Tiến sĩ Lê Đăng Doanh
Hơn bao giờ hết, Việt Nam cần đẩy mạnh tái cơ cấu kinh tế, điều chỉnh
chính sách, giảm sự phụ thuộc của các doanh nghiệp Việt Nam vào các
nguồn cung ứng nguyên, vật liệu từ Trung Quốc.
Đồ chơi trẻ em nhập lậu từ Trung Quốc gần như chiếm lĩnh thị trường trong nước. Ảnh: T.L
Việt Nam cần xúc tiến đàm phán để đi đến ký kết các hiệp định với các
đối tác khác như hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - liên minh châu
Âu (EU), hiệp định Đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP), cộng
đồng Kinh tế ASEAN (AEC) để mở ra những thị trường mới, đối tác mới.
Điều rất quan trọng là Việt Nam phải đổi mới tư duy, thực hiện đồng
bộ cải cách chính trị với cải cách kinh tế, cải cách thể chế, thực hiện
cạnh tranh bình đẳng, công khai minh bạch, chống tham nhũng, lãng phí,
quan liêu, lợi ích nhóm và đặc quyền đặc lợi. Đây cũng là cơ hội để phát
huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân, không phân biệt quá khứ, tôn giáo, ý
kiến khác nhau trên cơ sở thống nhất vì lợi ích đất nước, vì sự phát
triển phồn vinh của dân tộc, độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ. Đây
cũng là cơ hội để sử dụng người tài, khắc phục các biểu hiện lệch lạc
trong chính sách cán bộ, ưu tiên “con ông, cháu cha”, “quan hệ”, đưa
những người kém năng lực, phẩm chất vào bộ máy. Đây cũng là thời điểm
sàng lọc cán bộ, áp dụng cơ chế bỏ phiếu tín nhiệm để tiến tới có bộ máy
có hiệu quả, tinh gọn, đáp ứng yêu cầu của người dân và các cam kết hội
nhập quốc tế.
Giai đoạn hiện nay đòi hỏi phải cải cách thể chế, bao gồm cả thể chế
nhà nước và thể chế kinh tế thị trường, thực hiện dân chủ, công khai
minh bạch, làm rõ trách nhiệm giải trình của quan chức đối với chi tiêu
ngân sách nhà nước, đầu tư công, trách nhiệm đối với dân và doanh
nghiệp, giảm bớt chi phí về thời gian và tiền bạc đối với người dân và
doanh nghiệp, cải thiện môi trường đầu tư và năng lực cạnh tranh của nền
kinh tế, từng doanh nghiệp và sản phẩm, dịch vụ.
Nhà nước cần thực hiện các chương trình hình thành các ngành công
nghiệp và dịch vụ trợ giúp cho dệt-may, da giày, xe máy, xe đạp, chế
biến nông, lâm thuỷ sản, bao bì v.v.. Đó là những ngành có thị trường đủ
lớn để hình thành công nghiệp và dịch vụ trợ giúp có hiệu quả, không
như ngành ôtô có quy mô nhỏ bé trong khi có quá nhiều nhà sản xuất cạnh
tranh với nhau.
Để chuẩn bị gia nhập TPP, Việt Nam phải bảo đảm hàm lượng 70% TPP cho
các nguyên, vật liệu cho dệt may từ sợi trở lên nên hình thành các
ngành sản xuất các phụ kiện cho dệt - may như sợi, nhuộm cúc áo, khóa
kéo... là rất cần thiết và đang được các nhà đầu tư nước ngoài quan tâm.
Việc hợp tác nông nghiệp với Nhật Bản cũng đang có cơ hội lớn khi cả
hai nước đều là thành viên TPP, Nhật Bản có thể đầu tư vào nông nghiệp,
thuỷ sản ở Việt Nam sản xuất các sản phẩm có chất lượng cao, sơ chế, bao
bì bảo đảm tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm để xuất về Nhật Bản với
thuế suất bằng 0%.
Để có thể hợp tác với Nhật Bản và các nước khác, nông nghiệp Việt Nam
phải tái cơ cấu, chuyển sang sản xuất quy mô công nghiệp, có lao động
được đào tạo, có chuyên môn và tay nghề cao, tiếp cận được với nguồn tín
dụng, khoa học-công nghệ tiên tiến. Đó là những cơ hội và thách thức to
lớn đứng trước nền nông nghiệp nước ta nói riêng và nền kinh tế nói
chung.
Trước tình hình hiện nay, với tấm lòng yêu nước, người tiêu dùng Việt
Nam nên hưởng ứng mạnh mẽ phong trào “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng
Việt Nam”, không dùng những hàng nhập lậu, kém chất lượng, thậm chí độc
hại từ Trung Quốc. Báo chí, truyền thông cần tích cực chỉ ra những sản
phẩm độc hại, kém chất lượng để người tiêu dùng chủ động tránh. Kinh
nghiệm cho thấy bia Trung Quốc, xe máy Trung Quốc kém chất lượng đã
không có chỗ đứng trên thị trường Việt Nam. Đó là cơ hội để các nhà sản
xuất và phân phối Việt Nam vươn lên đưa hàng về đến nông thôn với giá
cạnh tranh, chiếm lĩnh thị trường trong nước. Các tỉnh biên giới cùng
với các cơ quan có trách nhiệm cần đẩy mạnh cuộc chiến đấu chống buôn
lậu, cải thiện đời sống đồng bào dân tộc để đồng bào không cần buôn lậu
cũng đủ sống, đồng thời phải truy tìm tận gốc những chủ đầu nậu để triệt
tận gốc nạn buôn lậu này. Về lâu dài, các sản phẩm Việt Nam phải cạnh
tranh được với các sản phâm Trung Quốc về chất lượng, giá cả thì mới hạn
chế được buôn lậu và giữ vững thị trường nội địa trong điều kiện hội
nhập quốc tế ngày càng sâu sắc.
TS. Lê Đăng Doanh, chuyên gia kinh tế cao cấp
Theo Người đô thị
