Nguyễn An Dân
Hôm nay các báo lề phải Việt Nam đồng loạt công bố nguồn tin nhân sự lãnh đạo mới tại TpHCM là Võ Văn Thưởng,
hiện đang là bí thư tỉnh ủy Quảng Ngãi, chính thức về nhận chức Phó Bí
Thư Thường Trực Thành Ủy TpHCM thay cho Ông Nguyễn Văn Đua (*). Có gì
đáng quan tâm về việc nhận chức này, việc mà tôi chú ý và chờ đợi suốt 3
năm nay?
Năm 2011, trong những lúc trà dư tửu hậu với các anh em hiểu biết
nhiều về hậu trường chính trị Việt Nam, tình cờ tôi nghe 1 người bạn
nhắc tôi hãy chú ý tới nhân vật Võ Văn Thưởng, một ứng viên cho vị trí
lãnh đạo trẻ của Việt Nam trong giai đoạn sắp đến, khi mà anh ta mới 40
tuổi đã được cơ cấu vào ủy viên trung ương đảng, bí thư tỉnh ủy Quảng
Ngãi.
Thú thật lúc đó, tháng 3 năm 2011, tôi nghe tin này cũng không chú ý
lằm và cảm thấy hơi bất ngờ, vì kể từ khi Võ Văn Thưởng nhận chức bí thư
Quảng Ngãi thì có vẻ ông ta khá “im ắng “ trước truyền thông và báo
giới,. Tuyn nhiên khi có dịp đến Quảng Ngãi, tôi thấy ấn tượng của người
dân nói chung về Võ Văn Thưởng khi ông ta làm bí thư Quảng Ngãi là quan
tâm đến ngư dân, quan tâm đến việc bảo vệ chủ quyền Biển Đông, có tinh
thần cầu thị và lặng lẽ khiêm tốn. Ngoài ra, ông ta là cháu của cố Thủ
Tướng Võ Văn Kiệt. Dấu ấn chính trị của Võ Văn Thưởng lưu lại trong tôi
là 2 việc gần đây: ông ta xin lỗi và nhận khuyết điểm trước dân trong
đợt biểu tình năm 2013 của người dân Quảng Ngãi, và vận động Mặt trận tổ
quốc Quảng Ngãi thành lập Quỹ hỗ trợ ngư dân. Ông ta cũng có nhiều hoạt
động thiết thực trong việc bảo vệ ngư dân, qua đó bảo vệ chủ quyền Biển
Đông, như 1 trong nhiều nỗ lực của ông ta trong vị trí lãnh đạo cao
nhất của Quảng Ngãi.
Sự bất thường trong việc bổ nhiệm
Trong bản tin công bố nhân sự sáng nay, chúng ta thấy có 2 chữ “bất
thường”. Đúng là cũng có bất thường, bên cạnh đại hội bất thường của
thành ủy TpHCM để bỏ phiếu cho Võ Văn Thưởng thì việc bổ nhiệm này cũng
có một cái “lạ”. Như chúng ta đã biết, vừa qua Bộ Chính Trị có đợt điều
động luân chuyển 44 cán bộ mà nói theo ông Tô Huy Rứa, trưởng ban tổ
chức trung ương, là luân chuyển để đào tạo và thăng tiến. Trong danh
sách này, vừa đưa ra tháng 3 vừa qua, không có tên Võ Văn Thưởng, mà lại
có tên Nguyễn Khắc Định , Phó Chủ Nhiệm Văn Phòng Chính Phủ sẽ về TpHCM
thay Nguyễn Văn Đua. Nhưng sáng nay công bố lại thì là Võ Văn Thưởng.
Phải chăng đang có bàn tay ai đó làm thay đổi cục diện, và muốn gây sự
chú ý cho dư luận trong việc bổ nhiệm Võ Văn Thưởng về vị trí phó bí thư
TpHCM, khác với dư trù tháng 3? Và phải chăng có một sự sắp xếp phe
nhóm nào đó trong nội bộ Bộ Chính Trị khá căng thẳng? Trước khi danh
sách 44 nhân sự luân chuyển được công bố, thì tôi đã nghe người bạn kia
khẳng định vào tháng 2 năm nay, là Võ Văn Thưởng, chứ không phải Nguyễn
Khắc Định, sẽ về TpHCM thay Nguyễn Văn Đua. Khi thấy danh sách 44 nhân
sự công bố ra, nhìn tên Nguyễn Khắc Định, thay vì Võ Văn Thưởng, tôi còn
bán tín bán nghi hay là bạn mình cho tin sai ?. Nay thì thấy anh bạn
kia đưa tin đúng. Một tình huống chưa hề có tiền lệ trước đây trong việc
cơ cấu nhân sự dự bị lãnh đạo của đảng cộng sản, và sự bất thường trong
việc tin ngoài luồng mà tôi nghe trước lại chính xác hơn công bố chính
thức của báo chí.
Nét đáng chú ý thứ hai mà tôi nhận thấy là Võ Văn Thưởng, trong vị
trí phó bí thư thường trực thay cho Nguyễn Văn Đua, phải chăng sẽ là ứng
viên cho vị trí bí thư thành ủy TpHCm vào kỳ bầu bán tới đây năm 2016.
