Vũ Thư Hiên
Nhân chuyện ông Lê Hiếu Đằng nằm trên giường bệnh còn hô hào các
đồng chí bỏ đảng (cộng sản), tôi xin hầu các bạn Facebook một chuyện bỏ
đảng (tất nhiên ở nước ta là đảng cộng sản, đảng duy nhất, khỏi nhắc lại
mà rườm) theo cách hi hữu, riêng tôi chưa từng gặp.
Chuyện bỏ đảng thông thường diễn ra theo cách êm - ấy là khi chuyển
công tác, hay chuyển chỗ ở (các quan hay chữ gọi là chuyển địa bàn cư
trú), đảng viên được cấp một tấm giấy gọi là giấy chuyển sinh hoạt đảng,
để đảng viên tiếp tục họp chi bộ ở nơi mới chuyển đến. Không trình giấy
ấy, bỏ bê không liên hệ với tổ chức đảng trong một thời gian nhất định,
sẽ bị cắt sinh hoạt đảng (tức là không còn được coi là đảng viên nữa).
Nhưng ra khỏi đảng cách ấy khác xa với việc bị đảng khai trừ. Người bị
khai trừ coi như có dấu nung đóng lên mặt, đi đâu cũng gặp lắm chuyện
lôi thôi, nhất là với các ông bà cán bộ tổ chức, với công an, khi anh
còn trong tuổi làm việc. Ra sao cho êm có nghĩa là như thế. Chứ mà làm
đơn xin ra đảng thì rách việc lắm lắm – hành động đó được đảng, và cả
thiên hạ nữa, đánh giá như sự bôi gio trát trấu vào mặt đảng, rằng đảng
chẳng ra cái chó gì, tôi không thích ở với các người nữa, tôi chán lắm
rồi, tôi cút. Cái đó sẽ làm cho đảng cáu. Đảng toàn năng mà đã cáu thì
hậu quả là khôn lường, người xin ra đảng sẽ lãnh đủ, đủ cái gì thì chẳng
cần nhiều trí tưởng tượng cũng đoán ra.
Tôi có anh bạn là đảng viên cộng sản, anh này thấy người ta bày ra
các trò gọi là đảng lãnh đạo toàn diện như buộc đảng viên phải thi hành
mọi nghị quyết trên ban xuống, cấm ho he, chỉ một mực nhắm mắt chấp
hành, như cái cách cơ cấu các cấp uỷ đảng (là sắp đặt trước ấy mà) trước
các cuộc bầu bán trong nội bộ đảng, hoặc như trong các cuộc bầu cử hội
đồng nhân dân hay Quốc Hội thì cho người dặn trước cử tri nhớ gạch tên
cái thằng số 8, con mẹ số 9…, những chuyện như thế với người khác coi
như không sao, xưa nay vẫn thế, nhưng anh thì lại bực mình. Mới quyết
định ra khỏi đảng.
Anh không viết đơn, mà gửi cho chi bộ của anh một tuyên bố. Anh viết thế này:
“… Trước nay, trong mọi việc tôi làm, trong mọi hành xử liên quan tới
tư cách đảng viên. tôi thường tự vấn: tôi có xứng đáng với đảng không?
Chưa bao giờ câu hỏi ngược được đặt ra: trong mọi việc đảng làm, đảng có
xứng đáng với tôi không? Nay thì câu hỏi ấy đã được đặt ra, và câu trả
lời là: đảng không xứng đáng với tôi. Nên tôi ra.”
Anh cho tôi xem lá đơn, à quên, bản tuyên bố ấy, trước khi gửi đi.
Tôi băn khoăn, nói:”Thế này có căng quá không?”. Anh đáp: “Chuyện nó là
thế thì mình viết đúng thế, có gì mà quá”!
Vào những năm 60 thế kỷ trước, cái cách bỏ đảng như thế là chuyện
động trời. Tôi hồi hộp theo dõi hậu quả việc làm không giống ai của bạn
mình. Tôi lo cho anh lắm.
May, rồi anh không bị làm sao hết. Người ta nói: đó là trường hợp đặc
biệt - thời đảng còn trong bí mật mẹ anh từng che giấu, nuôi nấng rất
nhiều các vị sau này làm to, từ chủ tịch nước trở xuống, nên người ta
không nỡ xuống tay với anh. Phải người khác ấy à, có mà toi cả họ.
