Trợ lý ngoại trưởng Hoa Kỳ gặp cựu tù nhân Nguyễn Xuân Nghĩa

Gia Minh

Theo RFA

Trợ lý ngoại trưởng Hoa Kỳ phụ trách dân chủ- nhân quyền và lao động, ông Tom Malinowski trong buổi họp báo tại Hà Nội ngày 26 tháng 10, 2014

Trợ lý ngoại trưởng Hoa Kỳ phụ trách dân chủ- nhân quyền và lao động, Tom Malinowski, trong chuyến làm việc tại Việt Nam từ ngày 22 đến 26 tháng 10 vừa qua có gặp một số cựu tù nhân chính trị trong đó có nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa vừa mãn án tù vào cuối tháng 9 vừa qua.

Cuộc gặp diễn ra tại Hà Nội vào ngày 23 tháng 10 và nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa chia sẻ một số nội dung chính của cuộc gặp qua cuộc nói chuyện với Gia Minh sau đây. Trước hết ông trình bày:

Ông Tom Malinowski đã hỏi tôi và tôi trình bày như thế này: về tình hình dân chủ nhân quyền của Việt Nam bao giờ bị phía Mỹ chỉ trích thì như một ‘tảng cao su’ tức khi bị chính quyền Mỹ chỉ trích thì lõm vào và khi chính phủ Việt Nam đạt được những điều họ muốn rồi thì nó lại trở về vị trí cũ. Ví dụ khi vào được WTO rồi thì họ tiếp tục bắt bớ những nhà hoạt động dân chủ, những nhà đấu tranh cho tự do ngôn luận. Vào thời điểm này, chính phủ Việt Nam có thể lại lõm vào như tảng cao su bởi vì Hiệp định Thương Mại Xuyên Thái Bình Dương, vì việc dở bỏ cấm vũ khí sát thương của Mỹ là quan trọng đối với Việt Nam nên có thể họ sẽ nới lỏng một vài vấn đề về dân chủ nhân quyền, nhưng sau đó họ lại trở về như cũ thôi.

Về tình trạng dân chủ, nhân quyền của Việt Nam thì bao giờ trước công luận quốc tế, trước những chuyến đi điều tra về dân chủ nhân quyền thì chính phủ Việt Nam bao giờ cũng nói Việt Nam có dân chủ, nhân quyền. Thế nhưng họ không bao giờ thành thật là ở Việt Nam những quyền lợi cơ bản của nhân dân Việt Nam đã bị họ tước bỏ. Nên việc ông nghe họ nói phải cẩn thận, xem xét. Tôi đã lấy ví dụ của tôi để chứng minh rằng Việt Nam không có dân chủ nhân quyền, không có tự do ngôn luận. Bởi vì nếu họ có như họ nói thì tại sao tôi là một nhà văn, tôi chỉ phát biểu những quan điểm của tôi một cách ôn hòa về tình trạng đất nước, về giáo dục, về y tế, về đời sống của nhân dân, về xã hội nhưng tôi đã bị bắt và bị kết án đến 6 năm tù.

Ông Tom Malinowski nói rằng những điều đó chính phủ Mỹ đều biết vá bản thân ông ta cũng biết; nhưng được nói ra bởi một tù nhân lương tâm mới được thả ra như tôi thì ông ta cảm nhận nhiều hơn.

Gia Minh: Ngoài việc nêu ví dụ bản thân ông, qua những nhà tù đã đi qua và những tù nhân chính trị khác mà ông gặp, ông còn nêu ra trường hợp nào khác nữa không?

Nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa: Đây không phải là mục đích chính của câu chuyện, nhưng để chứng minh cho ông Tom Malinowski biết rằng ngoài tôi ra còn có anh Hải Điếu Cày mà nước Mỹ vừa mới phải tiếp nhận, và ông Cù Huy Hà Vũ cũng thế. Vấn đề tôi đặt ra là lấy những tù nhân lương tâm để chứng minh với ông ấy rằng Việt Nam hoàn toàn không có dân chủ, nhân quyền.

