Hà Thủy Nguyên
(Tiếp nối bài viết Hà Thủy Nguyên - Chúng ta: Một thế hệ lạc lõng)
Thế hệ chúng ta, những người được sinh ra vào cuối thập kỷ 80 và đầu
thập kỷ 90, là một thế hệ lạc lõng. Một thế hệ được sinh ra và lớn lên
giữa một bãi hoang tàn của thế giới. Nhiều người đi trước sẽ nói rằng họ
đã hi sinh cho thế hệ chúng ta, chúng ta đã có một đời sống sung túc và
yên bình. Điều đó đúng, nhưng họ đã lầm lẫn trong khái niệm về hạnh
phúc, sung túc và yên bình không phải là điều mang đến cho chúng ta hạnh
phúc. Và cho dù chúng ta bằng mọi cách hét thật to để mong họ lắng
nghe, họ vẫn lẳng lặng không thừa nhận chúng ta, họ cho rằng chúng ta
kém cỏi, ham chơi, thờ ơ với thời cuộc, trôi theo cuộc sống sa đọa…
Những tin tức trên báo chí và truyền thông là những gì họ nhìn thấy,
nghe thấy. Một mô tả rõ ràng về thế hệ chúng ta: Những đứa trẻ ngu dốt
về kiến thức, những đứa trẻ suốt ngày cắm mặt vào máy tính chơi điện tử,
những đứa trẻ chơi bời thác loạn… Họ quên mất rằng ai là người cố
truyền đạt kiến thức trong sự bất lực không cần quan tâm chúng ta có
thích thú hay không, ai là người thiết kế nên những trò chơi bời sa đọa
rồi tuyên truyền về chúng, trục lợi từ chúng… Mỗi khi chúng ta sai lầm
hay vấp ngã, họ chỉ biết chê bai, họ chỉ nhìn thấy những thứ họ tin là
đúng, họ không biết ẩn đằng sau tất cả những điều ấy là gì.
Các bạn của tôi, tôi biết các bạn cô đơn trong gia đình, các bạn bị
giam hãm trong nhà trường và phải chịu đựng mọi định kiến của xã hội.
Đời sống khắc nghiệt không cho các bạn điều kiện để thực hiện những
điều các bạn muốn, không cho các bạn thỏa mái mơ mộng khi còn là trẻ
nhỏ, không cho phép các bạn được tự do bộc lộ cảm xúc của mình; thế
nhưng khi chúng ta càng cố chứng tỏ mình một cách manh động, khi chúng
ta phản ứng đầy xung đột, khi chúng ta gào thét những mong họ nghe thấy…
chúng ta càng chứng minh rằng những điều họ nói là đúng. Nền văn minh
đề cao vật chất và chủ nghĩa tiêu dùng với hàng hiệu, rượu bia, thuốc
lá, vũ trường, ma túy… là sản phẩm do những người đi trước chúng ta tạo
nên, và họ dùng tất cả những thứ ấy để mê hoặc chúng ta, dẫn dắt chúng
ta đi vào một lộ trình đã được thiết kế. Các bạn càng tách xa chúng, các
bạn càng thoát khỏi sự ảnh hưởng của thế hệ cũ. Đâu đó trên thế giới,
nhiều bạn trẻ không thể chịu đựng được thế giới đang tan rã và đổ nát
này, không chịu đựng lối sống của những xác chết biết đi, họ đã từ bỏ
cuộc sống văn minh, họ đau đớn chìm vào sự trống rỗng miên viễn, thậm
chí họ đã tự tử để kết thúc mọi mối dây ràng buộc… Họ không ngu muội, họ
không bị xúi bẩy, họ là những người dũng cảm không chấp nhận hòa mình
vào đám đông vô thức do thế hệ cũ tạo nên, chỉ là họ quá cô đơn không
thể nghe thấy một tiếng nói giống họ cũng đang cất lên ở đâu đó.
Đừng tuyệt vọng, bởi vì đã có rất nhiều người như chúng ta trước đây.
