Bùi Tín
Cả thế giới đều biết Việt Nam hiện là nước chiếm vị trí ‘’đèn đỏ‘’ về
tự do báo chí, đứng thứ 174 trong tổng số 185 nước theo thống kê của
Liên Hiệp Quốc năm 2013, và cũng là nước có số nhà báo và blogger tự do
bị giam giữ nhiều nhất thế giới - ước tính hơn 60 người. Việt Nam cũng
là nước kiểm soát chặt chẽ, cản trở, cầm tù nhiều luật gia, luật sư nhất
- từ Ls Lê Chí Quang, Ls Phan Thanh Hải (anh Ba Sài Gòn), Ls Lê Thị
Công Nhân, Ls Nguyễn Văn Đài đến Ls Cù Huy Hà Vũ, Ls Lê Công Định, Ls
Nguyễn Bắc Truyển…
Báo chí tư nhân là điều tự nhiên ở mọi nước có thể chế pháp quyền,
nhưng bị tuyệt đối cấm ở Việt Nam hiện nay, còn tệ hơn cả thời thuộc
địa.
Ấy vậy mà trong Thông điệp đầu năm 2014, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã
viết một cách tỉnh bơ rằng: ‘’Người dân có quyền làm tất cả những gì
pháp luật không cấm và sử dụng pháp luật để bảo vệ quyền và lợi ích hợp
pháp của mình. Cơ quan Nhà nước và cán bộ viên chức chỉ được làm những
gì mà luật pháp cho phép.’’
Với bản thông điệp này, hàng vạn người dân có thể phát đơn kiện thủ
tướng Việt Nam về tội nói dối, đánh lừa nhân dân, vì cán bộ viên chức
của ông vẫn ngăn cản nhân dân thực hành quyền tự do ngôn luận như Hiến
pháp khẳng định, tòa án của ông vẫn áp dụng luật rừng với công dân. Mặc
dù pháp luật quy định phiên tòa xử ‘’công khai ‘’có nghĩa là công dân,
giới thông tin báo chí được tự do vào dự, nhưng thực tế họ đã bị ngăn
cấm rất thô bạo.
Trong phiên tòa gọi là «công khai» ở Đà Nẵng ngày 4/3 vừa qua, hơn
200 công dân đã bị chặn đứng ngoài phòng xử, và phiên tòa đã được tiến
hành một cách qua loa trong 3 giờ, không có nhân chứng, không có tranh
biện giữa Hội đồng xét xử, công tố viên với bị cáo cùng luật sư. Kết quả
là nhà báo Trương Duy Nhất đã bị tuyên án 2 năm tù một cách vũ đoán,
trong khi ông Nhất chỉ nói lên suy nghĩ, nhận định, quan điểm của mình
về tình hình thời sự đất nước theo trách nhiệm công dân, không hề có một
hành động gì khác.
Như thế có nghĩa là cái thông điệp đầu năm của thủ tướng Việt Nam
không có một giá trị gì cả, nó chỉ là một trò đùa dai, coi thường công
luận, thách thức xã hội công dân. Điều này càng đáng trách gấp bội vì
Việt Nam vừa được vào Hội Đồng Nhân Quyền và đã cam kết với thế giới sẽ
nghiêm chỉnh thực thi nhân quyền trong nước mình.
Mọi người còn nhớ tháng 5 năm 2012 Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama
nhân Ngày Tự Do Báo chí Thế giới (3 tháng 5) đã nói rõ : ‘’Chúng ta
không quên các nhà báo đang nằm trong nhà tù Mazen Durwish ở Syria, Điếu
Cày ở Việt Nam và Dawit Isaak ở Erythée ‘’.
Sau đó Tổng thống Obama nhấn mạnh rằng: ‘’Với những con người đòi tự
do ngôn luận như vậy, một ngày trong tù cũng là quá nhiều‘’. Một câu nói
chí lý, nêu bật giá trị vô hạn của tự do trong xã hội, cùng có nghĩa
với câu ngạn ngữ dân gian của ta :’’nhất nhật tại tù thiên thu tại ngoại
‘’.