Và qua vị trí Bí Thư Thành Ủy TpHCM, ông ta sẽ đương nhiên vào Bộ Chính
Trị, nhóm nhân vật quyền lực nhất Việt Nam? Và tôi nhớ lại lời lưu ý của
ông bạn kia 3 năm trước.
Tương lai chính trị của Võ Văn Thưởng và tương lai chính trị Việt Nam
Việt Nam đang ở trong một bối cảnh chính trị có thể xem là “giữa 2
dòng nước” của cao tầng lãnh đạo Việt Nam hiện nay, đang có những nỗ lực
thoát ra khỏi ảnh hưởng của Trung Quốc vì an ninh quốc gia bị đe dọa,
xích lại gần Phương Tây trong việc tìm kiếm những đồng minh chiến lược,
tìm kiếm viện trợ để đưa Việt Nam ra khỏi khủng hoảng kinh tế kéo dài.
Trong bối cảnh đó, Võ Văn Thưởng, như sự lưu ý của ông bạn tôi 3 năm
trước, sẽ có vai trò gì trong bàn cờ chính trị Việt Nam sắp tới?
Trước hết, cần phải nhìn nhận một thực tế là hiện nay Việt Nam đang
khủng hoảng nhân sự lãnh đạo kế thừa đủ uy vọng để quốc tế đánh giá cao
khi mà 2 năm tới, Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng, nếu theo thông lệ, sẽ rời
chính trường, ai sẽ đủ uy tín để đối ngoại với quốc tế?
Võ Văn Thưởng nếu bình thường sau sự bổ nhiệm bất thường, trong 2 năm
nữa, năm 2016 sẽ được cơ cấu vào Bộ Chính Trị với chức danh bí thư
thành ủy TpHCM. Tôi nghĩ là Nguyễn Tấn Dũng đã đưa ra con bài kế thừa
của mình tại chính trường Việt Nam khá khôn khéo, khi đưa Võ Văn Thưởng
vào bàn cờ. Với ưu thế là cháu của Cố Thủ Tướng Võ Văn Kiệt, người mà
trong quá khứ và đến hiện nay, luôn được chính giới Phương Tây đánh giá
cao, sẽ là 1 thuận lợi cho Võ Văn Thưởng khi anh ta thay thế cho Bộ
Chính Trị đối ngoại với quốc tế, bên cạnh những ưu thế cá nhân và uy tín
quần chúng sẵn có như đã nói ở trên về quá trình hoạt động chính trị
của Võ Văn Thưởng.
Việc chuyển hóa chính trị của Việt Nam mà theo quan điểm cá nhân tôi,
Nguyễn Tấn Dũng đang khởi động (xem lại bài viết “ Bàn về ý kiến của
Giáo Sư Tương Lai”) trong tương lai cần 1 nhân vật như Võ Văn Thưởng.
Đây là 1 bước đệm cần thiết để đối nội và đối ngoại, trong thì củng cố
lòng dân qua ấn tượng cá nhân, ngoài thì củng cố niềm tin của quốc tế
trong việc để Võ Văn Thưởng kế thừa và tiếp nối chính sách chính trị
“kiểu Võ Văn Kiệt”, trong một bối cảnh mà Việt Nam đang khủng hoảng nhân
sự, khủng hoảng chính trị và khủng hoảng kinh tế. Ghép mảnh ghép Võ Văn
Thưởng vào bức tranh chính trị Việt Nam đang dần phải chuyển hóa theo
xu hướng dân chủ, phù hợp với yêu cầu thực tế xã hội đang đòi hỏi, và sự
gắn kết chiến lược với Phương Tây để “thoát Trung”, tôi hi vọng rằng
nước đi này của Nguyễn Tấn Dũng sẽ cụ thể hóa những thông điệp đầu năm
của ông ta với Phương Tây và người dân trong nước. Cố Thủ Tướng Võ Văn
Kiệt đã đưa ra chiến lược và thành công trong việc đấu tranh với những
bảo thủ, giáo điều Xã Hội Chủ Nghĩa để đưa kinh tế Việt Nam thay đổi, hi
vọng rằng cháu ông ta, Võ Văn Thưởng, sẽ kế tiếp phần 2 của chiến lược
đó, tiếp tục đưa chính trị Việt Nam thay đổi, điều mà Việt Nam thật sự
cần lúc này, để tránh khỏi nguy cơ khủng hoảng, phụ thuộc Trung Quốc và
đáp ứng mong mỏi của người dân.
Chỉ cần Võ Văn Thưởng có tâm thực hiện điều này, dù thành công hay thất bại, lòng dân và đất nước cũng sẽ vinh danh ông ta như đã vinh danh Cố Thủ Tướng Võ Văn Kiệt.
Chỉ cần Võ Văn Thưởng có tâm thực hiện điều này, dù thành công hay thất bại, lòng dân và đất nước cũng sẽ vinh danh ông ta như đã vinh danh Cố Thủ Tướng Võ Văn Kiệt.
Nguyễn An Dân
(15.4.2014)