Họ cũng lạc lõng giữa thời đại của họ, họ bất lực trong việc thay đổi
thế giới thế nên đã truyền đạt lý tưởng về một thế giới tốt đẹp hơn đến
chúng ta. Và giờ đây, những con người lạc lõng ấy ngày càng đông, chúng
ta đã có thể lắng nghe được tiếng gọi của nhau ở mọi ngóc ngách trên thế
giới. Chúng ta biết rằng những suy nghĩ của chúng ta không hề bệnh hoạn
và ngớ ngẩn, chúng ta có thể tự hào về việc chúng ta khác biệt với cả
một hệ thống cũ kỹ và vững chắc. Nếu bạn có thể nhìn một cách tổng thể
toàn bộ bức tranh chuyển đổi này, bạn sẽ thấy rằng chúng ta là nhân tố
xây dựng một hệ thống mới mẻ hơn, thích hợp hơn với sự thay đổi của thời
đại. Chúng ta lạc lõng, sở dĩ vì chúng ta là những kẻ đột biến để thế
giới tiến hóa lên một mức cao hơn.
Mọi thứ của thế giới cũ đang trên đà đi xuống cực điểm. Chiến tranh
đã và đang tàn phá thế giới nhân danh những mục đích cao đẹp, môi
trường bị hủy hoại, nhiều nguồn tài nguyên đang dần cạn kiệt, con người
không thể tìm được sự kết nối cảm xúc thuần khiết với nhau mà mọi mối
quan hệ đều dựa trên lợi nhuận. Con người từ một sinh vật chính trị biến
đổi thành một sản phẩm có thể mua bán và trao đổi. Các hình tượng của
niềm tin cũ đã sụp đổ rồi. Đức Phật Thích Ca, chúa Jesus, tiên tri
Mohamed… đã không thể cứu chúng ta; các triết gia như Lão Tử, Khổng Tử,
Socrate, Plato, Aristote, phong trào Khai Sáng, Nieztches, Hegel, Marx…
tất cả bọn họ cũng không cứu được chúng ta. Không còn giá trị nào là
đáng tin nữa! Tôn giáo, chính trị, giáo dục và ngay cả cái thế giới tiêu
dùng của những nhà tư bản dựng nên… tất cả chỉ là những ảo ảnh lừa mị
để dẫn chúng ta đi theo lâp trình của trật tự thế giới.
Chúng ta nhớ ơn những người đi trước vì họ đã giữ cho chúng ta an
toàn và cho ta điều kiện để tồn tại, chúng ta phải nhớ ơn họ vì họ đã
sinh ra chúng ta. Nhưng chúng ta phải hiểu rằng xây dựng thế giới chứ
không phải tàn phá thế giới là trách nhiệm của họ, và họ đã không thể
hoàn thành được chỉ vì họ bị cuốn theo guồng máy cũ, vì thế giờ đây đó
đã là trách nhiệm của chúng ta. Một thế giới mới cần được xây dựng trên
nền thế giới cũ để bắt đầu cho một kỷ nguyên mới của chúng ta và con
cháu chúng ta. Quy luật tự nhiên là mọi thứ khi rơi xuống tận cùng thì
những gì đủ mạnh sẽ trở thành nhân tố để vượt lên. Thật mệt mỏi khi được
sinh ra trong thời kỳ chuyển giao này nhưng cũng thật tự hào khi ở
trong đó, bởi chúng ta đóng vai trò như những người xây dựng trong khi
đám đông vô thức của hệ thống cũ đang tự tiêu diệt chính nó.
