Tàu vĩ đại. Vĩ đại về số kí lô mét đất đai, về
số kí lô gam thịt người và dẫu sao, họ cũng đã từng
có nền văn minh huy hoàng. Cho nên cách đây chừng 10 năm,
khi dân Âu châu còn rất quý Tàu, ai ai cũng ham tìm hiểu
văn hoá văn minh của họ, hăm he đi thăm một chuyến. Ấy
vậy rồi hình ảnh đẹp đẽ mà họ cố xây dựng trong
hai ba chục năm bỗng từ từ sứt từng mảng gạch.
Có lần cô đồng nghiệp Tàu bảo : bên đó họ nói
Việt Nam bằng cái lỗ mũi, sao không lấy phứt đi cho
rồi. Đó là chủ trương của họ nên có chuyện thác Bản
Giốc, Ải Nam Quan. Rồi làng, phố, công trường, bô
xít... Đại Hán thênh thang mọc lên (nghe nói nhiều nơi
không cho dân ta lai vãng ?). Dân Việt Nam chỉ biết
lắc đầu. Rồi từ cái lắc đầu này tới lắc đầu
khác, dân mình sống có vẻ bên lề mọi chuyện, uể oải,
chẳng tin tưởng vào cái gì. Ngoài hiếm hoi người đứng
đắn, còn thì làm đủ mọi xảo trá để có tiền, con
người từ từ thành vô cảm, lý tài, trơ trẽn. Người
giàu nếu có thể thì lo đi nước ngoài sinh sống, cho là
có văn hoá, có tự do, an toàn y tế... Đùng một cái, cái
giàn khoan qua truyền thông chỉ thấy lộ mờ mờ giữa
biển đã đánh chín chục triệu người thức dậy, ai ai
cũng tận mắt thấy nó lù lù trước cổng nhà mình. Lòng
yêu nước không phân biệt giới tính, tuổi tác, giàu
nghèo bỗng ùn ùn nổi lên kéo người ta lại với nhau
sát cánh, cổ vũ, hừng hực khí thế điểm mặt giặc
phương Bắc – mà ngay cả trong sách giáo khoa và báo chí
một thời cũng chẳng dám nêu tên.
BỐM BIỂN
Những ngày tháng 5 khi các đợt sóng dầu
sôi lửa bỏng
từ Biển Đông dội về, giữa bao hình ảnh xúc động
chứng tỏ hùng hồn lòng yêu nước, thì ngư dân với
giọng nói chơn chất tuyên bố “ nhất quyết bám
biển ” là một trong những hình ảnh đẹp nhất
trong năm.
Tự cho là “ dân gốc rạ ” quê mình, qua phỏng
vấn trên truyền hình tôi vẫn khó lòng nghe kịp trọn
vẹn thổ âm Lý Sơn “ bốm biển ”, thì chắc
là đồng bào nhiều vùng khác cũng không hiểu hết. Nhưng
như xem một bức tranh, không cần hiểu, chỉ cần cảm –
cảm ý chí và tấm lòng thể hiện lên nét mặt. Hai chữ
“ bám biển ” của dân chài nói lên tất cả.
Đã hẳn vì kế sinh nhai, nhưng còn hơn thế nữa khi họ
nhất quyết ra khơi. Họ là những người không có bằng
tiến sĩ hay chức danh phó giáo sư, dám có người không
biết đọc biết viết, tuyệt đối lại chẳng trách
nhiệm gì với dân chúng mà hùng hồn tuyên bố phải giữ
đất, biển cha ông để lại. Hư tàu thì sửa tàu, bị
thương thì chữa thương, bị cướp đoạt tài sản thì
đi kiếm tài sản khác, và hùng dũng bám biển nâng đỡ,
đùm bọc, khích lệ nhau giữ vững tinh thần. Một ngư
dân hiên ngang : “ Dù có
thiệt hại về kinh tế
và cả tính mạng, chúng tôi cũng rất sẵn sàng. Bao thế
hệ cha ông đã đổ xương máu để bảo vệ Hoàng Sa và
biển trời lãnh hải của đất nước. Lẽ nào thế hệ
con cháu chúng ta lại khoanh tay đứng nhìn trước hành vi
ngang ngược của Trung Quốc ”. “ Môi hở
răng
lạnh ” ư ?, nếu mình là môi thì cũng đã bị
răng ngấu ngứu rồi, nếu mình là răng thì cũng bị nhổ
rụng lom mom rồi.
