Phan Chi
Vì có tư tưởng đổi mới theo hướng đa nguyên đa đảng, tại Hội nghị
Trung ương Đảng lần thứ 8 khóa VI (tháng 3 năm 1990), ông Trần Xuân Bách
đã bị phê phán gay gắt và bị kỷ luật, phải ra khỏi Bộ Chính trị và Ban
Chấp hành Trung ương và bị khai trừ khỏi Đảng. Tháng 8 năm 1990 ông nghỉ
hưu với tư cách là chuyên viên Bộ Ngoại giao.
1. Tôi quen một ông luật sư. Quen qua thơ phú vì ông này làm thơ khá
hay. Trước thềm Đại hội 7, ông này đang ở Đoàn Luật sư Đồng Nai, là cán
bộ trẻ có triển vọng, được đi dự đại hội tỉnh đảng bộ Đồng Nai. Tại đại
hội, ông phát biểu rất hăng hái, thẳng thắn theo tinh thần đổi mới. Để
rồi ra khỏi đại hội, ông được mời thẳng về nhà giam và ở đó hai năm với
cái tội là tay chân Trần Xuân Bách.
Một lần tôi vào Sài Gòn, được ông (nay đã được phục hồi đảng tịch, làm ở Đoàn Luật sư Tp HCM)) mời đi uống bia. Tôi hỏi:
- Vậy ông có quen biết gì ông Trần Xuân Bách không?
Ông lắc đầu cười:
- Quen biết gì đâu. Đến một trang tài liệu từ ông Trần Xuân Bách tôi
cũng chả có. Mình là đảng viên quèn, làm sao quen được ông Bộ Chính Trị?
Ừ, thôi, chuyện cũ qua rồi, không nói nữa, uống bia cho ngon miệng!
2. Hôm rồi tôi vô tình gặp bà Thịnh vợ ông Bách ở nghĩa trang Mai Dịch (đã viết cách đây vài hôm)
Bà Thịnh kể:
- Hôi anh Bách nằm bệnh viện, ông Lê Khả Phiêu vào thăm ông Hoàng
Bích Sơn nằm gần phòng anh Bách nhưng không ghé thăm anh Bách. Mặc dù
anh Bách có nhiều ân tình với Lê Khả Phiêu.
Tôi phải xin cái phong bì có tiêu đề của Văn Phòng Trung ương, bỏ vào
đó 5 triệu rồi nói với anh Bách là anh Lê Khả Phiêu vào thăm nhưng anh
ngủ nên em không gọi anh dậy. Ông ấy có gửi chút tiền bồi dưỡng.
Và nhiều lần như thế, có ông nào vào nhưng không ghé thăm anh là tôi lại ngụy tạo phong bì cho anh vui.
Trước khi mất anh Bách thanh thản lắm, nói:
- Đảng ta hơn các đảng khác ở chỗ chúng ta vẫn còn nhiều người tốt.
