của 2 người bạn trẻ tôi vừa quen: anh khuân vác, giao hàng, chị làm bồi bàn cho một cửa hàng ăn.

“Chúng em quen nhau trong khung cảnh thật mùi, nhưng không phải là mùi mẫn tình yêu đâu anh nhé”, cô Ly tủm tỉm cười kể lại ngày đầu gặp gỡ. “Hôm ấy em vừa ở trong bếp ra thì Dương nhà em bước vào gọi món ăn. Ở dưới bếp cả ngày nên quần áo em toàn mùi thức ăn, tóc tai cũng bù xù trông dị hợm lắm”. Nghe vợ kể đến đấy, anh Dương khẽ bảo: “em à, sao em cứ nói thế. Hôm đó anh đói bụng quá, mắt hoa cả lên, vào quán vừa thấy em anh tỉnh người ngay”. Anh nhìn tôi, bảo tiếp “em nói thật với bác, trông thấy Ly là em tỉnh cả người thật đấy, trong đầu ghi lại hình ảnh của cô ấy ngay. Đến giờ em vẫn chưa thể quên được hình ảnh tuyệt diệu ấy. Lạ lắm bác ạ, không thể nào quên được”.

Và như thế, họ yêu nhau.

“Nói chung là kinh tế khó khăn lắm anh ạ”, anh Dương trả lời khi tôi hỏi lúc lập gia đình có biết sẽ phải đối phó với hoàn cảnh khó như bây giờ không. “Chúng em bắt đầu sự nghiệp bằng con số không to tướng, nhưng cũng chẳng sao. Giời sinh voi, sinh cỏ, hai đứa em bảo với nhau từ trước ngày cưới”. Vẫn với giọng thật tự tin, anh ví von “bên Tiệp người mình gọi là xù, bên này người mình gọi là cộng. Chúng em xù đất Tiệp, hai cộng gặp nhau ở xứ này, chúng em tin cộng với cộng gộp lại thì chắc chắn bao giờ cũng phải hơn”.

“Mấy năm trước làm ăn dễ hơn bây giờ nhiều lắm, chẳng riêng gì chúng em mà cộng đồng người Việt ở Ba Lan sờ đâu cũng ra tiền”, cô Ly vừa nhìn chồng vừa bảo với tôi. “Chừng hai ba năm trở lại đây mỗi ngày một khó hơn trước, khó người khó ta anh ạ. Em cứ bảo với Dương là chẳng có gì phải lo, người ta một mình còn lập được nghiệp, chẳng lẽ mình có đôi có cặp mà không làm được hay sao? Chúng em bây giờ cứ túc tắc sống qua ngày, biết đâu chừng lần sau gặp lại anh chuyện sẽ khá hơn”. Nghe vợ bảo thế, anh Dương gật đầu, tiếp lời: “nhà em nói đúng anh ạ”, nói xong anh đưa mắt nhìn vợ, vang tiếng cười thật to và thật sung sướng bảo thêm “nhà em nói gì cũng đúng cả anh ạ”.

“Nhưng anh vẫn chưa nói yêu em”, trước mặt khách, cô Ly mặt đỏ bừng nói với chồng. “Từ ngày biết nhau đến giờ anh vẫn chưa nói yêu em”. Đây là lần thứ nhì trong câu chuyện của đôi vợ chồng trẻ tôi thấy cô Ly nhắc đến chuyện “Dương nhà em” không nói lời tình yêu. Tại sao cậu lạ thế, tôi hỏi. “Em có nói chứ anh”. “Anh nói lúc nào sao em không nghe thấy?”, cô Ly hỏi vặn chồng. “Anh nói mỗi buổi tối trước khi ngủ và mỗi buổi sáng khi thức giấc”. “Anh nói gì, kể cho em nghe với được không.” Cô vợ nhất định bắt chồng phải khai báo. “Anh bảo thầm với mình là anh chỉ yêu mỗi mình em thôi”.

Nói xong anh Dương nhìn tôi bảo thêm: “nhà em bây giờ có giấy tờ cư trú rồi, còn em thì cũng sắp xong anh ạ”. Sao cậu không kiếm một cô Ba Lan để làm giấy tờ cho chắc? Tôi thấy các cô Ba Lan xinh lắm mà. “Em chẳng khi nào nghĩ đến chuyện đấy. Có lần em bảo với nhà em là ‘khoai tây’ xinh đẹp đến đâu anh cũng chẳng thèm, chỉ yêu ‘củ khoai lang’ này thôi”. Vừa nói, Dương vừa ngước mắt nhìn vợ, miệng nói “củ khoai lang của em dù có là củ ‘khoai lang hà’ thì em vẫn yêu, mãi mãi vẫn là của em”. Nói đến đây, anh còn đùa: “ông bà mình dậy con cháu là ta về ta tắm ao ta, dù trong dù đục vẫn là…ao ta. Em áp dụng đúng câu này, không thể sai vào đâu được”.

Và mỗi tối trước khi đi ngủ cũng như mỗi buổi sáng khi vừa thức giấc, anh bạn trẻ tôi mới quen sẽ nhìn vợ, bảo thầm “anh chỉ yêu một mình em thôi”.

Viết từ Warsaw