Lòng người sôi sục uất khí và thương cảm. Những đồng
tiền chắt chiu từ chị bán ve chai, chị bán dép, cụ già
trong viện dưỡng lão hay em bé đập con heo đất... ngày
ngày gửi đến các báo để chuyển ra biển là một bằng
chứng hùng hồn của sự quan tâm, thực sự cảm động.
Bỗng dưng mọi người biết là xa hơn bên kia lề đường
có lính tuần tra ngày đêm lặng lẽ chịu nắng gió bão
táp, có thể bị thương hay bị chết bất cứ lúc nào vì
cố giữ biển của ta trọn vẹn. Trong số đó, chưa kể
trường hợp từng người phải dẹp niềm riêng làm con,
làm chồng, làm cha, để làm trọn vai trò người lính,
can trường chấp nhận mọi hiểm nguy. Bỗng dưng người
ta chợt giật mình tự hỏi, tự trách : mỗi ngày bao
nhiêu tấn tôm cá nằm trên bàn ăn gia đình hay trên bàn
nhậu, có bao giờ ta nghĩ đến những truân chuyên ngư dân
gặp phải ?
Và với tất cả các áp lực trơ tráo của tên to xác vô
liêm sỉ, làm sao những con người chơn chất quê mùa cả
đời chỉ ngửi mùi tanh tôm cá, những con người được
huấn luyện phải dũng cảm xông pha, lại có thể kiên
trì dìm lòng nhẫn nhịn với sự trầm tĩnh đáng nể
phục dường ấy ? Và mọi trái tim thương yêu, mọi
con mắt biết ơn dõi về phía họ.
GIÁO ÁN
Đến tháng 5 hãy còn vô danh, tên tuổi cô giáo Nguyễn
Kim Anh bỗng bay khắp thế giới với Tiết học “ Yêu
Nước ”, một sáng kiến độc đáo đúng lúc, đúng
nơi. Bỗng nhiên học sinh không còn thờ ơ với môn sử
nữa. (Hy vọng kỳ thi Trung học phổ thông năm tới, trong
các môn thi tự chọn, môn lịch sử sẽ không nằm cuối
bảng như năm nay). Chỉ tóm tắt, cô Kim Anh đã cho các em
hiểu qua hoàn cảnh lịch sử Việt Nam, riêng Tàu thì “từ
thời Tần Thủy Hoàng, không một triều đại nào không
âm mưu và thực hiện việc xâm lấn lãnh thổ và lãnh
hải VN. Mỗi cuộc xâm lược và đe dọa xâm lấn chủ
quyền dân tộc là một lần “lòng người dậy sóng”...”
Và các em sung sướng được biết đến những sự kiện,
những nơi mà thỉnh thoảng nghe nói đến như chuyện của
ai, như chốn xa xôi lạ lẫm xứ người, dù đã là lớp
11, là sắp thi Tú Tài ! “ Lần
đầu tiên em biết
về lịch sử Hoàng Sa, Trường Sa, lý do Trung Quốc hết
lần này đến lần khác xâm lấn lãnh thổ Việt Nam. Nó
thật dễ hiểu, dễ nhớ và hữu ích ”. Có lần cô
em nhà giáo dạy văn kể là đi dự lớp, một cô giáo cầm
hình vẽ Hai Bà cưỡi voi, dõng dạc nói với học sinh :
“ Đây là bà
Trưng chở bà
Triệu ” ! Chẳng
khác có một chuyện cười, cô giáo hỏi học sinh :
“ Lê Lợi chém
Thoát Hoan ở
đâu * ? Một
trò lễ phép trả lời : Thưa cô, chém ở cổ ạ ” !
Tôi hiểu hơn về một số thanh niên không biết tên Hát
Giang, thường hỏi lại với một từ rất lạ lùng không
hề nghe trong sách vở. Thế mà hội sách hai năm một lần
ở Saigon vẫn được hân hoan tổ chức trong công viên
mang tên Lê Văn Tám, người anh hùng không phải của lịch
sử, mà của tuyên truyền tưởng tượng ! Chả trách
“ Dân ta phải
biết sử ta, Rủi mà
không biết thì
tra Gu Gồ ” !