Và thưa các bậc tiền bối đi trước, xin các vị hãy lắng nghe chúng
tôi. Có thể những lời tôi nói với các vị là một sự vô ơn, cực đoan và
nông nổi, nhưng nếu không như thế thì làm sao gây chú ý cho các vị trong
thời đại hỗn loạn thông tin này được! Sự vận động của thế giới là
không thể tránh khỏi và chúng tôi mong sao các vị đừng dùng những chuẩn
mực của thế hệ mình để xét đoán chúng tôi. Chúng tôi cũng như các vị,
chúng ta đều đang sống trong một thế giới suy tàn, chúng ta thừa mứa vật
chất nhưng thiếu thốn tinh thần, chúng ta thừa thãi bản năng nhưng
thiếu thốn tình yêu, chúng ta cuồng vọng mà không có niềm tin trong
sáng. Các vị hãy thử nhớ lại tuổi trẻ của mình, tuổi trẻ với sự khát
khao lý tưởng, không thể chấp nhận một thế giới lộn ngược các giá trị,
và các vị đã phẫn nộ như thế nào? Và các vị được dậy rằng đời sống cảm
xúc chỉ mang lại thất bại, những gì trong trí tưởng tượng chỉ là trò trẻ
con vô giá trị, các vị bị buộc phải sống đời sống thực tế và bị cài cắm
bởi các mục đích do hệ thống cũ tạo ra. Dần dần, các vị đã quên rằng
các vị từng có thời giống chúng tôi. Nếu các vị thất bại với hệ thống
cũ, tại sao còn muốn lôi chúng tôi vào đó. Nếu các vị thành công với nó,
vậy còn có ý nghĩa gì khi muốn chúng tôi lặp lại con đường các vị đã
đi.
Nếu các vị yêu thương chúng tôi, xin các vị hãy để chúng tôi được tự
do với những suy tưởng, những lối sống của mình. Nếu các vị có trách
nhiệm với chúng tôi, xin các vị hãy tạo dựng những nền tảng vững chắc để
trên đó chúng tôi có thể học tập, nghiên cứu, thực hiện những lý tưởng
chúng tôi mong muốn. Làm ơn, đừng cài cắm điều gì vào đầu chúng tôi thêm
nữa, đừng lên giọng phán xét chúng tôi, cũng đừng biến chúng tôi trở
thành những quân cờ để thực hiện những mục đích chưa đạt được của các
vị. Với chúng tôi, chỉ tình yêu thương và tinh thần trách nhiệm là đủ.
Và nếu chúng tôi có vô tình không biểu lộ sự đáp lại tình yêu đó của các
vị thì các vị cứ yên tâm rằng tất cả tình yêu và tinh thần trách nhiệm
đó chúng tôi cũng sẽ chia sẻ lại cho thế hệ tiếp theo, như một sự “đền
ơn nối tiếp”. Hãy để chúng tôi được là chính chúng tôi, chúng tôi xây
dựng thế giới theo ý chúng tôi mong muốn, và nền tảng tư tưởng để duy
trì nó chỉ đơn giản chỉ dựa trên tình yêu thương và trách nhiệm.
Và hỡi những người bạn của tôi, dù bạn đang ở đâu, bạn đang làm gì,
dù bạn có ở cùng thế hệ với tôi hay ở thế hệ trước đó hoặc sau đó, nếu
những điều tôi đang nói đây là cùng một suy nghĩ với bạn, xin hãy cùng
lên tiếng. Nhưng lên tiếng thôi chưa đủ, sau đó bạn cần suy nghĩ. Hãy
thử suy nghĩ xem sau tất cả những tuyệt vọng, cô đơn, lạc lõng… sau tất
cả sự phẫn nộ… chúng ta sẽ làm gì cho thế giới chúng ta đang sống. Tôi
mong sao chúng ta có thể tách ra mọi tư tưởng tôn giáo hay chính trị,
mọi sự ràng buộc về đời sống tiêu dùng, chỉ trong giây lát thôi chúng ta
có thể nhận thấy được chúng ta cần làm gì cho đời sống này. Internet –
một sản phẩm quan trọng của thế hệ trước giờ đây đang thể hiện tính hiệu
quả mạnh mẽ trong quá trình tạo nền tảng cho thế hệ chúng ta để đẩy
chúng ta đến gần nhau hơn. Tôi muốn nói rằng chúng ta không đơn độc,
chúng ta có nhau, chúng ta có cùng ý tưởng rằng con người đơn thuần là
con người, không phải sinh vật chính trị, không phải những con chiên,
không phải kẻ tử vì đạo, không phải những người tiêu dùng. Và tôi mong
sao các bạn có thể lột bỏ mặt nạ của mình, cùng đứng dậy trải nghiệm
cuộc sống, rồi cùng nhau chung tay tạo dựng một thế giới mới xanh hơn,
thịnh vượng hơn và yêu thương hơn.
Hà Thủy Nguyên
