Đoan Trang
17/9/1990 là ngày thành lập báo Pháp luật TP.HCM.
Tôi may mắn được đến với Pháp luật TP.HCM trong những ngày rất khó
khăn của mình, khi mà “di chứng” của thời gian ở trong trại tạm giam vẫn
còn đè nặng, khi tôi sống trong tâm lý của một người làm bất kỳ cái gì
cũng bị nghi ngờ, và khi bản thân tôi cũng không tin ai được.
Có lẽ chỉ đến khi vào Pháp luật TP.HCM làm phóng viên, tôi mới thấy
mình trở lại “là người bình thường”. Tôi nhớ tôi đã sửng sốt và cảm động
đến suýt khóc, khi được giao “trực tòa soạn”: “Em ấy à? Em cũng “được”
trực à?”. Tôi cũng nhớ tôi đã sung sướng như thế nào khi được phân công
đi đưa tin về kỳ họp của Quốc hội, đi phỏng vấn đại biểu Quốc hội. Không
ai đề cập đến “quá khứ phản động” (oan) của tôi. Không ai coi tôi như
“thành phần phức tạp” trong tòa soạn. Không ai nghi ngờ tôi.
Tháng 9/2010, tôi đã có những ngày rất vui ở Sài Gòn, khi phóng viên
hai miền gặp nhau để kỷ niệm 20 năm thành lập báo. Cái cảm giác về tình
đồng đội, tình bạn bè, yêu thương nhau như một gia đình, đã trở lại – đó
có lẽ là giá trị lớn nhất và niềm an ủi lớn nhất đối với một nhà báo
trong hoàn cảnh Việt Nam.
Tất nhiên, sự bình yên là điều không bao giờ một kẻ đã bị coi là “có
vết” như tôi có được, hay nói đúng hơn, nó trôi đi quá nhanh. Cũng như
bây giờ đây, có lẽ tôi không còn cách nào trở lại báo Pháp luật TP.HCM
được nữa. Nhưng không bao giờ tôi có một mảy may nghĩ khác về tòa soạn.
Không có Pháp luật TP.HCM, sẽ không có loạt bài về Văn Giang mà tôi đứng
tên, cùng những bài viết về Biển Đông, quan hệ Việt Nam - Trung Quốc,
quan hệ Việt – Mỹ, lịch sử Việt Nam, v.v. Tôi vẫn thường nói – điều mà
nhiều người có thể nghĩ là tôi khiêm tốn giả vờ, nhưng đó là sự thật:
“Chỉ đến khi làm ở Pháp luật TP.HCM, em mới thực sự làm báo và thực hiểu
nghề báo ở Việt Nam”.
Những tiếng xì xào, những lời đàm tiếu, thị phi vẫn còn đó. “Mày mà
là nhà báo à con mặt l. kia?”, “Cô tốt nghiệp báo chí ngày nào mà tự
xưng là nhà báo? Thẻ của cô đâu?”, “Em từ hàng ngon của VietNamNet, giờ
bưng bô cho phản động rồi ra nông nỗi này à?”, “Thứ mày xin đi làm CTV
còn không đáng, dám tự nhận là nhà báo, không biết ngượng”, v.v. Với tất
cả sự nhịn nhục từ lâu nay, xin trả lời những dư luận đó rằng: Theo quy
định của pháp luật Việt Nam hiện hành (cụ thể là theo Luật Báo chí),
tôi không phải nhà báo, vì không có thẻ. Nhưng tôi đã là phóng viên của
báo Pháp luật TP.HCM, đã là một thành viên trong ngôi nhà ấy trong những
năm tháng “mạt” của báo chí Việt Nam, và tôi đã cảm động đến mức nào
khi một bạn đồng nghiệp nói (chat) với tôi rằng: “Cho dù có thế nào, mọi
người vẫn coi Trang là thành viên của báo Pháp luật TP.HCM”.
Ngày hôm nay tôi không đến tòa soạn được. Nỗi nhớ mọi người, nhớ quá
khứ, nhớ buổi chiều nắng vàng ở Sài Gòn ba năm về trước, nhớ những đêm
“nhậu bờ kè” ba năm qua, làm tôi ứa nước mắt. Bao giờ tôi sẽ có lại
những ngày đó? Bao giờ “thời mạt” mới trôi qua, để những đồng nghiệp yêu
dấu của tôi được sống vì nghề, sống bằng nghề, sống trong sự tự do,
thoát khỏi mọi ức chế, ám ảnh về cơm áo gạo tiền, kiểm duyệt?
Bao giờ tôi gặp em lần nữa.
Ngày ấy thanh bình chắc nở hoa…
Ngày ấy thanh bình chắc nở hoa…