Nhà báo Trương Duy Nhất bị tuyên án 2 năm tù giam, nghĩa là 730 ngày
đêm mất tự do chỉ vì làm những việc mà không có điều luật nào cấm, chỉ
vì anh tự cho mình cái quyền công dân là có ‘’ góc nhìn khác» của anh,
khác với cái nhìn của đảng CS mà anh cho là có hại cho đất nước.
Với thế giới văn minh, với Liên Hiệp Quốc, rõ ràng Toà án ở Đà Nẵng
đã vi phạm pháp luật nước mình và pháp luật quốc tế, uy tín quốc tế của
nhà nước VN vốn đã rất thấp đã bị sứt mẻ giảm sút thêm với vụ xử theo
đường mòn tệ hại này.
Sắp tới, một phiên tòa nữa sẽ xử blogger Phạm Viết Đào, cùng bị bắt
một dịp với blogger Trương Duy Nhất, vào tháng 6 năm 2013, cũng cùng bị
truy tố vì ‘’ lợi dụng quyền tự do xâm phạm lợi ích nhà nước ‘’. Nhà
báo, nhà văn Phạm Viết Đào tham gia quân đội từ năm 16 tuổi, từng dự các
trận đánh ở đường 9, Nam Lào , là cựu chiến binh, lại là đảng viên Cộng
sản từ khi 22 tuổi, từng là cán bộ thanh tra của Bộ Văn hóa, hiện là
Hội viên Hội nhà văn VN . Anh có em ruột là liệt sỹ Phạm Hữu Tạo, chết
do bị đạn pháo của bọn bành trướng Trung Quốc tại vùng núi Lão Sơn,(Hà
Tuyên) tháng 7/1984. Phiên tòa sẽ mở giữa thủ đô Hà Nội, nơi anh Đào có
nhiều người thân, bạn bè trong Hội bloggers VN, trong Hội Điện ảnh, Hội
nhà văn VN và Hội nhà văn Hà Nội cũng như trong Hội Cựu chiến binh và
trong đảng bộ CS ở Hà Nội.
Điều lý thú là qua vụ xét xử này, có thể thấy Bộ Chính trị có thái độ
ra sao đối với đảng viên cán bộ của mình, khi anh chỉ nói ra một cách
ngay thật những điều mình nghĩ về nạn tham nhũng quan liêu, về thái độ
mềm yếu trước họa bành trướng Trung Quốc.
Đối với blogger Phạm Viết Đào câu nói ‘’một ngày ở tù cũng là quá
nhiều‘’ càng có ý nghĩa sâu đậm. Lẽ ra anh phải được tự do ngay sau khi
bị giam cầm phi pháp hơn 8 tháng trời.
Chẳng lẽ Bộ Chính trị thời đổi mới, thời hậu Xô viết vẫn giữ cái não
trạng của thời Stalin và Mao, với 2 hung thần Beria và Khang Sinh, chủ
trương ’’làm thịt’’ các đồng chí CS của mình không chút ngần ngại, trả
thù các đảng viên ương bướng còn mạnh tay hung hãn hơn đối với kẻ thù
chính trị và kẻ thù giai cấp của họ.
Có một sự ngẫu nhiên, phiên tòa xử blogger đảng viên Phạm Viết Đào
ngay sau khi nhà báo Tống Văn Công, nguyên Tổng biên tập báo Lao Động,
đã công khai chia tay với đảng CS một cách vừa đau lòng vừa nhẹ nhõm.
Rõ ràng với 2 blogger Trương Duy Nhất, Phạm Viết Đào cũng như đối với
các tù chính trị, tù lương tâm, tù tôn giáo ở VN, ‘’một ngày ở tù cũng
là quá đáng, quá nhiều‘’.