Cũng may, cái giàn khoan trồng vào lúc trường chưa nghỉ
hè, quý thầy cô mới có dịp làm những buổi chào cờ
ngày bế trường với hình bản đồ VN, những cuộc
chuyện trò, giảng giải phân tích... mới thấy trong mỗi
học sinh vẫn tiềm tàng lòng yêu nước chưa được khơi
lên.
XƯA VÀ NAY
Đặc biệt trong dịp này, tên Việt Nam Cộng Hoà được
nhắc đến nhiều lần là kẻ đã có công trong việc cố
giữ Hoàng Sa. Tại các ngọn đảo xa xôi này, bao nhiêu
thanh niên đã nằm xuống vĩnh viễn với sứ mạng nguy
hiểm là giữ gìn biển đảo ? Mặt khác, báo chí và
các cơ quan nhà nước tổ chức nhắn tin qua “ Cổng
thông tin nhân đạo quốc gia ” trên hệ thống điện
thoại di động, ngoài việc giúp ngư dân và cảnh sát
biển bám giữ lãnh hải, cũng không quên hỗ trợ gia đình
các chiến sĩ đã hy sinh trong hai trận chiến Hoàng Sa năm
1974 và Trường Sa năm 1988.
Chỉ tiếc vẫn còn những hành động lạc điệu. Trong
cuộc biểu tình ngày 18-5, một thanh niên cầm cờ vàng 3
sọc đỏ đã bị “ các thanh niên khác ” đánh
đập. Vậy “ Yêu
nhau không phải
là nhìn nhau, mà
cùng nhìn về một hướng ” là sai rồi. Việt Nam ta
chẳng đang khẩn khoản bọn cựu thù “ thực dân
Pháp ” và “ đế quốc Mỹ ” cùng nhìn
một hướng với ta đấy ư ? Ngược lại đồng chí
Nga đã chình ình ở Cam Ranh chẳng phải đang nhìn cùng
một hướng với đồng chí Tàu xâm lược ta đó ư ?
Một vị cựu đại sứ đã nói : “ Giờ
là thời
khắc lịch sử cần phải thổi bùng lên sức mạnh dân
tộc này ”. Xin thổi lè lẹ, World Cup tới nơi rồi,
chẳng biết giờ giấc ra sao, nhưng đêm thức xem, ngày
lên sở ngủ, còn hồn vía hơi sức đâu nữa mà đấu
tranh cho biển đảo. Chắc chắn đó cũng là một trong
những yếu tố để Tàu lợi dụng lúc này chiếm biển
của ta. Dân chúng phần đông thuộc loại “ huyết
dũng ”, nên biển ta bị xem như chỗ không người cả
tháng nay mà vẫn còn nghe thiên hạ chỉ “ quan ngại
sâu sắc ” về những “ vi phạm trầm trọng ”
của Tàu, nào khuyên “ kiềm chế tối đa ”,
thì sốt ruột lắm. Trong khi các quan mải cân nhắc từng
từ ngữ, thì tàu kiểm ngư và tàu đánh cá của ta cứ
tiếp tục bị khủng bố, số phận lính biển và ngư dân
bị thử thách từng giây.
Tuần lễ cuối tháng 5, các rạp xi nê cả nước chiếu
phim Godzilla, chuyện đôi quái vật Muto ngủ đông nhiều
thiên niên kỷ chợt vùng mình thức dậy, gieo tai hoạ
trên mỗi bước chân. Con Godzilla hùng dũng từ đáy đại
dương trồi lên tiêu diệt chúng, cứu nhân loại, rồi
lặng lẽ trườn mình xuống đáy nước. Mặt biển trở
lại yên tĩnh bao la... Nhưng ta thì chẳng có một Godzilla
nào ở đâu đó đến cứu cả, phải gấp rút lớn lên
như Phù Đổng mà thôi, nhưng muốn được là Thánh Dóng
thì phải vươn mình rũ bỏ linh tinh đủ thứ ảo giác,
ảo tưởng, ảo vọng... bấy lâu nay vẫn làm mờ mắt
đến nỗi chẳng nhìn ra được ai thân, ai lạ, ai bạn,
ai thù...
Xuân Sương
Paris, đầu tháng sáu
2014
(*) Lê Lợi thế kỷ 15, Thoát Hoan cuối thế kỷ 13.
