Đào Tuấn
Một quy định rành rành hai chữ văn minh, nhưng hình như
hai chữ “không được” đối với một sinh hoạt văn hóa ngàn đời, và đời
người thông thường cũng chỉ một lần- thì lại không được văn minh cho
lắm.
Một cách hoàn toàn nghiêm túc, Bí thư huyện ủy Mỹ Đức - Hà Nội, ông
Nguyễn Ngọc Thạch kể một câu chuyện thật như đùa: “Tại nhiều đám cưới,
các cựu chiến binh thường đến giám sát xem mỗi mâm cỗ có bao nhiêu
người, khiến gia chủ bối dối”. Những cuộc giám sát dở khóc dở cười này
diễn ra hồi quận Hà Đông đưa ra quy định “Không tổ chức mời khách trên
40 mâm cỗ”.
So với “quy định 40 mâm” ở Hà Đông, “quy định 50 mâm. 300 khách” mà
Hà Nội vừa đưa ra trong Dự thảo Chỉ thị thực hiện nếp sống văn minh
trong việc cưới trên địa bàn thành phố, rõ ràng chỉ “nhiều” hơn, nhưng
không hợp lý hơn, không “thoát” hơn, khi con số 40 hay 50 vẫn chỉ là
xoay quanh câu chuyện miếng ăn, và lớn hơn, trong một thứ tư duy cấm
đoán. Phái sinh của nó nhãn tiền sẽ là câu chuyện quần chúng nhân dân
giám sát đám cưới cán bộ đảng viên theo kiểu dở khóc dở cười như ở Hà
Đông bởi, cũng may, Hà Nội đã tuyên bố không cần thiết phải thành lập
một ban chuyên đi đếm người dự cưới.
Thực ra, chữ cần bàn nhất trong quy định này nằm ở chữ “không được”.
Không được, có nghĩa là về hình thức, Hà Nội đang áp dụng một quy phạm
cấm cho một sinh hoạt văn hóa mang tính chất riêng tư của “con người
công dân” trong mỗi cán bộ công chức, tương tự như việc cấm vòng hoa
tang ở Bình Dương, điều đáng lẽ chỉ nên mang tính chất vận động, thuyết
phục với đối tượng không chỉ cán bộ, đảng viên mà là nhân dân nói chung.
Nhưng chỉ là vận động mà thôi.
Việc “cấm cỗ” càng không nên gắn với nghị quyết TƯ 4, bởi việc chấn
chỉnh Đảng không thể và không nên là việc “cấm cỗ”, đang được dư luận
cho là một sáng kiến “khôi hài”. Sự khôi hài trong một quy phạm cấm, hầu
như sẽ không thực hiện nổi trên thực tế, vô hình chung, làm mất đi sự
nghiêm túc của một cuộc sinh hoạt chính trị gắn với sự tồn vong của
Đảng, của chế độ.
Suy cho cùng, điều quan trọng mà người làm ra chính sách,
người lãnh đạo cần làm, phải làm là khiến cho cuộc sống của cán bộ, công
chức, của người dân khấm khá, đến mức cưới ở Khách sạn 5 sao, ở khu du
lịch, với quy mô 50-60 mâm cỗ đãi họ hàng, bạn bè là chuyện bình thường,
chứ không phải bó hẹp trong câu chuyện mang tiếng là miếng ăn, dù dưới
danh nghĩa tiết kiệm, văn minh. Bởi khi cuộc sống không quá chật vật bởi
miếng ăn, đám cưới đối với khổ chủ sẽ không còn là chuyện ăn cỗ, cũng
không phải là chuyện “cơm bụi giá cao” với tân khách. Bởi khi cuộc sống
khá giả hơn con người ta có quyền tự cân đối nhu cầu và ý thức của riêng
họ. Bởi văn minh không có nghĩa là thích gì cấm đó, cấm không buồn quan
tâm xem thực sự có cấm được hay không.
Một quy định rành rành hai chữ văn minh, nhưng hình như hai chữ
“không được” đối với một sinh hoạt văn hóa ngàn đời, và đời người thông
thường cũng chỉ một lần- thì lại không được văn minh cho lắm.