Gia Minh: Ông Tom Malinowski có quan tâm đến tình trạng của những tù nhân trong nhà tù thế nào không?

Nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa: Không, ông ấy không quan tâm đến tình trạng đói khổ, bị áp bức, bị khủng bố của các tù nhân lương tâm ở trong các trại tù hiện nay. Thế nhưng trước đấy thì bà Jennifer trong một lần xuống Hải Phòng gặp tôi thì quan tâm nhiều hơn. Mục tiêu việc ông Tom Malinowski gặp chúng tôi là để xác định cho rõ quan điểm của chúng tôi thế nào, quan điểm của chúng tôi ra làm sao về tình trạng mất dân chủ, nhân quyền ở Việt Nam. Ông ấy muốn gặp gỡ những tù nhân mới ra tù như tôi để xác định thêm một lần nữa trước khi ông báo cáo với ông bộ trưởng Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và chính phủ Hoa Kỳ để Hoa Kỳ có một chính sách nào đó đối với chính quyền Việt Nam trong dịp thương lượng về việc dỡ bỏ cấm vận vũ khí và hiệp định thương mại Xuyên Thái bình dương với Việt Nam.

Gia Minh: Được biết trong cuộc gặp còn có mặt của giáo sư Chu Hảo; ông có thể chia sẻ những điều mà ông được nghe vị giáo sư này trình bày với ông Tom Malinowski không?

Nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa: Bởi vì ông Chu Hảo có một vị thế khác với vị thế của tôi vì ông ta đang còn là một người của nhà nước cộng sản cho nên cách nói, đặt vấn đề của ông ta cũng nhẹ nhàng thôi không như tôi.

Lúc sau khi ông Tom Malinowski có yêu cầu chúng tôi đề xuất biện pháp gì để cho chính phủ Hoa Kỳ làm áp lực để cải thiện tình hình dân chủ nhân quyền Việt Nam, ông Chu Hảo chí nói về khía cạnh báo chí, tự do ngôn luận thôi. Ông ấy nêu ra vấn đề báo Tia Sáng, những tạp chí ông ấy phụ trách bị ngăn cản chứ không nêu ra toàn bộ vấn đề.

Gia Minh: Vậy còn những đề xuất của ông đưa ra cho ông Tom Malinowski để truyền đạt lại với bộ trưởng bộ ngoại giao Hoa Kỳ là gì?

Nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa: Đề xuất của tôi như thế này: thứ nhất chính phủ Hoa Kỳ đã có kinh nghiệm đối với Việt Nam như tôi đã nói là chính quyền Việt Nam giống như một tảng cao su nên khi đấm vào ta tưởng lõm vào nhưng khi rút tay ra thì nó lại như cũ. Đây là một dịp rất tốt để chính phủ Hoa Kỳ gây áp lực để cho tình hình dân chủ, nhân quyền của Việt Nam được cải thiện. Về điều này tôi đề nghị ông ta là phải liên tục, phải mạnh mẽ chứ không phải chỉ đấm một lần vào tảng cao su đó rồi rút tay ra để cho tảng cao su đó trở lại vị trí cũ. Tức phải gây áp lực liên tục, mạnh mẽ và hiệu quả để cho chính phủ Việt Nam thấy rằng chính phủ Mỹ quan tâm nhiều hơn, liên tục hơn đến tình trạng dân chủ, nhân quyền tồi tệ tại Việt Nam.

Chính phủ Mỹ phải luôn cảnh giác qua những lần mà theo từ tôi dùng là ‘qua khỏi vòng, cong đuôi’ đối với áp lực từ những lực lượng dân chủ quốc tế.

Tôi lưu ý ông ta là hiện nay tại Việt Nam có 20 tổ chức xã hội dân sự, đó là môi trường để cho dân chủ, nhân quyền được phát triển. Tôi đề nghị ông ấy phải hỗ trợ thật mạnh, thật nhiều để cho những tổ chức dân sự ấy được hoạt động an toàn.

Gia Minh: Chân thành cám ơn nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa.